Liệu Nga có "thế chân" Mỹ ở Afghanistan?

Dấu hỏi về hành động của Nga

Bất chấp những nỗ lực của Chính phủ Afghanistan và Mỹ, lực lượng IS và Taliban vẫn tiếp tục giành được đất tại Afghanistan, làm gia tăng khả năng đưa chủ nghĩa khủng bố vào các quốc gia Trung Á.

Theo Sputnik, Zamir Kabulov, một quan chức ngoại giao cấp cao người Nga, kiêm đặc phái viên của Tổng thống tại Afghanistan, mới đây vừa đưa ra nhận xét, nếu Chính phủ Afghanistan và Mỹ hiện không thể đối phó với nguy cơ khủng bố ngày càng lan rộng từ IS, Nga sẽ “nhảy vào” và áp dụng biện pháp quân sự.

Nhà ngoại giao này cho biết, hiện IS vẫn tiếp tục củng cố các vị trí của tổ chức khủng bố này tại Afghanistan. Điều có thể khiến Moscow đặc biệt quan ngại bởi khả năng lan rộng của chủ nghĩa khủng bố ở các quốc gia Trung Á, sát biên giới với Nga.

Ông Kabulov cũng chỉ ra những báo cáo gần đây cho thấy, sự xuất hiện của những chiếc trực thăng không rõ nguồn gốc đã vận chuyển vũ khí cho nhóm Hồi giáo cực đoan IS.

Theo bộ Ngoại giao Nga, tại ít nhất 3 tỉnh ở phía Bắc nước Cộng hòa Hồi giáo Afghanistan, một chiếc máy bay không xác định nguồn gốc đã được nhìn thấy khi đang thả những thùng vũ khí xuống cho các chiến binh IS. Ông Kabulov lưu ý, vấn đề này đã được các nhà ngoại giao Nga nêu lên tại một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Quốc hội Afghanistan đã nhắc lại những quan ngại của vị đặc phái viên trên. Một số người thậm chí còn nghi ngờ, chiếc máy bay không xác định có thể có liên quan tới Mỹ.

Quay trở lại với phát ngôn của ông Kabulov, tờ Sputnik đặt ra câu hỏi: Ông có ý gì khi nhắc tới việc Nga có khả năng triển khai lực lượng quân đội ở Afghanistan? Phải chăng Moscow đã sẵn sàng đưa quân tới Afghanistan để chiến đấu chống khủng bố IS?

Theo Tướng về hưu không quân Afghanistan, kiêm chuyên gia quân sự Atiqullah Amarkhel, tuyên bố trên của quan chức Nga là một lời “cảnh báo” đối với những leo thang tiềm tàng đối với tình hình ở Afghanistan. 

“Liên bang Nga sẽ không sử dụng biện pháp quân sự cho tới khi IS tấn công tới khu vực biên giới của 6 quốc gia Trung Á và Nga”, chuyên gia chỉ rõ.

Thách thức mới với Moscow

Tuy nhiên, chuyên gia cũng chỉ ra, lý do khiến Moscow quan ngại về ảnh hưởng ngày càng gia tăng của IS tại Afghanistan, đặc biệt là ở phía Bắc nước này, là nguy cơ làm tình hình thêm rối loạn ở Trung Á.

“Liệu Nga có làm ngơ sự hiện diện của Taliban và IS ở Trung Á, nơi Moscow cân nhắc trở thành vùng lợi ích của mình? Có lẽ không. Moscow coi sự hiện diện của bất kỳ tổ chức khủng bố nào ở Trung Á là mối nguy hiểm với an ninh của họ”, ông Amarkhel nhận xét.

Vì vậy, để đối phó với vấn đề này, bộ Quốc phòng Nga tuyên bố hồi tháng Sáu rằng họ sẽ tăng cường sức mạnh của các căn cứ quân sự ở Tajikistan và Kyrgyzstan với những loại vũ khí hiện đại nhằm ngăn chặn sự lây lan của chủ nghĩa khủng bố từ Afghanistan vào Trung Á.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga cho hay, các căn cứ quân sự của Moscow ở Tajikistan và Kyrgyzstan là “những nhân tố bảo đảm bảo cho sự ổn định ở khu vực”.

“Cùng với các đồng minh, chúng tôi đang tiếp tục tăng cường khả năng tác chiến tại các căn cứ ở hai quốc gia này, đổi lại đảm bảo an ninh cho họ”, ông Shoigu nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, ông Amarkhel lưu ý, sự tham gia của quân đội Nga vào tình hình Afghanistan sẽ tạo ra thách thức mới đối với Moscow. Ông cho hay, Nga hiện tại đang trực tiếp liên quan tới các hoạt động không kích ở Syria nhằm bảo vệ chính quyền đồng minh Tổng thống Bashar al-Assad.

Do vậy, Moscow đã nhiều lần nêu lên thiện chí hỗ trợ quân sự và công nghệ, chính trị đối với Afghanistan, cùng lúc đó phủ nhận khả năng tham gia vào các hoạt động tác chiến trên mặt đất ở Afghanistan.

Tướng Amarkhel kêu gọi chú ý tới thực tế rằng dù Chính phủ Afghanistan và các đồng minh đang cố gắng đánh bại IS nhưng tổ chức này đang trở nên mạnh mẽ hơn. Với sự kiểm soát của Taliban ở hầu hết các khu vực nông thôn Afghanistan và IS đang củng cố vị trí ở quốc gia này thì tình hình đang ngày càng trở nên xấu đi.

Quan hệ giữa Nga và Mỹ đang xấu đi từng ngày, vì vậy Mỹ có thể đang lợi dụng những nhóm phiến quân Hồi giáo khác nhau để gia tăng áp lực đối với Nga nhằm làm xấu tình hình ở Trung Á, khiến Moscow phải theo dõi chặt chẽ hơn, ông Amarkhel nói.

“Cuộc chiến tại Afghanistan đang lan rộng. Ngoài Taliban và IS thì những nhóm khủng bố mới lại tiếp tục nổi lên. Hãy cùng xem tình hình này sẽ đi về đâu”, ông Amarkhel kết luận.

Xem thêm: Căng thẳng Triều Tiên: Báo Trung Quốc đưa thông điệp về điều kiện bảo vệ Bình Nhưỡng

D.T