Theo Tổ chức Ân xá quốc tế (AI), trong thời gian nắm quyền, cựu Tổng thống Mỹ Bush đã cho phép tiến hành các hình thức tra khảo đối với những nghi phạm giam giữ bí mật. Và chính ông Bush, trong cuốn hồi ký xuất bản vào đầu tháng 11/2010, cũng đã thừa nhận ông đã cho phép áp dụng các phương pháp tra tấn nhấn nước (waterboarding) và một số hình thức tra tấn khác đối với "nghi phạm đáng giá".
Như vậy ông Bush đã vi phạm điều khoản quốc tế nghiêm cấm các hình thức tra khảo tàn bạo, vô nhân tính và ngược đãi. Vì vậy, Tổ chức Ân xá quốc tế đã lập hồ sơ yêu cầu điều tra đối với cựu Tổng thống Bush và các quan chức liên quan của Chính phủ Mỹ.
Trong cuốn hồi ký của mình, ông Bush thuật lại các trường hợp tù nhân theo một chương trình bí mật. Điển hình là vụ Abu Zubaydah, người Palestine, 39 tuổi, sinh tại Arập Xêút. Mỹ cáo buộc Zubaydah là người sáng lập mạng lưới Al-Qaeda tại Pakistan và là trợ thủ đắc lực của Osama bin Laden, đứng hàng thứ 3 trong hàng ngũ lãnh đạo Al-Qaeda. Sau khi bắt được Zubaydah, CIA đã khai thác triệt để tù nhân đặc biệt này. Abu Zubaydah bị giam ở nhiều địa điểm bí mật từ tháng 4/2002 đến 9/2006. Tháng 8/2002, Abu Zubaydah trở thành đối tượng thử nghiệm bị nhấn nước hơn 80 lần.
Phát biểu tại một cuộc họp báo, ông Alex Neve nói: “Cựu Tổng thống George W. Bush phải chịu trách nhiệm cho một loạt hành động vi phạm nhân quyền theo luật pháp quốc tế. Theo luật pháp quốc tế và luật pháp trong nước, giới chức Canada phải tiến hành điều tra và khởi tố đối với ông Bush”.
"Theo luật quốc tế, mọi cá nhân liên quan đến hành động vi phạm tra khảo đều phải trả lời trước tòa án, và việc khởi tố không loại trừ cựu Tổng thống Mỹ Bush. Nếu sự thực được phơi bày, nước Mỹ có trách nhiệm phải khởi tố ông Bush", Cordone nói thêm rằng: "Nếu Mỹ không tiến hành điều tra thì các quốc gia khác cũng sẽ làm".
Phê chuẩn Hiệp định Chống tra tấn và các hình thức ngược đãi tàn ác phi nhân đạo nghĩa là tất cả các vụ việc công khai vết tích tra tấn, dù đồng lõa hay tham gia trực tiếp đều phải được đưa ra tòa án.
Hồi tháng 2 vừa qua, các tổ chức nhân quyền cho biết, ông Bush đã hủy chuyến thăm Thụy Sỹ do lo ngại bị cáo buộc hành vi tra tấn. Ông Bush cũng biện hộ, việc sử dụng hình thức tra tấn này nhằm ngăn chặn tái diễn vụ khủng bố 11/9 nhằm vào nước Mỹ.
Hiện Mỹ chưa đưa ra bình luận nào về vấn đề này.
Quế Mai