Tiếu ngạo giang hồ được coi là một trong những bộ tiểu thuyết xuất sắc nhất của cố nhà văn Kim Dung. Không chỉ là câu chuyện về chốn giang hồ, võ lâm đẫm máu, nó còn chính là lời răn của tác giả về việc đề cao sự tự do, không bị bó buộc vào khuôn mẫu cổ hủ.
Nhân vật Đông Phương Bất Bại trong truyện, nói không ngoa, thì vừa là nhân vật phụ nhưng cũng vừa là nhân vật chính. Nhân vật phụ là bởi y được khắc họa thông qua lời kể của nhiều gã nhân vật phụ khác, khiến cho người đọc cảm tưởng rằng y là một kẻ rất độc ác. Thế nhưng, ngay khi mà Lệnh Hồ Xung, Nhậm Ngã Hành rồi Nhậm Doanh Doanh tấn công hắn, bỗng nhiên, từ một kẻ đại ác, y lại trở thành người có tình, bán mạng để cầu xin sự sống cho người mình thương.
Đông Phương Bất Bại (Mao Uy Đào) trong phim Tiếu ngạo giang hồ năm 2001.
Vì ham danh Võ Lâm Độc Tôn Đông Phương Bất Bại đã bị Nhậm Ngã Hành lừa
Trong bộ tiểu thuyết kiếm hiệp kinh điển mang tên Tiếu ngạo giang hồ, cố nhà văn Kim Dung đã từng miêu tả về nhân vật Đông Phương Bất Bại như sau:
"Không chỉ ham danh tước địa vị giáo chủ Nhật Nguyệt thần giáo, Đông Phương còn muốn võ lâm biết tới mình với danh xưng Võ Lâm Độc Tôn, Thiên Hạ Bất Bại...
Nắm bắt được tà tâm này của y, giáo chủ Nhật Nguyệt Nhậm Ngã Hành đã lừa cho Đông Phương luyện tập bộ võ công Quỳ hoa bảo điển.
Khiến Đông Phương tuy có được võ công thượng thừa khi luyện xong, nhưng cái giá phải trả là tự cung, cả đời không còn được sống với danh nghĩa đại trượng phu được nữa".
Tiếp đến, qua ngòi bút tài hoa của mình, nhà văn Kim Dung đã miêu tả tiếp sự biến đổi cả về lối sống lẫn tâm tính của Đông Phương Bất Bại như:
Tính khí của người này dần bị nữ hóa, sau khi bắt nhốt được Nhậm Ngã Hành và chiếm được ngôi vị giáo chủ Nhật Nguyệt thần giáo, Đông Phương Bất Bại đã tự trang trí lại căn phòng chính của giáo phái thành một tẩm cung (Loại cung đình dành cho Vương phi hoặc Hoàng hậu thời đó).
Tuy nhiên, tác giả Kim Dung chưa bao giờ khẳng định rằng Đông Phương Bất Bại bị biến hoàn toàn thành một cô gái.
Đông Phương Bất Bại (Lỗ Chấn Thuận) trong phim Tiếu ngạo giang hồ năm 1996.
Do vậy với bộ phim Tiếu ngạo giang hồ được TVB sản xuất và phát hành vào năm 1996, đích thân Kim Dung đã góp ý để Lỗ Chấn Thuận - một nam diễn viên vào thủ vai Đông Phương Bất Bại thay vì lựa chọn một nữ diễn viên ngoại hình yêu kiều như ý định ban đầu từ đạo diễn phim.
Khác với những phiên bản Đông Phương Bất Bại nam từng khiến khán giả hết hồn trước kia, Lỗ Chấn Thuận lại được khen ngợi hết lời.
Ngay cả tác giả Kim Dung cũng phải khen ngợi phiên bản Đông Phương Bất Bại – Lỗ Chấn Thuận giống hệt nguyên tác. Từ tạo hình cho đến diễn xuất của nam diễn viên này đều để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng khán giả truyền hình.
Ở những phiên bản phim điện ảnh Tiếu ngạo giang hồ được thực hiện về sau này, có lẽ việc tìm kiếm một nam diễn viên như Lỗ Chấn Nhuận - người thể hiện thành công nhân vật Đông Phương Bất Bại ngày xưa quá khó khăn.
Nên các đạo diễn đã buộc phải lựa chọn tới hình thức lấy diễn viên nữ vào vai Đông Phương Bất Bại, sau đó dùng kỹ thuật hóa trang để trong phim khán giả có thể nhìn thấy nét nam tính ở họ.
Đối thủ mà Nhậm Ngã Hành đặc biệt khâm phục
Đông Phương Bất Bại (Lâm Thanh Hà) trong phim Tiếu ngạo giang hồ năm 1992.
Theo lời kể của Nhậm Ngã Hành, Đông Phương Bất Bại trong quá khứ là phó giáo chủ Nhật Nguyệt thần giáo dưới quyền giáo chủ của Nhậm Ngã Hành. Nhậm Ngã Hành vì mải mê luyện tập Hấp tinh đại pháp nên đã giao toàn bộ công việc của giáo phái cho Đông Phương Bất Bại. Đông Phương Bất Bại đã quán xuyến rất tốt công việc của giáo phái khiến cho Nhậm Ngã Hành đặc biệt tin tưởng, nhờ đó sử dụng mật kế bắt giữ Nhậm Ngã Hành giam tại hắc lao dưới đáy Tây Hồ, giao cho Giang Nam tứ hữu canh giữ và chiếm ngôi giáo chủ từ tay Nhậm Ngã Hành.
Đông Phương Bất Bại lên nắm chức giáo chủ, lại mải mê luyện Quỳ hoa bảo điển (là bộ sách võ công có cùng nguồn gốc với Tịch tà kiếm pháp), vì thế lại bỏ bê công việc của giáo phái khiến cho Nhật Nguyệt thần giáo nội bộ lục đục, chém giết lẫn nhau. Đông Phương Bất Bại không xuất hiện trực tiếp mà thông qua người khác điều hành, sử dụng bừa bãi Tam thi não thần đan khống chế giáo chúng.
Đông Phương Bất Bại sau khi học được Quỳ hoa bảo điển đã trở thành nhân vật có võ công vô địch thiên hạ nhưng lại trở thành người ái nam.
Khi Nhậm Ngã Hành nhờ có sự trợ giúp của Hướng Vấn Thiên và Lệnh Hồ Xung thoát ra khỏi hắc lao dưới đáy Tây Hồ đã ngay lập tức lên kế hoạch tiêu diệt Đông Phương Bất Bại. Trong đời Nhậm Ngã Hành thì Đông Phương Bất Bại chính là người mà ông khâm phục nhất, ông đã từng nói rằng:
"Lão phu võ công đã cao thâm, cơ trí cũng hơn người, vẫn cho là trong thiên hạ không còn ai là địch thủ. Chẳng ngờ lại bị Ðông Phương Bất Bại chơi một vố cay, suýt nữa mất mạng dưới đáy Tây Hồ, vĩnh viễn không thoát ra được. Ðông Phương Bất Bại đã là một nhân vật lợi hại đến thế thì lão phu không khâm phục hắn sao được?".
Đông Phương Bất Bại (Trần Kiều Ân) trong phim Tiếu ngạo giang hồ năm 2013.
Khi nhóm người Nhậm Ngã Hành, Lệnh Hồ Xung, Nhậm Doanh Doanh cùng Hướng Vấn Thiên tấn công Đông Phương Bất Bại đã bắt được Dương Liên Đình - người tình của Đông Phương và sử dụng anh ta để khống chế Đông Phương Bất Bại.
Vì trên thực tế cả bốn người cộng lại đều không bằng Đông Phương Bất Bại. Nhờ đó, Nhậm Ngã Hành đã đánh Đông Phương Bất Bại trọng thương.
Trước khi chết, Đông Phương Bất Bại đã hạ mình cầu xin Nhậm Ngã Hành tha mạng và chăm sóc cho Dương Liên Đình.
Bị Nhậm Ngã Hành từ chối và giết chết Dương Liên Đình, Đông Phương Bất Bại đã nổi giận dùng kim châm đâm mù mắt phải Nhậm Ngã Hành trước khi bị Nhậm Ngã Hành giết chết.
Sau khi Đông Phương Bất Bại chết, Nhậm Ngã Hành đã lấy ra bí kíp Quỳ hoa bảo điển từ trong người Đông Phương Bất Bại và tiết lộ ra rằng chính ông đã gài bẫy Đông Phương Bất Bại bằng việc cho y luyện tập bí kíp quái dị này.
Nhà thơ, dịch giả Nguyễn Tôn Nhan đã cảm khái:
"Hùng tâm trùm khắp càn khôn
Té ra là mảnh xiêm hồng vô duyên
Cuộc đời quá đỗi đảo điên"
Video: Đông Phương Bất Bại trong Tân Tiếu ngạo giang hồ 2013.
Quốc Tiệp
