Lý do khiến chiến sự tây Mosul không thể ‘kết thúc trong vài tháng’

Cuối tuần trước, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi cho hay, chính phủ Iraq đã bắt đầu khởi động một chiến dịch nhằm tái chiếm khu vực phía tây thành phố Mosul khỏi tay lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Ông al-Abadi mô tả chiến dịch này là “bình minh mới” trong công cuộc giải phóng toàn bộ Mosul sau khi lực lượng chính phủ Iraq đã kiểm soát được phía đông thành phố then chốt này. Ông kêu gọi các tổ chức Iraq tiếp tục ủng hộ nhân đạo và cùng chung tay xây dựng lại những khu vực đã được giải phóng ở phía đông.

“Với phước lành, hãy vững tiến về phía trước, những lực lượng anh hùng của Iraq”, Thủ tướng Iraq kêu gọi trong một tuyên bố trên truyền hình quốc gia.

Quân chính phủ Iraq đã giành quyền kiểm soát phía đông thành phố từ tháng 1/2017. Con sông Tigris chính là ranh giới tự nhiên chia Mosul làm hai phần phía đông và phía tây. Việc giải phóng khu vực phía bờ tây là một trong những thách thức lớn nhất của quân Iraq. Lực lượng này không thể tấn công sang bên kia sông bởi tất cả 5 chiếc cầu nối 2 bên đông – tây đã bị phá hủy và hư hỏng nặng, nên cuộc oanh kích được cho là sẽ bắt đầu từ phía nam và phía tây.

Tiến sĩ Theodore Karasik, một cố vấn cấp cao tại hãng phân tích Gulf States Analytics, nhận định rằng sự phức tạp của chiến tranh đô thị cùng với mức độ chuẩn bị và sẵn sàng chiến đấu của lực lượng khủng bố IS cho thấy quân chính phủ Iraq sẽ phải mất rất nhiều thời gian mới giành lại được khu vực tây Mosul, vốn được cho là “thành trì” của IS.

“Chiến tranh đô thị là một trong những thách thức lớn nhất đối với các nhà lãnh đạo quân sự khi điều khiển thế trận bởi sự phức tạp của môi trường đô thị. Tại đô thị, trận chiến không chỉ diễn ra theo chiều dọc mà còn theo chiều ngang. Tại Mosul, những khu dân cư cổ thường rất khó tiến hành các chiến dịch oanh kích bởi những con phố rất hẹp cũng như sự phân bổ các khu vực trong thành phố có thể gây cản trở cho hoạt động quân sự”, chuyên gia Karasik giải thích.

Hơn nữa, theo Karasik, những con ngõ nhỏ ở các khu vực cổ là rào cản lớn với các phương tiện quân sự. “Có một sự thật là để giải phóng được khu vực cổ trong cuộc chiến ở thành thị sẽ phải mất nhiều hơn vài tháng”.

Ông Karasik cũng nói thêm rằng lực lượng an ninh Iraq sẽ buộc phải tiến quân vào những khu vực hẹp, chia theo những nhóm nhỏ, sau đó tiến hành những cuộc chiến “theo từng khối”, ở đây là các khối phố trong đô thị.

Chỉ ít ngày sau khi tiến vào tây Mosul, lực lượng Iraq đã đạt được những ưu thế và thắng lợi ban đầu. Tuy nhiên, tới thời điểm hiện tại, nhịp độ chiến dịch đã có xu hướng chậm lại sau khi cả lực lượng chính phủ, những chiến binh người Kurd và các đơn vị dân quân Iraq (PMU) cùng tới khu vực này.

Trong thực tế, các tay súng thánh chiến IS đã mất ít nhất 2 năm để chuẩn bị cho trận giao tranh mang tính chất quyết định tại tây Mosul, theo Sputnik.

Theo chuyên gia Karasik, một chiến dịch với sự tham gia của các thành viên quốc tế có thể sẽ giải phóng Mosul, thành phố lớn thứ hai của Iraq, cũng như thành phố Raqqa, “thủ phủ” của IS tại Syria. Tuy nhiên, việc đánh bật IS khỏi những khu vực trên không đồng nghĩa với việc những hệ tư tưởng man rợ, tàn bạo của nhóm khủng bố này sẽ kết thúc.

“Theo tôi, chúng ta đang thấy IS di chuyển tới Raqqa và chuẩn bị cho cuộc chiến cuối cùng ở thành phố này. Khi ấy, IS sẽ mất thủ phủ ở vùng Trung Đông. Nhưng cũng có thể IS và al-Qaeda sẽ liên kết với nhau trong 5-10 năm tới. Chủ nghĩa cực đoan Sunni không bao giờ ngừng phát triển. Tôi nghĩ chúng ta cần phải thảo luận về tương lai của IS. Đó thực sự là một loại bệnh dịch đang bắt đầu lan ra toàn thế giới”, Karasik nói.

Chuyên gia này cũng cho rằng, một khi Mosul đã hoàn toàn giải phóng, việc đầu tiên chính phủ Baghdad nên tập trung vào giải quyết là đối phó với gốc rễ của vấn đề bạo lực giáo phái.

“Mỹ nên tích cực thúc giục Iraq cải cách hệ thống sau khi chiến thắng IS. Rõ ràng người Iraq biết rằng họ phải cải cách toàn diện, nhưng sự hiện diện của quá nhiều lực lượng khác nhau ở quốc gia này có thể sẽ kéo con đường phát triển của Iraq đi theo những chiều hướng khó đoán”, nhà phân tích nói.

Xem thêm: IS thay đổi chiến thuật tấn công tại Iraq

Danh Tuyên