70% lượng khói bụi gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội là do hoạt động giao thông.
Trong khi đó, việc đánh giá, quản lý chất lượng không khí của Hà Nội còn hạn chế do số lượng trạm quan trắc tự động liên tục về môi trường không khí trên địa bàn thành phố còn quá ít. Theo các chuyên gia môi trường, để có thể đánh giá một cách đầy đủ và toàn diện chất lượng không khí, Hà Nội cần tăng cường số lượng trạm quan trắc không khí tự động và đảm bảo duy trì vận hành liên tục.
Theo chi cục Bảo vệ Môi trường (sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội), hiện chất lượng không khí tại nhiều khu vực dân cư, đường giao thông, làng nghề và khu công nghiệp có xu hướng cải thiện dần theo thời gian. Tuy nhiên, tại các trục đường đang thi công và khu vực xây dựng xuất hiện tình trạng ô nhiễm nặng về bụi, benzen và tiếng ồn. Theo thống kê, 70% lượng khói bụi gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội là do hoạt động giao thông.
Một số khu vực có nồng độ ô nhiễm bụi cao tập trung ở các quận: Hà Đông, Hoàng Mai, Cầu Giấy, Từ Liêm. Còn theo kết quả quan trắc năm 2015, 2016, tại hầu hết các vị trí quan trắc, hàm lượng benzen vượt quy chuẩn cho phép từ 1,2 đến 2,5 lần. Độ ồn tại các vị trí quan trắc cũng đều vượt quy chuẩn.
GS.TS Phạm Ngọc Hồ - Trường đại học Khoa học Tự nhiên cho rằng, môi trường không khí ở Hà Nội ô nhiễm do nhiều nguyên nhân như: Quá trình đô thị nhanh với mật độ công trình xây dựng quy mô lớn; sự gia tăng dân số cơ học; lượng phương tiện giao thông cơ giới tăng mạnh... Bên cạnh đó, việc thiếu hụt các số liệu quan trắc nhiều năm tại các trạm quan trắc cũng ảnh hưởng rất lớn đến cảnh báo ô nhiễm.
“Số liệu rất quan trọng. Nếu đáng tin cậy, chúng ta dự báo và cảnh báo cho người dân thì người dân mới có thể phòng tránh được, còn nếu số liệu sai, mình không giúp được gì cho người dân. Vận hành các trạm quan trắc tự động đo đạc phải chính xác, đủ dữ liệu là đủ để chúng ta đưa vào cảnh báo”, GS.TS Phạm Ngọc Hồ bày tỏ quan điểm.
Hiện thành phố Hà Nội đã lắp đặt và đưa vào vận hành 10 trạm quan trắc không khí tự động, trong đó có 8 trạm cảm biến và 2 trạm cố định. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có 2 trạm cố định quan trắc đầy đủ các thông số, nhằm đánh giá tổng hợp chất lượng môi trường không khí và công bố thông tin cho cộng đồng. Rõ ràng, việc đánh giá chất lượng không khí của Hà Nội còn hạn chế do số lượng trạm quan trắc tự động liên tục về môi trường không khí tại thủ đô còn quá ít.
Bà Lê Thị Thanh Chi, Phó Chi cục trưởng chi cục Bảo vệ Môi trường (sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội) cho biết: bên cạnh việc đầu tư cho công tác kiểm soát và xử lý ô nhiễm không khí, thời gian qua, sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội phối hợp với tổ chức AirParif triển khai Dự án hỗ trợ kỹ thuật nghiên cứu đánh giá hiện trạng môi trường không khí tại Hà Nội do Chính phủ Pháp tài trợ; triển khai Dự án đầu tư hệ thống mạng quan trắc môi trường trên địa bàn thành phố, trong đó đầu tư lắp đặt thêm 70 trạm quan trắc không khí.
“Thời gian tới, chúng tôi tích cực triển khai các dự án quan trắc tự động (nước thải, khí thải) tại các khu vực trọng yếu nhằm phục vụ cho công tác dự báo, cảnh báo sớm cho các nhà quản lý và người dân về các hiện tượng ô nhiễm môi trường cục bộ tại từng khu vực. Số liệu quan trắc không khí phải được cập nhật 24/24 giờ. Giám sát, buộc các dự án, cơ sở có phát sinh chất thải quy mô lớn phải lắp đặt các trạm qua trắc tự động và truyền dẫn các số liệu về sở TNMT theo dõi, giám sát”- bà Chi nói.
Các chuyên gia môi trường cũng cho rằng, bên cạnh việc đảm bảo duy trì vận hành các trạm quan trắc tự động, thành phố Hà Nội cần gấp rút hạn chế tốc độ gia tăng dân số cơ học; đồng thời ban hành các cơ chế về bảo vệ môi trường thật nghiêm, không để tình trạng các công trình xây dựng, giao thông bụi mờ mịt như hiện nay. Đặc biệt, cần khẩn trương tăng diện tích mặt nước và cây xanh. Theo các kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học trên thế giới, cây xanh có khả năng hấp thụ 50% bụi phóng xạ, hấp thụ hơi, bụi độc.
Ông Hoàng Dương Tùng, Phó Tổng cục trưởng tổng cục Môi trường, bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết: “Tôi mong Hà Nội tiếp tục duy trì và phát triển hệ thống quan trắc này, vấn đề bây giờ là phải vận hành cho tốt, đảm bảo duy tu, vận hành đều đặn. Chúng tôi cũng sẽ phối hợp cùng với Hà Nội có những kế hoạch quản lý môi trường không khí cho tốt. Bên cạnh đó, chúng ta cần phải nâng cao nhận thức, tuyên truyền để người dân hiểu đúng, để mọi người cùng tham gia vào công tác bảo vệ môi trường trong đó có bảo vệ môi trường không khí. Sẽ tốt hơn nếu người dân chủ động, cùng tham gia, ví dụ như chiến dịch tắt xe máy ở các ngã tư; làm thế nào để người dân Hà Nội đi bộ nhiều hơn”.
Để giảm tình trạng ô nhiễm không khí, Hà Nội đang tiếp tục thực hiện chương trình trồng 1 triệu cây xanh giai đoạn 2016-2020 và tiếp tục đầu tư cơ giới hóa xe hút bụi. Thành phố cũng đang siết chặt hoạt động của xe chở bùn, chở đất, phế thải vào ban đêm… Hy vọng, với những giải pháp đang được thành phố Hà Nội tích cực triển khai, chất lượng môi trường không khí sẽ từng bước cải thiện, qua đó tạo môi trường sống trong lành cho người dân Thủ đô.
Theo Thy Hạt (VOV)
