Theo như Tiến Sĩ Nguyễn Văn Vịnh thì có nhiều cách tính khác nhau về xông đất, xông nhà. Nhân vật đặc biệt này có thể là ngẫu nhiên nhưng cũng có thể là đã được gia chủ “chọn trước Tết”. Họ có thể là những người hợp tuổi với chủ nhà.
Theo quy luật tự nhiên từ xa xưa các cụ để lại, nếu chủ nhà tuổi Tý thì chọn người tuổi Thân, Thìn (Tam hợp) và tuổi Sửu (nhị hợp). Chủ nhà tuổi Sửu thì chọn tuổi Tỵ, Dậu, Tý. Chủ nhà tuổi Dần thì chọn tuổi Ngọ, Tuất, Hợi. Chủ nhà tuổi Mèo thì chọn tuổi Mùi, Hợi, Tuất. Với tuổi Thìn thì nên chọn tuổi Tý, Thân, Dậu.
Riêng chủ nhà tuổi Tỵ nên chọn người tuổi Sửu, Dậu, Thân. Chủ nhà tuổi Thân chọn tuổi Tý, Thìn, Tỵ. Tuổi Dậu chọn người tuổi Sửu, Tỵ, Thìn. Tuổi Tuất chọn ai sinh năm Dần, Ngọ, Mão. Tuổi Hợi chọn người quen tuổi Mão, Mùi, Dần. Còn với tuổi Ngọ, gia chủ nên chọn tuổi Dần, Tuất, Mùi. Và với gia chủ đứng tuổi Mùi chọn Mão, Hợi là rất hợp để xông nhà đầu năm mới.
Xông đất đầu năm là một tục lệ đẹp của người Việt.
Tuy nhiên, không phải lúc nào gia chủ cũng nhờ được người hợp tuổi với mình để đến xông đất. Vì thế, theo kinh nghiệm dân gian, họ thường chọn những người tốt vía (nhẹ vía). Trong cuộc sống, đó là những con người tính tình dễ chịu, vui vẻ, nhiệt tình và may mắn.
Theo tục lệ, sáng sớm mùng 1 Tết thì những người đươc chọn sẽ đến xông đất cho gia chủ. Họ sẽ là người đầu tiên trong số những vị khách mời đến thăm vào đầu năm với hi vọng sẽ đem lại may mắn về mọi mặt cho gia chủ. Vì thế, những ai không được nhờ đến xông đất thường kiêng không đến chúc Tết các gia đình vào sáng mùng 1 mà thường để đến chiều.
Để có một năm suôn sẻ về mọi mặt, thông thường vào mồng 1 Tết, các gia đình, đặc biệt gia đình quyền chức hoặc làm ăn sẽ chọn giờ và hướng xuất hành. Giờ được chọn gọi là giờ Hoàng đạo, vào lúc sáng sớm để xuất hành.
Có hai hướng là Hỉ thần và Tài thần nhưng người ta vẫn thích xuất hành về phía Hỉ thần bởi đây là vị thần mang lại nhiều may mắn và niềm vui. Òn Tài thần người ta ít thích với lý do đây là vị thần chỉ mang lại tài lộc mà thôi.
Theo gợi ý của Tiến sĩ Nguyễn Văn Vịnh thì: “Ngày mồng 1 Tết âm lịch (31/1/2014) là ngày Nhâm Dần, có 6 giờ hoàng đạo là giờ Tý, Sửu, Thìn, Tỵ, Mùi, Tuất.
Hướng nên xuất hành là chính Nam (Hỉ thần) và Tây Nam (Tài thần)”.
Xem thêm video: Tiến sĩ Nguyễn Văn Vịnh chia sẻ về tục lệ tảo mộ đầu năm
Cát Tường
