ThS.BS Lê Thị Hải, nguyên Giám đốc Trung tâm Khám tư vấn Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho rằng, do đặc điểm của bệnh sốt xuất huyết (SXH) là bệnh nhân sốt cao, mệt mỏi nên ăn uống sẽ kém đi.
Đặc biệt, bệnh nhân SXH sợ nhất là tình trạng sốc, thoát huyết tương ra ngoài gây tình trạng cô đặc máu cho nên trong chế độ ăn uống cho người SXH quan trọng nhất là bù nước, điện giải như uống oresol.
Đầu tiên là bù nước
Ảnh minh họa.
Do bệnh nhân sốt cao kèm mất nước nên cần phụ nước đầy đủ, người bệnh nên uống các loại nước trái cây, nước quả ép (như cam, bưởi, nước chanh, nước dừa) vì chúng chứa nhiều khoáng chất và vitamin C tăng cường sức đề kháng, giúp thành mạch bền tốt hơn sẽ làm tình trạng bệnh giảm đi.
Theo kinh nghiệm, có thể nghiền lá đu đủ, sau đó lọc chắt lấy nước uống cũng có tác dụng tốt cho bệnh nhân SXH.
Ăn thức ăn dạng lỏng
Về chế độ ăn, ThS. Hải khuyên, bệnh nhân cần ăn những thức ăn lỏng và mềm như: Ăn cháo, soup vừa giàu dinh dưỡng lại dễ hấp thu, có thể uống thêm sữa. Không nên ăn cơm, đồ cứng khó nuốt.
Đặc biệt với trẻ em bị SXH, sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nhất, nếu trẻ còn bú mẹ thì nên tiếp tục cho con bú. Khi cho trẻ ăn uống nên chia nhỏ bữa ăn và nước uống ra, không nên cho ăn dồn dập. Tích cực bổ sung các món ăn giàu chất đạm từ trứng, thịt, sữa… thực phẩm giàu vitamin A, giàu kẽm (thịt bò, gà…) tăng sức đề kháng chống lại bệnh SXH.
Kiêng thức ăn nhiều dầu mỡ
ThS. Hải cho hay, SXH hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh, thuốc đặc hiệu, do đó chế độ dinh dưỡng chăm sóc đóng vai trò cực kỳ quan trọng bởi lẽ khi sức đề kháng kém thì bệnh sẽ nặng hơn, sợ nhất là gây sốc cho bệnh nhân.
Với người bệnh SXH, cần kiêng những loại thức ăn nhiều mỡ béo, các thực phẩm xào rán, có gia vị chua cay vì chúng thường gây khó tiêu; còn lại không kiêng tuyệt đối thứ gì cả. Nên ăn cân đối đầy đủ dinh dưỡng, nhất là thực phẩm cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất…
Bổ sung vitamin
Việc bổ sung nhiều vitamin C từ các loại trái cây như dâu tây, ổi, kiwi, đu đủ cũng rất cần thiết với người bị sốt xuất huyết. Bởi vitamin C có ảnh hưởng trực tiếp lên các vi khuẩn, virus giúp tăng hệ miễn dịch, thành mạch bền tốt hơn sẽ giảm tình trạng xuất huyết.
Cho trẻ ăn “trả bữa”
Trẻ mắc SXH nếu đã khỏi sốt và chơi bình thường rồi thì nên tuân theo chế độ ăn như bình thường. Tùy theo độ tuổi của bé, nếu bé còn bú mẹ thì mẹ phải tăng cường dưỡng chất, nếu bé ăn dặm thì ăn “trả bữa” bổ sung cho bé để tăng cân, bù lại mất dinh dưỡng trong thời gian bé bị ốm, tránh tình trạng nhẹ cân suy dinh dưỡng sau này.
Thời gian mới ốm dậy, trẻ có thể ăn chưa ngon miệng, phụ huynh nên chia nhỏ bữa ăn ra, cho ăn các loại cháo soup bù năng lượng thiếu hụt, tăng số bữa lên…
Chú ý là cha mẹ cần kiên trì nấu nướng các món ăn thay đổi khẩu vị, nên hỏi trẻ lớn để có món ăn hợp khẩu vị của trẻ.
Nên kiêng thực phẩm sẫm màu, tránh gia vị chua cay:
- Không nên ăn hoặc uống bất kỳ loại thực phẩm nào có màu đỏ, nâu, đen như nước xá xị, coca, nước trái cây sẫm màu, canh củ dền, dưa hấu, huyết… Mục đích của việc kiêng khem này là để tránh nhầm lẫn với tình trạng xuất huyết (chảy máu) khi người bệnh có triệu chứng nôn ói trong quá trình điều trị bệnh.
- Tránh xa các loại nước nhiều đường (soda hay bất kỳ loại nước ngọt đóng chai nào), không sử dụng mật ong và các loại đường tự nhiên khác. Việc tiêu thụ đường khiến các tế bào máu trắng diệt khuẩn chậm chạp hơn, từ đó bệnh càng trở nặng, lâu khỏi hơn. Tốt nhất là tránh xa rượu bia, thuốc lá và giảm lượng caffeine.
- Không nên ăn đồ cứng khó nuốt, hạn chế những loại thức ăn nhiều mỡ béo, thực phẩm xào rán, có gia vị chua cay vì dễ gây tình trạng khó tiêu cho người bệnh.
- Việc uống nhiều trà và uống trà quá đậm đặc cũng không tốt cho người đang mắc bệnh. Loại đồ uống này sẽ làm cho não ở trạng thái bị kích thích, làm tăng huyết áp, dẫn đến làm tăng thêm nhiệt độ cơ thể người bệnh. Nếu bệnh nhân mắc sốt xuất huyết mà uống trà sẽ làm giảm tác dụng hoặc mất hẳn tác dụng của thuốc hạ sốt. Hơn nữa, trong trà có một số chất sẽ khiến cho nhiệt độ cơ thể có thể tăng lên, không tốt cho người bệnh.
Trang Dung (t/h)
