Đổi mới sư phạm cần từ gốc rễ
Ngày 21/8, tại Hà Nội đã diễn ra hội nghị Tổng kết năm học 2016–2017 và triển khai nhiệm vụ năm học 2017–2018. Tới dự Hội nghị có: Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình; Bộ trưởng bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ và lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ.
“Ngành Giáo dục cần kết hợp với các tổ chức đoàn, đội, làm sao dạy cho học sinh trở thành những con người nhân văn, có tấm lòng, biết yêu bố mẹ, thầy cô, bạn bè, yêu lao động, từ đó, trở thành những công dân toàn cầu”, Phó Thủ tướng nói.
Để giải quyết vấn đề này, Phó Thủ tướng đề nghị, bộ GD&ĐT cần rà soát để bãi bỏ những quy định cứng nhắc, những chỉ đạo có tính chất "cầm tay chỉ việc", các quy chuẩn hình thức áp từ trên xuống. Quan điểm là, không bỏ hết phong trào thi đua nhưng phải thiết thực.
Về tự chủ trong giáo dục, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo, ngành Giáo dục cần tăng cường tự chủ đại học theo đúng nghĩa, không chỉ trong mối quan hệ giữa Bộ với trường mà tự chủ đến từng bộ môn, từng giáo viên. Trong đó, mạnh dạn bãi bỏ những quy định cứng nhắc gây khó khăn cho quá trình tự chủ và đi đầu trong việc xóa bỏ cơ quan chủ quản ở ngay chính những trường mà Bộ đang quản lý.
Đối với phổ thông, Bộ cần nhanh chóng hoàn thiện nghị định về tự chủ để phát huy dân chủ trong cơ sở giáo dục phổ thông.
Trước ý kiến của một số địa phương về việc xin lùi thời gian thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, Phó Thủ tướng cho rằng: “Đổi mới là làm một lần để áp dụng cho nhiều năm, vì vậy chất lượng là trên hết. Trong quá trình chuẩn bị, nếu thấy chưa đảm bảo về chất lượng, bộ GD&ĐT có thể đề nghị với Chính phủ, Quốc hội để xin lùi thời điểm thực hiện, nhưng quan trọng nhất là phải đưa được tinh thần đổi mới vào ngay từ bây giờ. Khi tinh thần đổi mới thấm đến từng giáo viên, họ sẽ có ý thức để tự đổi mới. Một thầy giáo có biết bao thế hệ học trò, vì vậy, nếu thầy giáo tốt sẽ có những thế hệ học sinh tốt và ngược lại”.
Về thực trạng ngành Sư phạm, trong đó có vấn đề điểm đầu vào đang khiến dư luận xã hội “nóng” lên, Phó Thủ tướng chỉ ra, đổi mới sư phạm cần từ gốc rễ, giữa Bộ và địa phương cần có sự bắt tay, trao đổi để thực hiện.
Bộ phải nắm được dự báo về số lượng giáo viên để điều tiết, cũng cần ra những văn bản để đảm bảo các điều kiện chất lượng đội ngũ. Đặc biệt, bộ GD&ĐT phải bàn với bộ Nội vụ để thống nhất chỉ đạo về biên chế giáo viên. Việc đặt hàng đào tạo bồi dưỡng chuyển đổi giáo viên đã nói từ nhiều năm nay rồi, nhưng đến nay vẫn chưa được làm đến nơi đến chốn.
Xem xét lại thời gian nghỉ hè
Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng đề nghị ngành Giáo dục bàn bạc, xem xét lại thời gian nghỉ hè của học sinh hiện nay.
“Việc khai giảng hiện nay đã bớt nhiêu khê nhưng thời gian nghỉ hè ở Việt Nam liệu có còn phù hợp không? Mặt nào được, mặt nào không được? Mặt không được là ở đô thị, thời gian nghỉ hè dài quá nên nhiều bố mẹ trẻ rất khó khăn. Nhiều nơi đã tựu trường sớm. Vì vậy trong năm tới, theo tôi, bộ GD&ĐT cần bàn ráo riết điều này”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Cuối cùng, Phó Thủ tướng lưu ý, ngành Giáo dục cần quan tâm hơn nữa tới giáo dục thường xuyên. Xưa nay, chúng ta ít nhắc tới giáo dục cho người lớn, theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, đây là nhiệm vụ quan trọng mà ngành Giáo dục cần chú ý.
Phó Thủ tướng cho rằng, hiện chúng ta còn nhiều vùng khó khăn, lũ lụt thời gian vừa qua là một ví dụ. Điều xúc động là trong đó, có rất nhiều tấm gương thầy cô tốt, rất đáng trân trọng.
Đánh giá những mặt tích cực của ngành Giáo dục, Phó Thủ tướng cho hay, chúng ta đã hoàn thành phổ cập tiểu học và THCS, phấn đấu tiến tới phổ cập THPT. Chúng ta cũng đã phổ cập cho trẻ 5 tuổi nhưng đối tượng dưới 5 tuổi còn khó khăn. Một điểm tích cực nữa là xây dựng được chương trình giáo dục phổ thông tổng thể; kỳ thi THPT Quốc gia vừa qua cơ bản là tốt, có những đổi mới mạnh mẽ.
Việc tự chủ đại học đang có số trường tăng lên, quản lý Nhà nước của Bộ và của ngành có tiến bộ, bỏ bớt những hoạt động không cần thiết, gỡ dần những bất cập sau nhiều năm dồn lại...