Khủng hoảng Catalonia: Kịch bản nào cho tương lai châu Âu?

Khủng hoảng Catalonia: Kịch bản nào cho tương lai châu Âu?

Trương Mạnh Kiên
Thứ 4, 04/10/2017 | 08:00
0
Thừa nhận Catalonia độc lập sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm trong Liên minh châu Âu, nhưng cách để dập tắt khủng hoảng hiện tại lại không dễ.

Bức tranh nền chính trị ở châu Âu đang mất dần những đường nét hài hòa vốn có, sau các cuộc khủng hoảng về kinh tế, tài chính ngân hàng, sự trỗi dậy của phong trào dân túy và dòng người tị nạn tràn ồ ạt vào châu lục.

Tiêu điểm - Khủng hoảng Catalonia: Kịch bản nào cho tương lai châu Âu?

Catalonia có thể trở thành tiền lệ ly khai nguy hiểm ở châu Âu.

Tình hình tiếp tục diễn biến không mấy khả quan khi cuộc khủng hoảng Catalonia tiếp tục nổ ra khi khu vực này quyết tâm thông qua một cuộc trưng cầu dân ý đòi độc lập khỏi Tây Ban Nha. Chủ nghĩa ly khai bùng phát sẽ không phải là một điềm lành cho châu Âu trong tương lai.

Chủ tịch chính quyền xứ Catalonia, Carles Puigdemont thông báo, khu vực này đang hoàn tất quá trình tuyên bố độc lập khỏi Tây Ban Nha, sau khi có 90% số phiếu ủng hộ rời trong cuộc trưng cầu ngày 1/10, bất chấp nỗ lực ngăn chặn từ Chính phủ Tây Ban Nha.

Ông Carles Puigdemont cho biết, trong vài ngày tới sẽ gửi kết quả của cuộc bỏ phiếu đến cơ quan Nghị viện của Catalonia, để tiến hành các thủ tục cần thiết.

Cuộc trưng cầu diễn ra hôm 1/10 đã chứng kiến cảnh tượng đụng độ không khoan nhượng giữa người đi bỏ phiếu và cảnh sát.

Cuộc bỏ phiếu đã bị cấm bởi Chính phủ Tây Ban Nha và Tòa án Hiến pháp nước này. Ước tính có khoảng 844 người bị thương khi cảnh sát chống bạo động đột kích vào các điểm bỏ phiếu nhằm ngăn chặn cử tri thực hiện quyền bỏ phiếu.

Tuyên bố từ chính quyền Carles Puigdemont cho biết, có 2,2 triệu phiếu đã được kiểm cho đến nay, trong đó khoảng 90% ủng hộ độc lập. Cử tri đi bầu ở Catalonia được cho là sẽ còn cao hơn nếu không bị cảnh sát ngăn chặn. Ước tính có khoảng 770.000 phiếu bầu thất lạc do tình trạng hỗn loạn xảy ra.

Theo các nhà phân tích, tuyên bố độc lập của xứ Catalonia về mặt luật pháp sẽ không có hiệu lực do vi phạm Hiến pháp của Tây Ban Nha.

Do đó, hành động đơn phương của chính quyền khu vực này có thể sẽ không nhận được ủng hộ từ cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, nó sẽ là một thách thức lịch sử đối với Tây Ban Nha, khi có thể nhấn chìm đất nước này trong cuộc khủng hoảng chính trị và Hiến pháp nghiêm trọng nhất trong hơn 40 năm qua.

Giới phân tích chính trị đánh giá, nếu Catalonia vẫn bất chấp tự tuyên bố độc lập, điều này sẽ dẫn tới việc Chính phủ Tây Ban Nha sử dụng các biện pháp cưỡng chế, tước bỏ quyền tự trị và giành lại kiểm soát chính quyền ở Catalan - Wolfango Piccoling, chuyên gia từ trung tâm tư vấn rủi ro Teneo Intelligence nói với CNBC News.

Tiêu điểm - Khủng hoảng Catalonia: Kịch bản nào cho tương lai châu Âu? (Hình 2).

Thủ tướng Mariano Rajoy có thể sẽ phải nhượng bộ một số yêu cầu từ Catalonia. 

"Điều này sẽ dẫn đến việc Thủ tướng Mariano Rajoy kích hoạt Điều 155 trong Hiến pháp nhằm tạm thời nắm quyền kiểm soát quyền lực xứ Catalan. Bên cạnh những rủi ro liên quan đến các cuộc biểu tình liên tục trong khu vực, tác động lớn nhất của cuộc khủng hoảng vẫn là gây ra sự bất ổn chính trị sâu sắc cho đất nước", ông nói.

Điều 155 trong Hiến pháp Tây Ban Nha sẽ cho phép đình chỉ quyền lực đang được Catalonia nắm giữ. Về lý thuyết, lực lượng Cảnh sát Catalonia, những người đứng về phía cử tri hiện tại sẽ chịu sự điều khiển trực tiếp bởi bộ Nội vụ Tây Ban Nha.

Bên cạnh những hậu quả chính trị từ cuộc trưng cầu dân ý, Catalonia được biết đến là khu vực kinh tế cực kỳ quan trọng đối với Tây Ban Nha, khi chiếm khoảng 19% GDP cả nước.

Điều này đồng nghĩa với việc một quyết định ly khai sẽ khiến nền kinh tế của quốc gia này suy sụp. Nếu không có Catalonia, Tây Ban Nha sẽ tiếp tục là nền kinh tế lớn thứ tư trong khu vực châu Âu, sau Đức, Pháp và Ý, nhưng quy mô sẽ bị yếu đi nhiều.

Về mặt pháp lý, Tây Ban Nha sẽ có thể tẩy chay một Catalonia độc lập, nhưng trên thực tế phần còn lại của châu Âu không có lý do nào để từ chối quốc gia này nếu nó muốn trở thành thành viên của Liên minh châu Âu (EU).

Ngay cả khi tình hình đối đầu giữa hai bên trở nên căng thẳng, tổ chức lớn nhất châu lục vẫn chưa đưa ra một tuyên bố chính thức nào, trong vai trò trung gian hòa giải, dù trước đó EU từng nhiều lần bày tỏ ủng hộ giải pháp tôn trọng Hiến pháp Tây Ban Nha.

Vấn đề Catalonia đòi độc lập đã trở nên không chỉ nghiêm trọng với Tây Ban Nha mà còn cả với EU khi nó có thể tạo thành tiền lệ ly khai ở khắp châu Âu.

Trước cuộc trưng cầu dân ý đòi độc lập ở Catalonia, các nước châu Âu đều đưa ra những phản ứng thận trọng.

Bộ Ngoại giao của Anh cho biết, cuộc trưng cầu là một vấn đề riêng của Chính phủ Tây Ban Nha và người dân.

Đồng thời kêu gọi luật pháp và Hiến pháp Tây Ban Nha “cần được tôn trọng”. 

Trong khi Thủ tướng Bỉ Charles Michel nhấn mạnh, bạo lực không phải giải pháp hiệu quả và kêu gọi đối thoại chính trị giữa các bên.

Cùng với đó, Thủ tướng Scotland Nicola Sturgeon, người ủng hộ quốc gia này độc lập khỏi Liên hiệp Anh nói, mọi người nên có quyền bỏ phiếu một cách hòa bình.

Jérémy Dodeigne, Giáo sư nghiên cứu về chính trị tại đại học Namur, Bỉ nhận định, cuộc khủng hoảng ở Catalonia đang đi quá xa và Liên minh châu Âu chưa muốn can thiệp vào lúc này vì vấn đề nhạy cảm.

Chuyên gia chính trị Dan Dungaciu từ Rumani cũng cho rằng “việc thừa nhận Catalonia độc lập sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm trong Liên minh châu Âu”, khi các phong trào đòi ly khai sẽ lợi dụng vỏ bọc dân chủ để đạt mục tiêu của mình trên khắp châu lục.

Các nhà phân tích đều đồng tình với quan điểm rằng chính quyền xứ Catalonia và Chính phủ Tây Ban Nha cần ngồi lại với nhau để thúc đẩy một cuộc đối thoại tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảng.

Phản ứng của Tây Ban Nha và quốc tế khi 90% người Catalonia đòi độc lập

Thứ 2, 02/10/2017 | 18:00
Người đứng đầu Catalonia Carles Puigdemont tuyên bố, khu vực này sẽ sớm tuyên bố độc lập trong vài ngày tới, khi đã có 90% cử tri quyết ra đi.
Cùng tác giả

Các nước trên thế giới áp dụng EPR ra sao?

Chủ nhật, 26/09/2021 | 06:00
Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được áp dụng thành công từ cuối những năm 1980 tại các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Đức...

Vì sao các thương hiệu lớn đổ xô đi sản xuất... tiếng cười?

Thứ 3, 29/06/2021 | 16:22
Hài độc thoại trở thành phương thức quảng cáo mới để các công ty như JD.com, Meituan, Alibaba thu hút người tiêu dùng thế hệ Z.

Vụ chặn tàu khu trục: "Gậy nhỏ" của Anh khó đấu "chiến ý lớn" của Nga?

Chủ nhật, 27/06/2021 | 10:00
Hành động mạo hiểm của tàu HMS Defender với Nga được cho là đã có tính toán từ trước, nhưng cách tiếp cận của Anh bị coi là “miệng to nhưng gậy nhỏ”.

Thả bom chặn tàu khu trục: Nga "rắn" là có ý đồ, Anh hành động kỳ lạ?

Thứ 7, 26/06/2021 | 10:00
Nga đã hành động "rắn" hơn mức cần thiết khi tuyên bố thả bom chặn tàu khu trục Anh nhưng hành trình "nhạy cảm" của tàu HMS Defender cũng được cho là mạo hiểm.

Xe ô tô điện Mitsubishi giá chỉ 400 triệu đồng sắp đổ bộ thị trường Đông Nam Á

Thứ 6, 25/06/2021 | 16:39
Dựa vào những chính sách trợ giá và tối ưu chi phí sản xuất, Mitsubishi sẽ ra mắt mẫu xe điện cỡ nhỏ có giá khoảng 18.000 USD ở Đông Nam Á vào năm 2023.
Cùng chuyên mục

Hàng nghìn người thiệt mạng vì mưa lũ, Pakistan cầu cứu thế giới

Chủ nhật, 28/08/2022 | 17:28
Lũ quét do mưa gió mùa lớn gây ra trên phần lớn Pakistan đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, khoảng 1500 người bị thương và phải di dời.

Tình báo Anh: Nga sắp “mất nhuệ khí”, Ukraine sẽ "lật ngược tình thế"?

Thứ 6, 22/07/2022 | 19:00
Lãnh đạo Tình báo Anh nhận định, Nga sẽ ngày càng gặp khó khăn trong việc bổ sung nhân lực vài tuần tới và điều đó sẽ tạo cơ hội cho người Ukraine phản công.

Mục tiêu của Nga không dừng lại ở miền Đông Ukraine?

Thứ 5, 21/07/2022 | 15:47
Giới chức Nga tuyên bố, các mục tiêu quân sự của Nga ở Ukraine hiện đã vượt ra ngoài khu vực Donbass ở miền Đông và xác nhận các cuộc đàm phán đã đóng băng.

Ukraine tuyên bố quyết tâm “phải thắng Nga trước mùa Đông”

Thứ 4, 20/07/2022 | 16:00
Giới chức Ukraine mới đây tuyên bố, nước này phải thắng Nga trước mùa Đông để ngăn Moscow giành được lợi thế lâu dài.

Nga - Ukraine “đấu khẩu” căng thẳng, hòa đàm liệu có “chết yểu”?

Thứ 3, 19/07/2022 | 19:00
Giới chức Nga-Ukraine liên tục cáo buộc lẫn nhau gây cản trở cho cuộc đàm phán hòa bình nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, trong bối cảnh chiến sự vẫn chưa c
     
Nổi bật trong ngày

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.

Vì sao Trung Quốc đóng cửa hơn 20.000 trường mẫu giáo?

Thứ 5, 28/03/2024 | 06:00
Theo số liệu từ Bộ Giáo dục Đào tạo Trung Quốc, năm 2023, Trung Quốc chỉ còn 274.400 trường mẫu giáo, ít hơn 20.400 trường so với năm 2021.

Lý giải vụ tên lửa Nga tấn công kho chứa khí đốt ngầm ở Ukraine

Thứ 5, 28/03/2024 | 16:15
Cho đến nay, Nga vẫn kiềm chế các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng Ukraine hỗ trợ vận chuyển khí đốt tới các khách hàng châu Âu.