Hoạt động hàng chục năm, mới được cấp phép 1 năm?!
Lâu lâu lại có nhiều người chạy xe vào công ty Tâm Đức Lộc tại huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng để liên hệ xin việc. Khi chúng tôi tiếp cận công ty, trong khi chờ đợi làm việc với giám đốc chúng tôi chứng kiến một nhóm nhỏ gồm mấy cậu thanh niên chừng 15, 16 tuổi vừa bị trả lại từ chỗ làm. Họ ngồi thanh minh về công việc và thái độ khi làm việc.
Nhân viên công ty cho rằng thái độ làm việc của những cậu này là không tốt. Trong khi đó một cậu thanh niên đen đúa, gầy gò buông câu: “Làm từ 5h sáng đến 21h tối chịu sao nổi”. Sau một hồi thuyết phục được nhóm thanh niên thì nhân viên công ty kêu sẽ sắp sếp công việc cho họ làm cách chỗ công ty chừng 100km. Ngay sau đó, nhân viên này đưa nhóm thanh niên vào trong khu nghỉ ngơi.
Công ty Tâm Đức Lộc trụ sở tại thị trấn Nam Ban, huyện Lâm Hà. Ảnh H.M.
Ông Mai Văn Quang, giám đốc công ty Tâm Đức Lộc cũng xác nhận việc anh Bùi Quang Thái và Thạch Thương bị đánh đập. Ông Quang giải thích: “Ngày hôm đó tôi nhận được điện thoại của ông Chắc thì ông ấy bảo tìm được Thạch Thương kêu nó về nhưng nó không chịu, nó lại còn định đập lại người ta nữa. Còn chuyện bỏ trốn người ta bắt được người ta tát vài cái thì cũng bình thường.
Trong hợp đồng thì tôi cũng có nêu rõ là người sử dụng lao động phải đảm bảo quyền lợi, đảm bảo an toàn cho NLĐ. Đồng thời phải biết tôn trọng nhân phẩm NLĐ. Tôi cũng nghe ông Chắc nói rằng, khi đưa Thạch Thương về thì thằng lính nhà ông Chắc nó bực nó tát vài cái. Lúc đó tôi cũng kêu ông Chắc bình tĩnh góp ý cho người ta thôi, tuyệt đối đừng bảo con em hay anh em đánh người ta”.
Ông Quang cho rằng, khi công ty của ông tuyển NLĐ từ TP.HCM của tất cả các tỉnh thành, thì Thái cũng vào một trung tâm GTVL ở TP.HCM. Tiếp đó Thái gặp nhân viên của ông, nhân viên của ông tư vấn, trao đổi công việc, mức lương, thời gian hợp đồng, đồng ý thì mới đi làm. Số tiền 1,1 triệu đồng là bao gồm phí qua trung tâm vì nếu ở công ty của ông Quang thì chỉ có phí là 600.000 đồng.
Còn ở dưới TP.HCM người của ông tư vấn cho NLĐ, đến lúc đón lên công ty trên Lâm Hà ông phải trả phí cho công ty dưới TP.HCM là 800.000 đồng và 300.000 đồng tiền xe, tiền ăn trên đường? Và người của ông cũng có trao đổi với NLĐ trước khi đi lên công ty về khoản phí đó, nếu đồng ý thì đi làm. Nếu làm hết hợp đồng thì chủ sẽ cho 100.000 đồng, còn NLĐ phải chịu 1 triệu đồng, nếu NLĐ phá vỡ hợp đồng thì phải chịu hết 1,7 triệu đồng.
Khi chúng tôi hỏi ông Quang là dựa vào đâu ông làm bản cam kết đấy, thì ông Quang trả lời là dựa vào sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh. Còn làm bản hợp đồng thì ông Quang cho rằng phải dựa vào những thông tin có trong bản cam kết để làm hợp đồng. Vụ việc ngày 2/9, lúc anh Thái bị giam giữ có gọi điện cho ông Quang nhưng ông Quang chỉ bắt máy một lần rồi sau đó không bắt máy nữa.
Ông Quang trả lời: “Thì đúng rồi, lúc đó tôi đang nghỉ phép ở Đà Lạt mà. Tôi nói chắc tối tôi mới về, thôi thì tôi để cho họ ngủ rồi sáng hôm sau tôi sang. Nhân viên thì cũng nghỉ hết, chỉ còn một người trực tại nhà. Hôm đó ai cũng bận không thể nào mà đi được”. Phía công ty của ông Quang cũng có làm ăn với ông Chắc được hai năm và với công ty TNHH MTV Ngọc Thu chừng một năm.
Nơi ở của NLĐ sát với chuồng nuôi gà của công ty. Ảnh H.M.
Theo ông Quang thì nếu NLĐ lên tới công ty mà không làm cũng phải chịu 1,1 triệu đồng. Còn trường hợp đi làm rồi dù chỉ làm một ngày rồi nghỉ thì cũng chịu chi phí 1,7 triệu đồng. Khi phóng viên hỏi ông Quang, nếu NLĐ mới vừa làm nhưng lại bị ngược đãi rồi cũng phải chịu 1,7 triệu đồng trong khi người sử dụng lao động sai thì có bất hợp lý quá không? Ông Quang giải thích: “Nếu không thu 600.000 đồng đấy thì công ty lỗ: Nào là tiền giấy mực, tiền thuế, tiền lương nhân viên...”. Theo ông Quang, cơ sở của ông đã hoạt động được cả chục năm trời. Tuy nhiên, năm 2012 công ty của ông Quang mới được cấp giấy phép hoạt động.
Cơ quan chức năng tá hỏa!
Nói về những sự việc nói trên, ông Thái Văn Mai - chủ tịch UBND thị trấn Nam Ban, huyện Lâm Hà cho biết: “Trước đây công ty Tâm Đức Lộc đã từng hoạt động, tuy nhiên thời điểm đó công tác quản lý của Nhà nước về lao động cũng không kỹ, còn hơi lỏng lẻo. Thời gian đó công ty này thuộc doanh nghiệp tự phát và thực hiện một số công việc, ngành nghề khác. Sau đó công ty này thấy dịch vụ GTVL nhu cầu cao, nên chuyển qua.
Thời điểm đó mọi người cũng không quan tâm lắm về sự tồn tại của công ty này. Tuy nhiên sau đó thấy tình hình an ninh phức tạp nên chính tôi bảo anh em công an đi kiểm tra. Lúc đó thì công ty này làm được vài năm rồi theo kiểu môi giới nhỏ, trá hình chứ chưa có bài bản đăng ký doanh nghiệp. Khi thấy công ty này có thời điểm thuê cả xe ô tô chở người lao động tới thì tôi mới tá hỏa”.
Vụ việc công ty Tâm Đức Lộc giới thiệu người làm cho ông Chắc và có thể công ty có lao động dưới tuổi vị thành niên chính quyền thị trấn cũng chưa hề hay biết. Ông Mai cho biết: “Trong năm ngoái, tôi có nghe một trường hợp đánh đập NLĐ xảy ra ở tổ dân phố Đông Anh 5, thị trấn Nam Ban, huyện Lâm Hà. Tuy nhiên anh em công an nói lại là do người làm bỏ trốn, nhưng chủ cũng tát vài cái. Tôi có mời gia đình họ ra để trình báo có mặt ba bên và yêu cầu giải quyết tình trạng để NLĐ có thể tự do ở lại làm tiếp hoặc đi. Đồng thời chúng tôi cũng nhắc nhở chủ sở hữu lao động cũng phải đối xử tốt với người làm để tránh tình trạng bức xúc của NLĐ rồi lại xảy ra những trường hợp đáng tiếc”.
Giấy đăng ký việc làm được thực hiện dưới TP.HCM đóng dấu công ty TNHH MTV Ngọc Thu. Ảnh H.M.
Công ty Tâm Đức Lộc cũng từng có “tiền sử” giới thiệu người và thu phí tùy tiện. Ông Mai cho biết: “Phía công ty Tâm Đức Lộc thì chúng tôi cũng thường xuyên ghé đến kiểm tra. Hôm vừa rồi thì tôi cũng nghe có vụ một người ở miền Tây lên rồi kêu bị ngược đãi. Người này vào được mấy bữa thì chuyển đi Tân Hà làm. Nhà chủ khóa cửa cổng bên ngoài để cẩn trọng thì tự nhiên cảm giác của người làm đó không tốt nên gọi điện đi công an tỉnh rồi bên huyện. Hôm đó là 30/4, anh em chúng tôi rất lo lắng lập tức vào cuộc thì hóa ra không phải bị ngược đãi. Đến khi kiểm tra công ty thì có 12 NLĐ, họ đều khai trình tự đi đến công ty như nhau. Chỉ có điều bất cập ở chỗ chi phí thì tăng lên năm bảy trăm nghìn mà NLĐ chịu hết. Tình trạng ép NLĐ này rất dễ xảy ra. Sau khi tính toán xong chi phí chúng tôi yêu cầu phía công ty phải trả lại một số tiền nhất định cho NLĐ”.
Chia sẻ về việc thu tiền của NLĐ khi tự nhiên bỏ làm ông Mai cho biết thêm: “Cần phải có báo cáo với cơ quan chức năng là công ty thu tiền của NLĐ bao gồm những tiền gì. Chứ cứ im im thế rõ ràng là bịa ra thôi. Đồng thời, những cái hợp đồng lao động của công ty ký kết với NLĐ và chủ sở hữu lao động phải được địa phương xác nhận để đảm bảo tính pháp lý. Là một doanh nghiệp thì phải đúng quy định chứ cứ thích thu kiểu nào thì thu rồi tự thỏa thuận với nhau là không được. Thu giá tiền 800.000 đồng là quá cao mà chưa có cơ sở. Ngoài ra lại còn bắt họ phải trả tiền thì đúng là vô lý, tiền họ đã không có họ mới đi làm thuê mà lại ép họ trả thì họ lấy đâu ra mà trả?”.
Hoàng Minh
