Ngay đầu giờ sáng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đã nhận được 36 ý kiến ĐBQH đăng ký chất vấn. Theo đúng quy định, 3 ĐBQH đầu tiên đặt câu hỏi với Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể.
ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) hỏi: Đề nghị Bộ trưởng làm rõ sự chênh lệch số năm thu phí giữa dự toán được phê duyệt với kết quả của kiểm toán? Bộ trưởng làm rõ việc thu phí BOT thực hiện trên những cơ sở nâng cấp mở rộng Quốc lộ 1?
ĐBQH Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) hỏi: Nhà dân được cấp phép xây dựng, nhưng xây đường làm ảnh hưởng cuộc sống, sau đó họ phải bỏ tiền, sửa nhà? Trách nhiệm thuộc cơ quan nào, ai phải bồi thường? Giải pháp là gì?
ĐBQH Nguyễn Anh Trí (Hà Nội): Về thu phí không dừng, quan điểm và quyết tâm của Bộ trưởng? Đến khi nào thực hiện xong thu phí không dừng nhằm minh bạch hơn?
Giao thông ở Tây Bắc còn khó khăn, cử tri mong Bộ trưởng vi hành lên đó để hiểu cuộc sống của bà con có được không?
Trước khi trả lời chất vấn, Bộ trưởng bộ GTVT Nguyễn Văn Thể thay mặt ngành Giao thông cảm ơn lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cấp ngành, đông đảo nhân dân… luôn đồng hành với nhân dân thời gian qua. Đó là động lực giúp ngành Giao thông hoàn thành trách nhiệm được giao.
Bộ trưởng cũng thừa nhận, quá trình nâng cấp, hoàn thiện hệ thống giao thông chưa đảm bảo yêu cầu. Hệ thống đường sắt yếu kém, chưa đáp ứng được yêu cầu. Vai trò của các loại hình vận tải đường sắt, đường sông… chưa đáp ứng được.
Tai nạn giao thông diễn biến phức tạp. Đảm bảo an toàn giao thông có trách nhiệm của ngành GTVT, cần có những giải pháp hiệu quả.
Bộ trưởng bày tỏ cảm ơn dư luận xã hội và ĐBQH để sớm báo cáo Chính phủ có một tên mới thay trạm thu phí BOT phù hợp với luật và yêu cầu thực tiễn. (Các ĐBQH tại hội trường đã bật cười khi Bộ trưởng trả lời chất vấn ở đoạn này).
Chủ tịch Quốc hội: Cứ đúng trạm thu phí mà gọi, không cần nghiên cứu đổi tên. (Ảnh từ Quochoi.vn)
Về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói: “Việc nghiên cứu đổi tên trạm thu phí thành trạm thu giá, tôi thấy không cần phải nghiên cứu trình Chính phủ, cứ để tên cũ là được. Trình Chính phủ lâu lắm. Cái tên nó đúng tên cũ thì cứ lấy lại thôi”.
Có 9 phút để trả lời 3 câu hỏi của các ĐBQH nêu trên, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể trả lời ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương: Chênh lệnh giữa hợp đồng BOT và kết quả kiểm toán, Bộ trưởng nói: “Đấu thầu và ký hợp đồng BOT thời gian qua đều được duyệt, trong đó có một phần dự phòng như trượt giá, giải phóng mặt bằng… Do đó, dự án BOT được duyệt bao gồm các khoản phát sinh nên dự án có giá trị lớn. Căn cứ quy định pháp luật, bộ GTVT ký hợp đồng với nhà đầu tư BOT theo dự án được duyệt. Trong quá trình thực hiện, Bộ đã chủ động đề nghị kiểm toán vào cuộc. Do đó, với 56 trạm BOT, kiểm toán tham gia toán 50 dự án, còn 6 dự án nữa đang triển khai. Bộ GTVT đã đàm phán với các nhà đầu tư BOT, trong hợp đồng có một điều khoản là giá trị sau quyết toán là căn cứ để bộ GTVT điều chỉnh phí và các chính sách liên quan đến phí. Do đó, việc kiểm toán Nhà nước phát hiện chênh lệch lớn giữa giá trị kiểm toán và giá trị dự án được duyệt là hiển nhiên. Với những dự án triển khai nhanh tất biến động giá, thất thoát,… Những phần dự phòng này là chênh lệch số năm thu phí mà kiểm toán đã chỉ ra. Số liệu kiểm toán của kiểm toán và số liệu quyết toán của bộ GTVT luôn tương đồng với nhau, nhiều số liệu quyết toán của bộ GTVT còn thấp hơn. Kết quả kiểm toán là đúng nhưng bộ GTVT cũng đã thực hiện đúng, đảm bảo lợi ích của Nhà nước, người dân”.
Đối với ý kiến ĐBQH Trần Văn Tiến, Bộ trưởng trả lời: “Bộ GTVT căn cứ các quy định của pháp luật để khống chế cốt nền các tuyến đường. Thời gian qua, một số dự án mặt đường cao hơn cốt nhà, có trách nhiệm của bộ GTVT. Có nhiều đường yếu, nâng lên cốt cao như Quốc lộ 1A…, trong quá trình thực hiện luôn cố gắng nhưng vấn còn tồn tại. Tôi xin nhận trách nhiệm trước Nhà nước và nhân dân, chính quyền địa phương cũng nên có trách nhiệm và có giải pháp lâu dài”.
Về câu hỏi của ĐBQH Nguyễn Anh Trí, Bộ trưởng khẳng định thu phí không dừng là chủ trương rất đúng, là giải pháp công khai, minh bạch tốt nhất. Khi vận hành, người dân, các cơ quan đều có thể giám sát.
Với vùng Tây Bắc khó khăn, Bộ trưởng rất chia sẻ và khẳng định đã đi khảo sát, thực tế và nhận trách nhiệm của bộ GTVT là sẽ tham mưu cho Chính phủ. Tuy nhiên, nguồn vốn ngân sách Nhà nước cho vấn đề này còn hạn chế. “Xin tiếp thu ý kiến của ĐBQH Trí, bản thân tôi và các lãnh đạo Bộ sẽ tiếp tục đi đến các địa phương để nghiên cứu”.
Phần trả lời của Bộ trưởng Thể được đánh giá là trúng vấn đề và còn thừa 2 phút. Tuy nhiên, ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương tranh luận lại về việc cắm ranh giới chiều rộng mà không cắm ranh giới chiều cao. Điều này được Bộ trưởng bộ GTVT tiếp thu.
Còn 1 ý của ĐBQH Tiến: “Ai bồi thường”, Bộ trưởng Thể chưa kịp trả lời nên Chủ tịch Quốc hội đã phải nhắc nhở. Sau phần nhắc nhở này, Bộ trưởng Thể mong bà con thông cảm vì vấn đề nguồn vốn được bố trí.
