TAND Cấp cao tại Hà Nội đang xét xử phúc thẩm các bị cáo trong vụ án thất thoát 830 tỷ đồng xảy ra tại Ban quản lý Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy Gang thép Thái Nguyên (TISCO).
12 bị cáo có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, xin miễn trách nhiệm hình sự và dân sự gồm: Trần Trọng Mừng (nguyên Tổng Giám đốc TISCO); Đặng Văn Tập (nguyên Phó Giám đốc thường trực Ban quản lý dự án TISCO); Đồng Quang Dương (nguyên Phó Giám đốc kiêm Thư ký dự án TISCO); Đỗ Xuân Hòa (nguyên Kế toán trưởng TISCO); Uông Sỹ Bính (nguyên Phó Trưởng phòng Kế toán, thống kê tài chính TISCO); Lê Thị Tuyết Lan (nguyên Phó Trưởng phòng Kế toán, thống kê tài chính TISCO);
Đậu Văn Hùng (nguyên Tổng Giám đốc Tổng công ty Thép Việt Nam - VNS); Nguyễn Trọng Khôi (nguyên Phó Tổng Giám đốc VNS); Nguyễn Văn Tráng (nguyên Ủy viên Ban kiểm soát VNS); Nguyễn Chí Dũng (nguyên thành viên Hội đồng quản trị VNS); Hoàng Ngọc Diệp (nguyên thành viên Hội đồng quản trị VNS); Đoàn Thu Trang (nguyên thành viên Hội đồng quản trị VNS).
Trong vụ án, bị cáo Trần Trọng Mừng bị áp dụng mức án 9 năm 6 tháng tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, quy định tại khoản 3, Điều 360, BLHS năm 2015.
Bị cáo giữ nguyên kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và một lần nữa khai nhận lại toàn bộ nội dung sự việc như tòa cấp sơ thẩm quy kết, cụ thể như sau: Để thực hiện dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, công ty Gang thép Thái Nguyên do TISCO làm chủ đầu tư đã ký với Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) hợp đồng EPC số 01#, là hợp đồng trọn gói, không được phép điều chỉnh giá trong suốt quá trình thực hiện.
Hợp đồng EPC số 01# ký ngày 12/7/2009 có hiệu lực ngày 03/9/2007. Ngày 24/8/2007 MCC đã được TISCO cho tạm ứng gần 36 nghìn USD để thực hiện hợp đồng.
Đến ngày 29/9/2007, TISCO cùng MCC đã khởi công thực hiện hợp đồng, nhưng quá trình thực hiện, MCC đã có các vi phạm: Sau hơn 11 tháng kể từ khi hợp đồng EPC số 01# có hiệu lực thực hiện, MCC chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ; chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục; không đặt hàng chế tạo máy móc thiết bị, không triển khai thi công các hạng mục của gói thầu, mà rút hết người về nước và nhiều lần có văn bản đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng, tăng giá hợp đồng thêm hơn 138 nghìn USD (bao gồm chi phí xây lắp, thiết bị, thiết kế, dịch vụ kỹ thuật và biến động tỷ giá) với lý do giá cả thị trường thế giới biến động tăng giá bất thường không có căn cứ, không đúng nguyên tắc hợp đồng theo hình thức trọn gói đã ký (hợp đồng EPC).
Mặc dù biết rõ MCC vi phạm hợp đồng, đề nghị gia hạn thời hạn thực hiện hợp đồng và tăng giá hợp đồng không có căn cứ, không phù hợp với quy định của pháp luật, không đúng nội dung thỏa thuận trong hợp đồng EPC số 01# như đã nêu trên; nhưng lãnh đạo, cán bộ có trách nhiệm thuộc TISCO và VNS đã không thực hiện đúng quy định của pháp luật và hợp đồng EPC số 01# để xem xét dừng, chấm dứt hợp đồng, thu hồi tiền tạm ứng, áp dụng điều khoản phạt hợp đồng, báo cáo người có thẩm quyền xem xét để hủy đấu thầu, tổ chức đấu thầu lại theo quy định mà thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư, vi phạm hợp đồng EPC số 01# và thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.
Cơ quan chức năng cáo buộc, hành vi của bị cáo Trần Trọng Mừng chính là nguyên nhân dẫn đến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư; không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu về tiến độ, giá trị hợp đồng, làm dự án phải dừng thi công, gây thất thoát, lãng phí đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước, với vai trò chính, chỉ đạo và tổ chức thực hiện hành vi phạm tội.
Bị cáo Trần Trọng Mừng tại phiên xét xử phúc thẩm.
Đứng trước bục khai báo, bị cáo Mừng một lần nữa thừa nhận hợp đồng EPC số 01 có vi phạm. Tuy nhiên, căn cứ bị cáo Mừng kháng cáo là tất cả các việc làm đều báo cáo cấp trên, sau khi có chỉ đạo mới làm.
Tuy nhiên, trước câu hỏi của HĐXX: “Bị cáo có xuất trình được thêm tình tiết nào mới làm căn cứ xin giảm nhẹ hình phạt hay không?” thì bị cáo Mừng trả lời “không có”.
Đáng nói, đến thời điểm này bị cáo Mừng khai vẫn chưa khắc phục được hậu quả.
“Về trách nhiệm dân sự, tòa cấp sơ thẩm buộc bị cáo bồi thường 130 tỷ đồng, bị cáo đã nộp chưa?” – “Bị cáo chưa nộp được đồng nào”, bị cáo Mừng khai.
Còn bị cáo Đặng Văn Tập (nguyên Phó Giám đốc thường trực Ban quản lý dự án TISCO) cho rằng mức án 7 năm tù và buộc bồi thường 70 tỷ đồng mà tòa sơ thẩm tuyên phạt là quá nặng.
"Bị cáo giữ nguyên kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và giảm mức bồi thường", bị cáo Tập khai.
Khi được VKS hỏi: "Với tư cách là Phó Giám đốc, bị cao suy nghĩ gì về vai trò của mình". Bị cáo Tập trình bày: "Bị cáo chủ yếu tổng hợp các công việc, sau đó báo cáo Phó Tổng giám đốc. Ban quản lý dự án, thực tế chỉ tương đương một phòng của dự án. Chúng tôi thực hiện nhiệm vụ mà chủ đầu tư quyết định, đôn đốc. Ban quản lý không có con dấu, không được quyền ký các văn bản liên quan đến dự án..."
Ông này nói tiếp: "Quay lại việc đề xuất VINAINCON làm nhà thầu phụ dự án, toàn phần chấm xét thầu ban đầu là các đơn vị đứng trên quyết định. Ngoài ra còn có ý kiến của Bộ Công thương, khẳng định năng lực, giới thiệu VINAINCON nên chúng tôi phải nghe theo. Vì vậy, tôi đã quá tin tưởng, ký nháy và không nghĩ rơi vào hoàn cảnh này".
Tương tự, các bị cáo khác vẫn giữ nguyên nội dung kháng cáo và cho rằng thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên. Các bị cáo tha thiết mong HĐXX cấp phúc thẩm xem xét về hoàn cảnh, quá trình thực hiện phạm tội mà chấp nhận kháng cáo, cho họ cơ hội sớm được trở về, sửa sai lỗi lầm.
Ngày mai, HĐXX tiếp tục làm việc.
