Nạn hành hung với thuật dùng ‘uyển ngữ’!

Nạn hành hung với thuật dùng ‘uyển ngữ’!

Thứ 2, 24/10/2016 | 11:32
0
"Uyển ngữ độc đáo ở chỗ dùng để... nói tránh rất linh hoạt. Nào là cảnh sát “giơ gậy”, “giơ chân” mà người tham gia giao thông té xuống đường..."
Xi nhan Trái Phải - Nạn hành hung với thuật dùng ‘uyển ngữ’!

 Ông Trần Dương Tùng "vỗ" vào đầu bà Quỳnh Anh. Ảnh cắt từ clip.

Uyển ngữ là biện pháp tu từ từ vựng tiếng Việt; thường dùng để nói giảm, nói tránh nhằm thể hiện sự tinh tế nhẹ nhàng trong giao tiếp đời sống và trong văn học.

Thời nào cũng vậy, uyển ngữ luôn biểu đạt tính thẩm mỹ, lịch sự lẫn dối trá, tồn tại... sâu bền giống hệt nạn tham nhũng và phát triển... rộng khắp tựa muôn nơi ồ ạt ngăn sông làm thủy điện.

Nhờ sử dụng uyển ngữ nên diễn ngôn hàng ngày trở nên trang trọng, hàm súc,  tế nhị; tránh kích động, miệt thị xúc phạm người khác. Ví như thông báo về cái chết, người ta hay nói là “qua đời”, “tử vong”, "quy tiên", "từ trần" hoặc “khuất núi” gì gì đó để thay thế cho thực nghĩa “chết queo”. Còn hành vi “chôm chỉa” trong sáng tác – lĩnh vực văn chương, thì được gọi uyển chuyển bằng “cầm nhầm”.

Thực tiễn dễ nhận thấy, người có văn hóa chẳng bao giờ mở miệng chê kẻ khác “ngu như bò”, mà họ dùng uyển ngữ rằng “trình độ còn hạn chế”. Tương tự, tâm lý người phụ nữ sẽ không vui nếu nghe nam giới gọi mình bằng “bà già” thay vì nói “không còn trẻ”. Lùn thì “chiều cao khiêm tốn”, mập “múp míp dễ thương”, thậm chí “anh chàng chưa được đẹp” như nhân vật Tùng Sơn (cùng ê kíp) đang giở những chiêu trò dị hợm hòng kiếm tiền trên facebook, cũng không ai huỵch toẹt chế nhạo “hàm răng hô” với đôi môi trề xấu xí, chỉ thỉnh thoảng thấy vài bạn đánh tiếng hỏi mượn “cái bàn nạo dừa” do thấy bày ra... bén ngót!

Tóm lại, ở thời đại văn minh, uyển ngữ tự hình thành nguyên tắc, là công cụ “khuôn phép” không thể thiếu trong giao tiếp. Tuy nhiên, nếu lạm dùng uyển ngữ để định nghĩa sai vấn đề vì mục đích cá nhân thì thế tất trở thành kẻ “nói láo”, mà uyển ngữ gọi bằng “nói không đúng sự thật”.

Liên quan đến thuật dùng uyển ngữ gây “chết cười” liên tiếp xảy ra trong thời gian gần đây, để tiện hình dung, có thể điểm sơ qua vài sự kiện:

Vào khoảng 2h chiều ngày 18/10, tại sân bay Nội Bài, bà Nguyễn Lê Quỳnh Anh – Phó đội trưởng Đội dịch vụ hành khách đi, Trung tâm khai thác Nội Bài (Vietnam Airlines) đã bị hai hành khách hành hung.

Được biết, nhị vị mày râu “ra oai” với phái đẹp trước bàn dân thiên hạ gồm có ông Đào Vịnh Thuấn 37 tuổi và Trần Dương Tùng 32 tuổi, cùng trú Hà Nội. Cả hai là hành khách đi chuyến bay VN7265 chặng Hà Nội – TP. HCM.

Theo hình ảnh từ camera Trung tâm An ninh hàng không Nội Bài ghi lại, cũng như căn cứ lời khai thể hiện trong biên bản làm việc thì ông Thuấn là người đã túm cổ áo bà Quỳnh Anh, còn ông Tùng dùng tay đánh mạnh vào đầu bà Quỳnh Anh nhiều cái khiến bà bị choáng váng, buồn nôn phải đưa đến bệnh viện Xanh Pôn để kiểm tra sức khỏe.

Sau khi sự việc xảy ra, Đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh thảng thốt: “Hai người đàn ông giữ một phụ nữ yếu ớt để hành hung giữa nơi công cộng thì rất phản cảm và đáng hổ thẹn. Đáng nói hơn ở đây có cả cán bộ ngành giao thông Hà Nội. Tôi đề nghị lãnh đạo TP xử thật nghiêm để răn đe”.

Thế nhưng, trao đổi với báo giới, hai hành khách này đều khẳng định mình không làm gì sai. Ông Thuấn bảo rằng ông không bóp cổ bà Quỳnh Anh, chỉ là “cậu em đi cùng tôi bức xúc, có cầm chiếc ví da đựng tiền vung lên trúng tay một đồng chí công an chứ không có gì cả”. Còn ông Tùng... bộc bạch rất khác “lúc nóng giận nên có vỗ vào đầu người phụ nữ”...

Cuối cùng thì chẳng “đại trượng phu” nào tự nhận mình đánh, bóp gì ai mà chỉ có vỗ - vung tay thôi, mặc dù hình ảnh ghi nhận trung thực từ camera vẫn còn hiển hiện lềnh khênh trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Thuật dùng uyển ngữ vỗ - vung tay tuy nghe mắc cười, nhưng suy ra vẫn chưa... điệu đà bằng sự cố “gạt tay trúng má” của mấy anh hình sự Công an huyện Đông Anh (Hà Nội) làm tóe máu mồm phóng viên Quang Thế (báo Tuổi Trè) gây bất bình dư luận suốt thời gian qua.

Xi nhan Trái Phải - Nạn hành hung với thuật dùng ‘uyển ngữ’! (Hình 2).

Cảnh sát hình sự huyện Đông Anh (Hà Nội) "gạt tay vào má" phóng viên Quang Thế (báo Tuổi Trẻ). Ảnh Internet.

Có thể nói, nạn hành hung với thuật dùng “uyển ngữ” đang ngày càng khăng khít trơ trẽn song hành, không những trong dân mà người lạm dụng còn có cả cán bộ nhà nước, từ miền xuôi lên đến miền ngược.

Như tại Đắk Lắk, trong tiệc mừng Ngày Phụ nữ Việt Nam - 20/10 vừa qua, lúc trà dư tửu hậu, ông Nguyễn Hữu Truyền – Bí thư Đảng ủy xã Ea Bar đã đánh ông Nguyễn Hưng là cán bộ địa chính xã bầm dập mặt mày.

Bị hại gửi đơn đến cơ quan chức năng đề nghị làm rõ vụ việc “Ông Truyền cầm chai bia đập mạnh xuống bàn rồi chửi tôi. Ông ấy đi tới đạp tôi ngã xuống đất. Dùng cùi chỏ đánh vào mặt làm sưng má, dập môi...”

Trả lời về hành động của mình, ông Truyền cho biết “Trong lúc nóng giận có tát một cái cảnh cáo".

Xi nhan Trái Phải - Nạn hành hung với thuật dùng ‘uyển ngữ’! (Hình 3).

Ông Nguyễn Hưng - Cán bộ địa chính xã Ea Bar, cho xem vết thương trên mặt khi bị đánh. Ảnh: VnExpress.

Đó, uyển ngữ độc đáo ở chỗ dùng để... nói tránh rất linh hoạt. Nào là cảnh sát “giơ gậy”, “giơ chân” mà người tham gia giao thông té xuống đường; ông Phó giám đốc Sở nọ “bốc hốt” chỗ kín của nữ tạp vụ thì bảo “quàng tay qua hông” v.v...

Ôi, “uyển ngữ” diệu kỳ. Ai cười mặc ai, “cười không nhặt được mồm” cũng thây kệ!

Lệ Hoa

* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả

 

Vụ CSHS xô xát với phóng viên: Để không còn những cái ‘gạt tay’

Thứ 5, 27/10/2016 | 11:14
Lãnh đạo Công an thành phố Hà Nội vừa công bố kết quả điều tra vụ xô xát giữa phóng viên báo Tuổi trẻ TP. HCM và chiến sĩ Công an huyện Đông Anh trên cầu Nhật Tân ngày 23/9.

Chồng cầm dao cứa cổ vợ: Hỗn thì phải đánh… cho chừa?

Thứ 4, 12/10/2016 | 11:04
Say đến đâu, giận đến đâu mà một người đàn ông có thể nhẫn tâm cầm dao cứa cổ vợ mình?

'Sở toàn sếp' ở Hải Dương: Đất lành sanh... lãnh đạo?

Thứ 5, 27/10/2016 | 11:46
Hiện tại, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ – TB & XH) tỉnh Hải Dương có 46 biên chế, song chỉ có hai người là chuyên viên, còn lại 44 người đều có chức vụ từ phó trưởng phòng trở lên.

Vụ CSHS xô xát với phóng viên: Để không còn những cái ‘gạt tay’

Thứ 5, 27/10/2016 | 11:14
Lãnh đạo Công an thành phố Hà Nội vừa công bố kết quả điều tra vụ xô xát giữa phóng viên báo Tuổi trẻ TP. HCM và chiến sĩ Công an huyện Đông Anh trên cầu Nhật Tân ngày 23/9.

Chồng cầm dao cứa cổ vợ: Hỗn thì phải đánh… cho chừa?

Thứ 4, 12/10/2016 | 11:04
Say đến đâu, giận đến đâu mà một người đàn ông có thể nhẫn tâm cầm dao cứa cổ vợ mình?

'Sở toàn sếp' ở Hải Dương: Đất lành sanh... lãnh đạo?

Thứ 5, 27/10/2016 | 11:46
Hiện tại, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ – TB & XH) tỉnh Hải Dương có 46 biên chế, song chỉ có hai người là chuyên viên, còn lại 44 người đều có chức vụ từ phó trưởng phòng trở lên.
Cùng tác giả

Đa sắc: Quan chức mất việc vì lì xì "khủng", cầu “thọ” 100 tuổi ra đi khi vừa khánh thành

Thứ 3, 20/03/2018 | 14:55
Một số quan chức ở Trung Quốc đã mất việc sau khi nhận số tiền mừng tuổi “vượt quá một khoản tiền được coi là hợp lý”.

Bỗng dưng được... chuyển giới, chuyện không mới ở bệnh viện

Thứ 4, 17/01/2018 | 21:05
Thời gian qua xảy ra một số trường hợp nam giới siêu âm thấy... buồng trứng, tử cung; được chỉ định khâu âm đạo hoặc bị sảy thai tự nhiên. Có lẽ bên cạnh việc đề ra tiêu chuẩn về kỹ năng tin học văn phòng cho người đánh máy, ta cũng nên xem xét lại trách nhiệm của các bác sĩ trong việc đặt bút ký vào tờ phiếu kết quả phát cho bệnh nhân.

Hãi hùng “sông tuyết” Hà Nam: Giờ ai dám mơ “về úp mặt vào sông quê”?

Thứ 5, 04/01/2018 | 20:00
Thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, rác thải, thậm chí cả chất thải kim loại nặng… đã và đang bức tử những dòng sông, kéo theo đó là cái chết của những “bờ xôi, ruộng mật” nằm dọc lưu vực.

Đề xuất làm đường tránh cho gia súc: Lợi cho tài xế?

Thứ 7, 16/12/2017 | 14:00
Chủ tịch UBND huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) đã đề nghị sở Giao thông lên phương án làm đường tránh cho gia súc trên một số tuyến quốc lộ.

Bán mỹ phẩm thu 344 tỷ né thuế 9,1 tỷ đồng: Tảng lờ trách nhiệm

Thứ 4, 13/12/2017 | 18:39
Việc một cá nhân kinh doanh trên mạng vừa bị cục Thuế TP.HCM truy thu số tiền 9,1 tỷ đồng khiến nhiều người bất ngờ, bởi dù có doanh thu lên đến 344 tỷ đồng trong năm 2016, người phụ nữ này vẫn tìm cách né thuế.
Cùng chuyên mục

Vinh của Vinh

Thứ 4, 31/01/2024 | 07:00
Có thể hơi chơi chữ chút, nhưng nó là như thế này, tôi muốn nói về cuốn “Vinh phố của tôi” của Phạm Thùy Vinh.

Trước tiền…

Thứ 2, 09/10/2023 | 07:00
Từ năm 1998, pháp lệnh chống tham nhũng đã được ban hành, và về danh nghĩa nó phải được thực hiện nghiêm túc từ hồi ấy.

Chơi mạng xã hội

Thứ 2, 25/09/2023 | 07:00
Vụ án bà Phương Hằng vừa chấm dứt với bà, còn một số người liên quan vẫn đang... chờ.

Quân hồi vô phèng

Thứ 4, 20/09/2023 | 07:37
Thú thực, cho đến bây giờ tôi vẫn không rõ lắm cái câu mà ngày xưa tôi thấy mẹ tôi hay dùng để mắng chúng tôi khi chúng tôi làm gì đấy mà cụ cho rằng vô tổ chức, vô kỷ luật, trên dưới lộn tùng phèo...

Lại nói về văn học trong nhà trường phổ thông

Thứ 7, 09/09/2023 | 07:07
Văn chương khi được đưa vào nhà trường phổ thông, buộc phải qua một quá trình lựa chọn vô cùng khắt khe...