Vừa qua, nghe tin cơn bão số 8 sắp vào, chính quyền địa phương tại bản Bủng Xát, xã Châu Khê, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An lại chia nhau đến từng gia đình để vận động người dân nếu mưa to quá phải rời khỏi nhà. Thế nhưng, việc này cứ lặp đi lặp lại khiến mọi người vô cùng mệt mỏi.
Trong vùng sạt lở núi có 17 hộ, đặc biệt có 4 hộ nguy cơ cao và ảnh hưởng trực tiếp.
Chị Lô Thị Mong, 37 tuổi, trú bản Bủng Xát cho biết, gia đình mới đón thêm một người con nữa chưa đầy 1 tháng tuổi. Vì thế, mỗi khi mưa to lại lo sợ vết nứt sau núi, nhưng bế con ra khỏi nhà thì sợ thời tiết lạnh.
“Vết nứt mỗi lúc mỗi to lên, chắc sắp sập đến nơi rồi nên ai cũng sợ. Mọi người mong mỏi đi nơi ở khác lắm, sống ở đây cứ ngày đêm nơm nớp, nhưng dân thì nghèo muốn tìm chỗ khác sinh sống cũng khó”, chị Mong nói.
Theo chị Mong, sự việc bắt đầu từ cách đây một năm trước. Vào ngày cuối tháng 10/2020, sau những tiếng nổ lớn, đất đá từ trên núi đổ xuống ào ào, mọi người hô hoán tháo chạy trong đêm. Lúc đó, không ai kịp mang theo tài sản gì. Đến sáng hôm sau, khi trời đã tạnh, người dân trở về kiểm tra mới hốt hoảng vì vết nứt treo lơ lửng trên đầu hàng chục hộ dân.
Vết nứt chạy theo đường vòng cung, xé toạc triền núi.
Qua quan sát, vết nứt nhiều đoạn sâu khoảng 2m, rộng 1m chạy theo hình vòng cung dài hơn 200m, xé toạc triền núi. Theo ước tính, lượng đất, đá bị tách rời hoàn toàn khỏi triền núi khoảng 500.000m3. Nếu mưa tiếp, nguy cơ sẽ đổ ập xuống, không chỉ cuốn cả 17 nhà dân mà cả tuyến đường nhựa cũng dễ bị cuốn phăng xuống lòng hồ thủy điện.
Chính vì thế, thời điểm đó, xã Châu Khê phải cắt cử lực lượng an ninh túc trực ở vết nứt suốt nhiều tháng. Nhóm này có nhiệm vụ quan sát vết nứt để cảnh báo người dân gần đó cũng như người qua đường. Còn 17 hộ dân nằm trong diện nguy cơ bị ảnh hưởng cao nhất được yêu cầu đi lánh nạn ở nhà người thân.
Bà Lộc Thị Diện, 62 tuổi cho biết, nhà bà ở sát vết nứt núi và nằm ngay bên bờ vực nên đe dọa sập bất cứ lúc nào. Bà Diện phải dùng tấm bạt lớn trải xuống đất để tránh việc nước, mưa làm xói mòn đất gây sập nhà.
“Cứ thấy cán bộ đến là chúng tôi phải đi ở nhờ nhà người khác cho qua cơn mưa bão. Lần nào cũng thế nên mọi người mệt mỏi lắm. Chúng tôi chờ cơ quan chức năng giải quyết chứ cũng không biết làm sao cả”, bà Diện nói.
Cứ mưa lớn là đất đá lại đổ vào nhà bà Diện.
Kiểm tra thực tế sạt lở đất, ông Hoàng Nghĩa Hiếu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An nhận định, đây là vết nứt tương đối rộng, chỗ sâu nhất gần 2m và đang có hiện tượng nứt xuống nên rất nguy hiểm, có khả năng tiếp tục sạt lở.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, hiện tại, bảo đảm an toàn tuyệt đối tính mạng người dân là quan trọng nhất, yêu cầu phải đặt lên hàng đầu. Vì vậy, xã Châu Khê cần vận động bà con yên tâm ở lại nơi sơ tán, khi có khuyến cáo mới trở về.
“Đồng thời, UBND xã cần tiếp tục cắt cử lực lượng an ninh theo dõi, cảnh báo, đảm bảo an toàn lưu thông qua khu vực nguy hiểm cũng như bảo vệ tài sản cho người dân, không để xảy ra mất mát, hư hỏng; hỗ trợ đủ lương thực, nhu yếu phẩm cho bà con”, ông Hiếu nói.
Liên quan đến sự việc trên, ông Kha Văn Thương, Chủ tịch UBND xã Châu Khê cho biết, chính quyền địa phương rất mong muốn được sớm bố trí tái định cư cho những hộ dân sống trong vùng bị sạt lở này. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có quỹ đất.
“Hiện bản Bủng Xát có 189 hộ với 872 nhân khẩu. Trong đó, vùng sạt lở núi có 17 hộ, có 4 hộ nguy cơ cao và ảnh hưởng trực tiếp. Phía dưới đường chân núi có vết nứt này đã được chính quyền địa phương giăng dây để cảnh báo người đi đường. Nhưng cứ mỗi lần mưa lớn, ông lại phải xuống nhà các hộ dân sống cạnh vết núi nứt để vận động người đi ra khỏi nhà cho an toàn”, ông Thương nói.
Ông Hoàng Sỹ Kiện, Chủ tịch UBND huyện Con Cuông cho biết, chính quyền cũng đã lập dự án xây dựng, di dời khẩn cấp 17 hộ dân vùng sạt lở ở bản Bủng Xát với tổng mức đầu tư dự kiến 20 tỷ đồng.
Trong đó có 2 phương án được đưa ra gồm: Phương án 1 là sắp xếp chỗ ở ổn định cho 17 hộ dân sau khi xử lý vùng sạt lở đảm bảo an toàn, ổn định lâu dài. Phương án 2 là di dời 17 hộ dân đến nơi ở mới khu tái định cư tập trung, hoặc xen ghép tùy theo tình hình thực tế tại quỹ đất của địa phương.
Tình trạng sụt lún đang diễn biến nguy hiểm, đe dọa tính mạng người dân.
“Về việc xử lý vết nứt, huyện Con Cuông cũng đã có phương án múc sâu phần đất bị nứt để tránh nguy hiểm cho người dân. Ngay năm sau, khi vừa hết mùa mưa, chúng tôi sẽ tiến hành việc này. Còn phương án di dời người dân, phải chờ ý kiến của UBND tỉnh bởi địa phương không đủ kinh phí”, ông Kiện nói.
UBND huyện Con Cuông đã có tờ trình gửi UBND tỉnh về chủ trương di dời khẩn cấp các hộ dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai ở bản Bủng Xát. Nhận được tờ trình, UBND tỉnh Nghệ An đã có văn bản giao các Sở: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông Vận tải, Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy PCTT và TKCN xem xét phối hợp với địa phương kịp thời giải quyết. Tuy nhiên, đến nay gần một năm trôi qua, vấn đề xử lý vết nứt và bố trí tái định cư cho các hộ dân vẫn chưa được giải quyết.
Bài 3: Rà soát, giải quyết những vị trí sạt lở gây nguy hiểm cho người dân
A.N
