Vụ Su-24 của Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi năm 2015 đã khiến quan hệ hai nước "trật bánh".
Máy bay Syria vào tầm ngắm
Trong bài phát biểu đáng chú ý hôm 12/2, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố sẽ làm mọi hành động cần thiết, bao gồm cả sử dụng phương tiện mặt đất và trên không để đẩy lùi Quân đội Ả Rập Syria (SAA) ra khỏi các trạm quan sát của Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib vào cuối tháng này.
Theo Al-Masdar News, ông cũng xác nhận rằng ít nhất 14 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công vừa qua của quân Chính phủ, nói thêm rằng phiến quân được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ở Idlib hiện đang được huy động chống lại Damascus.
Ngoài ra, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ còn cảnh báo sẽ bắn hạ máy bay Syria ở Idlib, trong nỗ lực giành lại các vùng lãnh thổ đã mất. Đây được coi là tuyên bố gay gắt nhất của ông Erdogan nhằm vào Syria kể từ trước đến nay.
Để giải quyết tình hình căng thẳng ở Syria, Điện Kremlin thông báo, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ, đồng ý có các giải pháp nhằm ngăn chặn sự leo thang trong khu vực.
Tuy nhiên, theo DW, các cuộc đàm phán giảm leo thang giữa đại diện Moscow và Ankara vài ngày qua đã không đạt được bất kỳ thỏa thuận nào sau vụ việc 14 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng trong các đợt tiến công của quân đội Syria ở Idlib.
Thổ Nhĩ Kỳ đã gửi hàng trăm xe quân sự tới các tiền đồn Idlib trong tuần qua, mở ra nguy cơ cuộc đối đầu nghiêm trọng chưa từng có giữa nước này và Chính phủ Syria trong xung đột kéo dài 9 năm.
Thổ Nhĩ Kỳ đang ở tình thế gay go
Lực lượng do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đã được "bật đèn xanh" chống lại quân đội Syria ở Idlib.
Mặc dù Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đe dọa Chính phủ của Tổng thống Assad sẽ trả "một cái giá rất đắt" sau vụ việc binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng, ông có thể không muốn mạo hiểm đụng độ trực tiếp với lực lượng vốn được Nga ủng hộ, giới phân tích nhấn mạnh.
Cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đều không "muốn nhượng lại ảnh hưởng trên chiến trường" ở Idlib, Tobias Schneider, nhà nghiên cứu tại Viện Chính sách công Toàn cầu ở Berlin, nói với DW.
"Chúng ta có thể chứng kiến một cuộc xung đột nhỏ như từng diễn ra vào năm 2015, khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một máy bay quân sự của Nga, và sau đó chúng ta sẽ thấy ai là người lùi bước trước", Schneider nói. "Đó là câu hỏi lớn lúc này".
Thỏa thuận ngừng bắn được Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Iran làm trung gian trong các cuộc đàm phán Astana và Sochi hiện đang bị đe dọa, khi Điện Kremlin cho thấy họ đang ủng hộ cuộc tấn công của quân đội Syria vào các khu vực do Thổ Nhĩ Kỳ giám sát.
“Động thái như vậy khiến Thổ Nhĩ Kỳ ở vị thế yếu hơn”, chuyên gia Schneider nói. Những bất đồng gần đây giữa Ankara với các thành viên NATO đã làm giảm khả năng Mỹ và châu Âu quay trở lại Syria để cân bằng cán cân quyền lực.
Nói với DW, nhà phân tích chính trị Mohamad Kawas cho rằng, kịch bản rất có thể là sự can thiệp quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ dẫn đến các cuộc đàm phán mới. "Bằng cách này, hai bên có thể đạt được sự cân bằng, một thỏa thuận Sochi 2.0", ông nói.
Về động thái bất thường của Thổ Nhĩ Kỳ khi tiếp tục tăng cường triển khai quân sự ở Idlib, nhà phân tích này cho rằng đó có thể là nỗ lực đảo ngược một số lợi ích của chính quyền Assad nhằm đưa Ankara vào một vị thế đàm phán tốt hơn.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu động thái táo bạo như vậy có thể được triển khai mà không gây ra mối đe dọa đối với người Nga hay không? Và liệu Thổ Nhĩ Kỳ có chuẩn bị để đi xa đến thế hay không?
