Cảng Cherbourg nơi phi vụ "đánh cắp" của Israel diễn ra.
Chiến dịch "đánh cắp” năm tàu tên lửa của Israel từ nhà máy đóng tàu của Pháp Cherbourg vào cuối năm 1969 là một trong những câu chuyện táo bạo, kịch tính và đầy bất ngờ trong lịch sử tình báo thế giới.
Những năm 1960, nhận thức về nhu cầu nâng cấp, hiện đại hóa năng lực, Hải quân Israel đã tìm đến nhà máy đóng tàu Cherbourg của Pháp để đặt hàng tàu không vũ trang lớp Sa'ar 3, phục vụ cho việc cải tiến thành tàu tên lửa sau này.
Israel lựa chọn Pháp vì hai nước thời điểm đó đang trong giai đoạn hoàng kim trong quan hệ. Tuy nhiên, mọi dự định không được như mong muốn ban đầu khi mối quan hệ hai bên bất chợt xấu đi.
Tổng thống Pháp - Charles de Gaulle - dừng việc xuất khẩu vũ khí cho Israel, do nước này thực hiện vụ tập kích sân bay Beirut trong chiến dịch chống lại Tổ chức Giải phóng Palestine.
Trong đó hợp đồng giao 12 con tàu của Isreal ở nhà máy Cherbourg cũng bị đóng băng. Phía Pháp chỉ giao 7 tàu cho phía Israel, còn 5 tàu vẫn bị giữ lại sau khi lệnh cấm vận đưa ra, bất chấp chi phí đã được trả đầy đủ.
Tình hình trở nên nguy cấp khi Ai Cập tiếp nhận các tàu tên lửa Liên Xô đã khiến cán cân quyền lực Ả Rập-Israel ở Địa Trung Hải trở nên mất cân bằng. Israel đã phát triển các loại tên lửa mới để nâng cao sức mạnh, nhưng tàu thì mắc kẹt ở cảng Cherbourg.
Việc tàu khu trục INS Eilat và tàu ngầm INS Dakar hư hỏng trong các cuộc chiến trước đó, cùng với tình trạng hạm đội ngày càng cũ kỹ đã buộc Israel lên một kế hoạch không tưởng: Đánh cắp những con tàu Sa'ar 3 còn lại từ tay người Pháp.
Hành động
Toàn bộ hoạt động được lên kế hoạch bởi Hải quân Israel và có tên mã là Chiến dịch Noa.
Chiến dịch được giao cho Chuẩn Đô đốc Mordechai "Mokka" Limon , người trước đây là cựu tư lệnh Hải quân Israel và là người đứng đầu Lực lượng Phòng vệ Israel làm nhiệm vụ ở Paris .
Quan hệ hữu hảo giữa Limon với gia tộc Rothschild đình đám giúp ông có những kết nối gần gũi với Chính phủ Pháp, cũng như ở châu Âu.
Theo ý tưởng của Limon, công ty bình phong có tên là Starboat, đăng ký hoạt động ở Panama đã được thành lập dưới danh nghĩa một đơn vị chuyên thăm dò dầu của Na Uy. Công ty này sẽ đóng vai trò chủ chốt trong chiến dịch.
Điều đáng nói, toàn bộ nhân viên của Starboat đều là người của cơ quan tình báo quốc gia Israel - Mossad, dưới sự lãnh đạo của Benyamin Vered, một trong những chỉ huy cao cấp nhất thời điểm đó.
Một trong những tàu Sa'ar 3 của Israel.
Công ty Starboat bày tỏ ý định mua 5 con tàu Sa'ar 3 cho mục đích thăm dò dầu khí và tuyên bố thông số kỹ thuật của các tàu này đáp ứng nhu cầu của họ.
Để diễn cho giống thật và đánh lừa Pháp, Chuẩn đô đốc Limon giả vờ tranh cãi nảy lửa với ý định mua của Starboat, cũng như phản đối quyết định bán của Paris.
Trước lời đề nghị hấp dẫn cùng với việc không có nhu cầu sử dụng, các con tàu lớp Sa'ar đã được bán và chuyển giao một cách hợp pháp cho phía Starboat với sự chấp thuận của Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Michel Debré. Bước đầu kế hoạch của Israel đã thành công.
Các điều khoản thỏa thuận ghi rõ sẽ chuyển giao 5 tàu cho Starboat và được điều khiển bởi đội thủy thủ hải quân Israel dày dạn kinh nghiệm.
Chuẩn bị tẩu thoát
Giai đoạn tiếp theo của chiến dịch là tạo hình ảnh quen thuộc cho người dân ở cảng Cherbourg về hoạt động của 5 chiếc Sa'ar 3 bằng các chuyến hải trình ngắn ở Đại Tây Dương.
Trong khi đó đoàn thủy thủ của đội tàu được ngấm ngầm tăng cường thêm 80 sĩ quan từ Israel đến giúp sức.
Để tránh bị nghi ngờ, họ giả vờ là khách du lịch đi đến nhiều địa điểm trên khắp châu Âu trước khi tụ họp lại ở Cherbourg.
Họ được lệnh liên tục di chuyển qua nhiều khách sạn và không ở lại quá một đêm ở bất cứ đâu.
Ngày 23/12, tất cả đã có mặt tại địa điểm chỉ định. Lãnh đạo Mossad khi đó là Meir Amit đánh giá chiến dịch có độ rủi ro rất cao.
“Chỉ cần một cảnh sát Pháp nghi ngờ về sự xuất hiện quá nhiều người Do Thái dịp Giáng sinh ở Cherbourg, mọi thứ coi như xong”, ông nhớ lại.
Trước khi tẩu thoát, năm tàu đã được chuẩn bị nhiên liệu và thực phẩm đủ cho hải trình dài tám ngày.
Vì tiếng ồn động khi rời bến có thể gây nghi ngờ, đội tàu Sa'ar 3 được ra lệnh bật động cơ hàng đêm để người dân quen với sự ồn ã.
Rời bến
Hải trình của đội tàu Israel trở về từ Pháp.
Sau quãng thời gian đóng vai công ty thăm dò dầu khí mà không bị ai nghi ngờ. Bộ chỉ huy từ Israel quyết định ra lệnh cho đội tàu tẩu thoát vào đêm Giáng sinh.
Vào đêm trước khi rời đi, đoàn thủy thủ sinh hoạt và bảo dưỡng tàu như bình thường, trong khi 80 sĩ quan mới đến ẩn nấp dưới boong.
Lo ngại đội tàu có thể bị chìm khi qua vịnh Biscay do mùa đông khắc nghiệt. Nhóm chiến dịch đã giao nhiệm vụ cho một nhà khí tượng theo dõi tất cả các bản tin dự báo thời tiết của Anh, Pháp và Tây Ban Nha trong ngày hôm đó.
Thời gian rời đi được ấn định vào lúc 20h30 nhưng tình hình biến chuyển không theo kế hoạch khi một cơn bão ập đến làm thời tiết trở xấu.
Thuyền trường Hadar Kimhi nhận được lệnh ra khơi bất chấp thời tiết, nhưng ông quyết định chờ đợi.
Vào lúc nửa đêm, bản tin BBC nói cơn bão sẽ tan sau hai tiếng đồng hồ nữa. Đúng 2h30 giờ sáng, 5 chiếc Sa'ar 3 chầm chậm rời bến Cherbourg và tiến ra đại dương.
Chiến dịch của Hải quân Israel thành công hơn mong đợi khi người dân ở cảng Cherbourg và quân đội không hề hay biết điều gì. Chỉ đến 12 tiếng đồng hồ sau, họ mới biết đội tàu đã rời cảng nhờ bản tin trên… BBC.
Trong lúc đi qua eo biển Gibraltar vào Địa Trung Hải, trạm giám sát Anh phát tin hiện yêu cầu đội tàu xác minh danh tính. Phía Israel im lặng, trong khi máy bay trực thăng của trạm phát hiện những chiếc Sa'ar 3 không có cờ hoặc số hiệu nhận dạng.
Phía nhân viên của Anh dường như đã nghe về vụ đội tàu mất tích ở Cherbourg trên tin tức và biết được những người điều khiển đội tàu là Israel, sau đó họ ra dấu hiệu chúc hải trình “thượng lộ bình an”.
Đội tàu bị phát hiện bởi một nhóm tin tức ở Địa Trung Hải khi đang tiến dần về Israel, ôm theo bờ biển Bắc Phi .
Khi tới vùng biển ngoài khơi đảo Crete, đội máy bay chiến dấu F-4 của Israel đã có mặt hộ tống.
Sau khi biết tin, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Michel Debré ra lệnh một cuộc không kích đánh chìm 5 tàu chạy trốn. Nhưng Tổng tham mưu trưởng quân đội Pháp từ chối thực thi mệnh lệnh,
Trong khi Thủ tướng Jacques Chaban-Delmas cũng không đồng tình do lo ngại khiến tình hình leo thang.
Dù “giận tím mặt”, Chính phủ Pháp đành “ngậm bồ hòn làm ngọt” khi nhận ra rằng đã quá trễ để hành động.
Đội tàu của Israel đã thực hiện chuyến hải trình 3.145 hải lý (5.825 km) và cập bến quê hương vào ngày 31/12 trước sự chào đón vui mừng của người dân.
Đội tàu Sa'ar 3 (12 chiếc) sau đó được cải tiến thành tàu tên lửa và trở thành rường cột của Hải quân Israel.
Chính phủ Pháp trục xuất Chuẩn đô đốc Mordechai Limon về nước. Từ đó, Israel chuyển sang kỷ nguyên mới gắn bó với Mỹ trong việc mua bán vũ khí.
