24h tại “buồng hạnh phúc”
Mới đây, bộ Công an đã công bố dự thảo thông tư quy định về việc phạm nhân gặp thân nhân, nhận, gửi thư, nhận tiền, đồ vật và liên lạc điện thoại với thân nhân… để lấy ý kiến nhân dân và các cơ quan ban ngành. Nếu được thông qua, dự thảo thông tư này sẽ thay thế Thông tư 46/2011 hiện hành của bộ Công an.
Một trong những điểm khiến dư luận quan tâm và băn khoăn nhất chính là dự thảo đề cập đến trường hợp phạm nhân nữ được gặp chồng tại phòng riêng hay còn gọi là “buồng hạnh phúc”. Để được gặp chồng tại căn phòng này trong 24 giờ, phạm nhân phải chấp hành nghiêm chỉnh nội quy, quy chế trại giam hoặc lập công.
Ngoài ra, chồng của phạm nhân đến trại để gặp vợ cũng phải có giấy chứng nhận kết hôn hoặc giấy xác nhận của UBND hoặc công an xã, phường chứng nhận vê tình trạng hôn nhân thực tế với phạm nhân và viết cam kết chấp hành nghiêm chỉnh nội quy nhà thăm gặp.
Vợ chồng phạm nhân tại "buồn hạnh phúc" (Ảnh Nguyễn Tuấn)
Cũng theo dự thảo của thông tư, khi gặp chồng tại phòng riêng, phạm nhân nữ phải bắt buộc sử dụng biện pháp tránh thai và có giấy cam kết không mang thai. Điều này nhằm đảm bảo việc phạm nhân nữ chấp hành án phạt tù mà không phải hoãn thi hành án do mang thai.
Sau khi dự thảo này được công bố và lấy ý kiến, hầu hết đều đánh giá đây là một chính sách rất nhân văn, nhân đạo của Đảng và Nhà nước ta đối với phạm nhân. Tuy nhiên, cũng có không ít ý kiến bày tỏ sự băn khoăn, lo ngại về những vướng mắc và hệ lụy khi thực hiện chính sách này nếu như nhà chức trách không có những tính toán cụ thể, kỹ càng.
Năm 2015, dư luận cả nước xôn xao về một trường hợp nữ phạm nhân mang thai trong trại giam ở Quảng Ninh. Đó là tử tù Nguyễn Thị Huệ (SN 1974) người bị kết án tử hình vì tội buôn bán, tàng trữ trái phép chất ma túy. Tuy nhiên, trong thời gian chờ thi hành án, tử tù này đã móc nối mua tinh trùng của một phạm nhân khác để nhằm thoát án tử.
Trước đó chuyện nữ tử tù Nguyễn Thị Oanh (quê ở Thái Nguyên) phạm tội liên quan đến ma túy, bị tử hình, ở phòng biệt giam, vẫn mang thai để thoát án tử khiến dư luận rúng động. Trường hợp phạm nhân Huỳnh Thị Giáng Kiều, thụ án 13 năm ở trại An Phước (Bình Dương) về tội mua bán chất ma túy, cũng có thai trong sự ngỡ ngàng của nhiều người.
Vì thế, ngay sau khi Bộ Công an công bố dự thảo thông tư đã dấy lên sự lo ngại về việc những nữ tù nhân cố tình mang thai để nhằm trốn tránh hoặc trì hoãn thi hành án.
Nhân văn nhưng có bị lợi dụng chính sách?
Liên quan đến vấn đề đang thu hút sự quan tâm của dư luận này, trao đổi với PV, bà Bùi Thị An (nguyên Đại biểu Quốc hội khóa XII) cho rằng, đây là chính sách nhân đạo, nhân văn và khác biệt. Tuy nhiên, bà An cũng bày tỏ những lo ngại về tính thực tế thi áp dụng chính sách này.
“Làm sao kiểm soát được việc họ không mang thai? Nếu lỡ mang thai sẽ xử lý như thế nào? Theo quy định, người mang thai, nuôi con dưới 6 tháng tuổi sẽ được xem xét hoãn thi hành án (trừ những trường hợp đặc biệt, xâm phạm an ninh quốc gia).
Vì thế, nếu không tính toán cẩn thận sẽ xảy ra hàng loạt hệ lụy mà khiến chúng ta sẽ phải chạy theo để xử lý hệ lụy đó, thậm chí không thể xử lý hết được”, nguyên ĐBQH Bùi Thị An lo lắng.
Để chính sách nhân đạo, nhân văn này có thể đi vào hiện thực mà giảm thiểu những hệ lụy, theo bà Bùi Thị An, cơ quan ban hành ngoài việc lấy ý kiến góp ý nên tham khảo luật quốc tế, các nước có nền kinh tế, văn hóa tương đồng với mình và cả các nước phát triển xem họ giải quyết vấn đề này như thế nào, chứ chúng ta vẫn chưa có kinh nghiệm trong vấn đề này.
“Tôi nghĩ cần nghiên cứu, tính toán kỹ hơn trước khi ban hành, nếu không sẽ để lại những hệ lụy rất khó giải quyết”, bà An nói.
Căn buồng hạnh phúc- nơi ươm niềm tin (Ảnh internet).
Bà An cũng cho rằng, hiện chưa có giải thích rõ việc thăm gặp riêng tư là nhằm thực hiện một quyền hiến định hay là một chính sách nhân đạo của nhà nước. Xu hướng thế giới coi chính sách này nhằm thực hiện quyền sống và tự do cá nhân. Nếu hiểu như vậy, pháp luật phải đảm bảo và chỉ được giới hạn quyền này nếu có lý do chính đáng.
Có luồng ý kiến cho rằng, những nữ phạm nhân được gặp chồng ở buồng hạnh phúc vốn là những người có cải tạo tốt, mong muốn sớm hòa nhập xã hội, không rơi vào các trường hợp đang chấp hành án tử hình nên không ai muốn vướng kỷ luật vì mang thai.
Trước những băn khoăn của dư luận về vấn đề này, Thiếu tướng Trần Thế Quân, Phó cục trưởng cục Pháp chế và cải cách hành chính tư pháp (bộ Công an) cho rằng, đây là quy định phù hợp và nhân văn. Dự thảo thông tư đang trong quá trình xin ý kiến để tính toán thêm, bộ Công an vẫn đang xây dựng và hướng dẫn thêm để có cách giải quyết sao cho phù hợp nhất.
N.G-M.H
