Theo Sputnik, Mỹ và NATO đang tiếp tục gây sức ép với Thổ Nhĩ Kỳ về kế hoạch mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 Triumph từ Nga với lập luận rằng vũ khí này không tương thích với hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO và gây ra mối đe dọa an ninh cho khối.
Hôm 7/6, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan đã đưa ra tối hậu thư cho Thổ Nhĩ Kỳ, nhấn mạnh rằng họ nên chọn giữa việc mua S-400 và máy bay chiến đấu tàng hình F-35 do Lockheed Martin sản xuất vì không thể sử dụng cả hai.
Để phá vỡ bế tắc, Mỹ đã đề nghị Ankara mua hệ thống tên lửa đất đối không Patriot của Mỹ thay vì vũ khí phòng không của Nga.
Nga kiên quyết mua S-400 của Nga
"Thổ Nhĩ Kỳ không xem xét đề xuất của Mỹ về việc giao Patriot là đáp ứng đủ các nhu cầu quốc phòng của họ. Vì lý do này, Ankara kiên quyết nhận các tổ hợp S-400", Trung tướng nghỉ hưu Erdogan Karakus đồng thời là người đứng đầu hiệp hội hưu trí Thổ Nhĩ Kỳ nói.
Ngoài ra, ông Erdogan Karakus cho biết Ankara biết rằng, nếu Washington cung cấp tên lửa Patriot cho họ cũng sẽ không có bất kỳ trao đổi nào về chuyển giao công nghệ.
"Do đó, đã có những vấn đề với việc mua Patriot từ lúc đầu. Khi chúng tôi hỏi phía Mỹ việc cung cấp hệ thống này cho chúng tôi theo điều kiện là có một số phụ tùng sẽ được sản xuất ở Thổ Nhĩ Kỳ, chúng tôi đã nhận được sự từ chối của Washington. Do vậy, chúng tôi giờ kiên định việc mua S-400", Trung tướng nghỉ hưu nói.
Trung tướng không quân nghỉ hưu nhắc lại việc Thổ Nhĩ Kỳ đã lên kế hoạch mua một hệ thống phòng không do Trung Quốc sản xuất. Tuy nhiên, Mỹ đã can thiệp và thỏa thuận đã không đạt được.
"Hiện nay Mỹ đang nỗ lực ngăn chặn bằng mọi giá để chúng tôi không nhận S-400. Tình thế này một lần nữa chứng minh rằng chúng tôi cần tăng cường hợp tác hơn nữa giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga trong lĩnh vực này", Trung tướng cho hay.
Hồi đầu tháng 6, Lầu Năm Góc cảnh báo sẽ ngừng huấn luyện các phi công của Thổ Nhĩ Kỳ trong chương trình máy bay chiến đấu F-35 vào cuối tháng 7. Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan tuyên bố, các phi công của Thổ Nhĩ Kỳ đang huấn luyện tại căn cứ không quân Luke ở Arizona sẽ có thời gian kết thúc huấn luyện vào 31/7 và Mỹ cũng không nhận thêm phi công mới từ Thổ Nhĩ Kỳ.
Điện Kremlin cho biết, Nga có kế hoạch bàn giao cho Thổ Nhĩ Kỳ các hệ thống phòng không S-400 ngay trong tháng 7/2019. Tuyên bố này được đưa ra vào thời điểm thỏa thuận trên là tâm điểm trong căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ.
“Thỏa thuận giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang được tiến hành đúng kế hoạch. Không có vấn đề gì tồn tại song phương. Chúng tôi sẽ bàn giao nó trong tháng 7”, cố vấn Điện Kremlin, ông Yury Ushakov nói với các phóng viên vào hôm 11/6.
Thông báo này được đưa ra chỉ ít ngày sau khi giám đốc tập đoàn Rostec Sergei Chemezov cho biết, Moscow sẽ bắt đầu bàn giao tên lửa S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ trong vòng 2 tháng.
Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đã leo thang căng thẳng liên quan đến việc mua hệ thống S-400 của Nga. Trong đó, Mỹ đe dọa đưa Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình tiêm kích F-35 trừ khi nước này từ bỏ việc mua hệ thống tên lửa của Nga. Washington cũng đề cập đến vấn đề trừng phạt nhằm vào Ankara, điều sẽ ảnh hưởng lớn đến kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ và thậm chí là tư cách thành viên của nước này tại NATO.
Căng thẳng giữa 2 nước còn xuất phát từ cả tình hình Syria, các lệnh trừng phạt nhằm vào Iran và việc bắt giữ các nhân viên đại sứ quán Mỹ ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Thổ Nhĩ Kỳ vẫn cho thấy thái độ kiên quyết trong vấn đề mua hệ thống phòng không của Nga khi vào hôm 22/5, bộ Quốc phòng nước này cho biết, các binh lính đang được huấn luyện sử dụng S-400 ở Nga.
Xem thêm >> Syria: Nga lớn tiếng đe dọa về một “đòn thù khốc liệt” với khủng bố ở Idlib
