Trước diễn biến dịch bệnh Covid-19 đang diễn ra phức tạp, cả đất nước ta từ Chính phủ, các bộ ban ngành, chính quyền địa phương cùng với toàn bộ người dân đang ra sức ngăn chặn sự lây lan và ảnh hưởng của dịch bệnh. Tuy nhiên, lại có những trường hợp một số người dân bất hợp tác hoặc đánh giá thấp sự nguy hại của dịch bệnh mà gây ra những hệ quả không tốt và mối nguy hại khôn lường tới toàn xã hội.
Điển hình vào ngày 10/2, Đại tá Hà Văn Thiết, Phó chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Lạng Sơn cho biết: Khi thăm nom, kiểm đếm số người đang sinh sống, cách ly tại Trung đoàn 123 ở thành phố Lạng Sơn thì đơn vị phát hiện một phụ nữ đã trốn khỏi doanh trại. Người đi khỏi Trung đoàn 123 được xác định là bà Nguyễn Thị D.(SN 1976), quê ở Thủy Nguyên, Hải Phòng.
Hay mới đây nhất, có trường hợp một nam thanh niên cư trú tại xã Sơn Lôi, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc – địa phương đang bị cách ly, khoanh vùng chống dịch Covid-19 đã di chuyển khỏi nơi cư trú và đến nhà bạn tại huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu, khiến 13 người bị cách ly. Mặc dù, thông tin người này tự ý trốn khỏi địa phương là không chính xác nhưng đó là một hồi chuông cảnh báo tới công tác phòng chống dịch bệnh.
Vậy, người thuộc đối tượng phải cách ly vì nghi nhiễm Covid-19 mà không tự nguyện chấp hành thì sẽ bị xử lý thế nào?
Liên quan đến vấn đề này, Luật sư Nguyễn Đức Hùng, Phó giám đốc công ty Luật TNHH TGS, thuộc đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết: “Pháp luật nước ta có quy định về việc cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế cũng như các chế tài xử lý với hành vi vi phạm trong lĩnh vực phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm này, thậm chí là xử lý hình sự”.
Theo Luật sư Hùng, trước những diễn biến phức tạp và nguy hiểm của dịch bệnh, ngày 29/01/2020, bộ Y Tế đã đưa ra Quyết định số 219 về việc bổ sung bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra vào danh mục các bệnh truyền nhiễm nhóm A theo quy định tại Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007.
Về nguyên tắc tại Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, tất cả những người mắc bệnh dịch, người bị nghi ngờ mắc bệnh dịch, người mang mầm bệnh dịch, người tiếp xúc với tác nhân gây bệnh dịch thuộc nhóm A và một số bệnh thuộc nhóm B theo quy định của Bộ trưởng bộ Y tế phải được cách ly tại nhà, tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc tại các cơ sở, địa điểm khác.
Đồng thời, tại vùng có dịch, cần phải kiểm soát bằng cách hạn chế ra, vào vùng có dịch đối với người và phương tiện; trường hợp cần thiết phải kiểm tra, giám sát và xử lý y tế; cấm đưa ra khỏi vùng có dịch những vật phẩm, động vật, thực vật, thực phẩm và hàng hóa khác có khả năng lây truyền bệnh dịch; thực hiện các biện pháp bảo vệ cá nhân đối với người vào vùng có dịch;…
Theo Nghị định 101/2010 của Chính phủ ban hành ngày 30/09/2010, không chỉ có các đối tượng như ở trên mà đối với cả những người xuất phát hoặc đi qua vùng có bệnh dịch thuộc nhóm A và một số bệnh thuộc nhóm B đều phải áp dụng biện pháp cách ly y tế. Và những người không chấp hành, tuân thủ yêu cầu cách ly sẽ bị cưỡng chế cách ly, quy định này áp dụng cho cả người nước ngoài tại Việt Nam.
Các hành vi như trốn khỏi nơi cách ly, vùng dịch có thể cho là hành vi bị nghiêm cấm, bao gồm: Cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm; không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Căn cứ vào Điểm b Khoản 2 Điều 10 Nghị định 176/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với người nào từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, đối tượng kiểm dịch y tế biên giới mắc bệnh hoặc mang tác nhân gây bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A. Ngoài phạt tiền, các đối tượng này còn bị buộc tiếp tục thực hiện cách ly y tế hoặc cưỡng chế cách ly y tế.
Nếu như còn tiếp tục có hành vi như vậy, hoặc người mắc bệnh truyền nhiễm Covid-19 mà cố ý lây lan bệnh truyền nhiễm cho người khác, trốn đi khỏi nơi cách ly làm lây lan bệnh truyền nhiễm cho người khác còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người” với mức phạt tù tới 07 năm, phạt tiền tới 200 triệu đồng.
Luật sư Hùng nhận định, với tình hình lây lan nguy hiểm, khó nhận biết của chủng loại mới của virus Corona này, việc kiểm soát dịch trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Trong việc phòng chống dịch bệnh này, cần phải có sự phối hợp thực hiện toàn dân, ý thức phòng chống dịch của người dân là vô cùng quan trọng. Nếu như người dân không có ý thức phòng dịch thì mọi biện pháp, cố gắng kiểm soát dịch bệnh của các cơ quan chức năng và của toàn xã hội cũng không thể phát huy được hiệu quả.
Các cơ quan chức năng cần phải có biện pháp xử lý nghiêm khắc các trường hợp vi phạm để tạo ra tính răn đe hơn; tăng cường các biện pháp quản lý, cách ly y tế, kiểm soát vùng dịch để kịp thời ngăn chặn các trường hợp vi phạm có thể xảy ra. Ngoài ra cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền về sự nguy hiểm, tình trạng thực tế về dịch bệnh và các quy định pháp luật có liên quan để người dân cùng năm bắt và chấp hành.
Luật sư Hùng cũng truyền tải thông điệp: “Mỗi người chúng ta hãy cùng nghiêm túc chấp hành các biện pháp phòng dịch cần thiết, đây là cách tốt nhất để bảo vệ người thân, gia đình, xã hội và cho chính bản thân mình”.