Lộ sáng từ những manh mối ban đầu
Là một tỉnh miền núi phía Bắc, trong kỳ thi THPT năm 2018, Sơn La khiến cả nước ngỡ ngàng khi lọt tốp đầu toàn quốc về số thí sinh có điểm thi môn toán đạt 9 điểm trở lên. Còn nếu tính theo tổ hợp xét tuyển Đại học, nhiều thí sinh ở tỉnh này cũng lọt vào danh sách có tổng điểm cao vút: 26-27.
Các bị can bị khởi tố trong vụ gian lận điểm thi tại Sơn La
Chính sự bất thường này, cộng với những dị nghị về các "thủ khoa" có lực học ba năm trung học phổ thông không cao, không được bạn bè "tâm phục khẩu phục" đã dẫn đến các cuộc điều tra, phân tích, mổ xẻ.
Tổ công tác của Bộ giáo dục và đào tạo đã nhanh chóng lên Sơn La kiểm tra và phát hiện ra cả một đường dây chạy điểm “chuyên nghiệp” với sự tham gia từ người đứng đầu đến các chân rết là cán bộ công tác trong ngành giáo dục.
Căn cứ vào kết quả điều tra, cơ quan An ninh điều tra công an tỉnh Sơn La đã trưng cầu Viện khoa học hình sự Bộ công an giám định đối với bài thi trắc nghiệm của 44 thí sinh.
Kết luận giám định đã chỉ rõ: “Nét tô tròn tại phần trả lời bị tẩy xóa cơ học; Nét tô ở các ô tròn phần trả lời so với nét tô ở các ô tròn dưới danh mục “7 số báo danh” mục “8 mã đề thi” không phải do cùng một người tô ra”.
Căn cứ kết luận giám định, cơ quan An ninh điều tra đề nghị Bộ giáo dục và đào tạo chấm lại các bài thi trắc nghiệm của 44 thí sinh. Kết quả là các bài thi này đều bị hạ điểm.
Có thí sinh bị hạ tới 18,7 điểm 3 môn; có thí sinh thì bị hạ tới 17,75 điểm 3 môn; thí sinh bị hạ ít thì cũng 2 điểm 1 môn hoặc 3 điểm 3 môn…
Chấm điểm theo…nguyện vọng
Đó là đối với nhưng bài thi trắc nghiệm; đối với các bài thi tự luận (ngữ văn), các bị can cũng có phương án xử lý theo yêu cầu như bình thường.
Cảnh sát đọc lệnh khởi tố bị can Nguyễn Thị Hồng Nga
Theo đó, đối với môn thi ngữ văn, Nguyễn Thị Hồng Nga – Chuyên viên phòng khảo thí và quản lý chất lượng giáo dục, sở GD&ĐT là người trực tiếp hướng dẫn Nguyễn Thanh Nhàn sử dụng phần mềm lập khóa phách vòng 1 (Cắt phách, sắp xếp bài thi vào các túi theo thứ tự, đánh số túi bài thi) và hướng dẫn Phạm Đăng Quang – Phó giám đốc Sở GD&ĐT lập khóa phách vòng 2 (thay đổi số túi bài thi đã được đánh trong lần lập khóa phách vòng 1).
Để giúp nâng điểm khi chấm bài thi ngữ văn cần phải có khóa phách vòng 1 và vòng 2 (số túi bài thi và số thứ tự bài thi của thí sinh). Do vậy, để thực hiện việc nâng điểm cho các thí sinh, ngày 28/6/2018, Nguyễn Thị Hồng Nga cùng Nguyễn Thanh Nhàn in toàn bộ dữ liệu khóa phách vòng 1 và vòng 2, sau đó giao cho Nhàn giữ để phục vụ việc tra tìm bài thi của thí sinh cần nâng điểm môn Ngữ văn.
Ngày 03/7/2018, Nga chuyển cho Huynh danh sách (số báo danh, điểm cần đạt môn ngữ văn) của 5 thí sinh. Sau đó, Nga bảo Huynh gặp Nhàn lấy khoa phách để nhờ tìm bài thi nâng điểm.
Ngoài danh sách 5 thí sinh của Nga gửi, Huynh còn ghi thêm vào danh sách thông tin của 3 thí sinh khác rồi chuyển cho Nhàn để tra tìm khóa phách.
Nhàn tra tìm, ghi thông tin khóa phách của từng thí sinh do Huynh đưa; đồng thời ghi thêm thông tin, khóa phách và điểm cần đạt của 4 thí sinh do Nhàn nhận rồi chuyển lại cho Huynh.
Sau khi có khóa phách của 12 thí sinh này, ngày 04/7/2018, Huynh đã chuyển cho Nguyễn Quốc Chiến – thành viên Ban thư ký tham gia tổ chấm thi môn tự luận để tác động nhờ giáo viên trực tiếp chấm thi tìm bài thi, chấm nâng điểm cho các thí sinh này.
Căn cứ kết quả điều tra xác định trong số 44 thí sinh nhờ nâng điểm có 36 thí sinh tham dự thi môn Ngữ văn.
Khi Bộ GD&ĐT về kiểm tra chấm thẩm định ngẫu nhiên 110 bài thi môn ngữ văn, trong đó có 11/36 thí sinh được chấm thẩm định.
Để có căn cứ xác định điểm thi của các thí sinh nhờ nâng điểm, cơ quan An ninh điều tra đề nghị Bộ GD&ĐT chấm thẩm định tiếp số thí sinh còn lại. Kết quả có 13/36 thí sinh bị hạ điểm môn ngữ văn.
Tiến hành xác minh đối với 07 thành viên Ban thư ký và 21 cán bộ, giáo viên tham gia Tổ chấm thi tự luận để làm rõ các sai phạm liên quan đến các bài thi bị hạ điểm.
Kết quả điều tra Nguyễn Quốc Chiến – thành viên Ban thư ký tham gia tổ chấm thi môn tự luận không thừa nhận đã thông tin khóa phách của các thí sinh từ bị can Lò Văn Huynh để tác động nâng điểm.
Số cán bộ giáo viên chấm bài thi bị hạ điểm sau khi chấm thẩm định thừa nhận chấm sai do chấm ẩu, chấm thoáng, chấm đón ý nhưng không được ai tác động để chấm nâng điểm cho thí sinh. Ngoài lời khai của Huynh ra không có căn cứ nào khác chứng minh Chiến và giáo viên chấm thi câu kết nâng điểm môn Ngữ văn cho thí sinh.
Tài liệu của cơ quan tố tụng nêu rõ, với các đối tượng có dấu hiệu sai phạm liên quan đến việc chấm thi môn tự luận (ngữ văn) và đối tượng trung gian có liên quan đến việc nhận thông tin của thí sinh nhờ các bị can nâng điểm; Cơ quan an ninh điều tra Công an tỉnh Sơn La sẽ tiếp tục điều tra xác minh làm rõ, có căn cứ thì sẽ xử lý theo quy định của pháp luật.
