Thi tuyển gắt gao
Sáng nào cũng vậy, dù mưa gió bão bùng, mùa hè nắng cháy hay mùa đông lạnh cắt da, cứ chưa tới 4h sáng là chị Phạm Thị Xuyến (SN 1989, ở Quảng Ninh) đã phải thức dậy, nhanh chóng vệ sinh cá nhân, chuẩn bị đồng phục để đến bãi xe của công ty nhận xe, bắt đầu cho ngày làm việc mới.
Nhiều người nghĩ rằng, làm phụ xe chỉ cần xin là đi làm được ngay, nhưng thực tế không phải vậy. Để được nhận vào làm phụ xe buýt, những ứng cử viên phải trải qua một kỳ tuyển chọn chiều cao, cân nặng và sức khỏe hết sức gắt gao. Sau khi đủ các tiêu chí trên thì cơ quan sẽ tổ chức một kỳ thi tuyển dụng với 4 môn thi trong đó IQ là môn mà ngay cả những người trong nghề lâu năm cũng e ngại. Sau khi thi đỗ, họ phải theo học một khóa đào tạo.
Là một trong những phụ nữ hiếm hoi theo nghề, chị Xuyến chia sẻ về cơ duyên đến với nghề phụ xe bus: “Từ khi còn là sinh viên, tôi cũng thường xuyên đi lại bằng xe buýt, được chứng kiến những anh, chị phụ xe nhanh chóng sắp xếp vị trí cho khách nhiệt tình, thân thiện nên tôi rất ấn tượng với công việc này và tự nhủ sau khi ra trường sẽ làm một nhân viên phụ xe bus để giúp đỡ mọi người khi tham gia giao thông. Sau khi tốt nghiệp, tôi đăng ký thi tuyển và trở thành công nhân chính thức của xí nghiệp”.
Chị Tuyến cho biết nghề phụ xe bus thi tuyển gắt gao.
Dù thế, khi vào nghề chị Xuyến mới hiểu công việc không đơn giản như những gì chị nghĩ, ngoài việc đứng trên xe điều phối khách ngồi chỗ nào hợp lý, an toàn thì họ còn phải bán vé xe, kiểm soát vé,... Chưa kể, việc thăng bằng đi lại trên xe buýt là một điều rất khó khăn.
Chị Xuyến tâm sự: “Hồi mới làm, do chưa quen với việc dậy đi làm sớm nên hôm nào cũng gật gù. Rồi khi đến giờ cao điểm lượng khách rất đông gồm cả người già, trẻ nhỏ nên việc kiểm soát vé và sắp xếp chỗ ngồi cũng khá vất vả. Có lần, do xe đang chạy bình thường đột nhiên có 1 chiếc xe máy vượt đầu xe nên xe phải phanh gấp, vì bất ngờ quá nên tôi bị ngã sấp xuống sàn xe đau điếng người”.
Mỗi ca làm, những người phụ xe buýt phải chạy 9 lượt đi về, mỗi lượt xe cách nhau từ 5-10 phút. Khoảng thời gian lưu thông từ điểm xuất phát đến cuối bến kéo dài hơn 1 giờ nhưng nếu tắc đường thì có thể lên đến 2 giờ, điều đó đồng nghĩa với thời gian làm việc của họ sẽ kéo dài hơn và không có thời gian nghỉ ngơi. Chị Xuyến kể: “Buổi trưa, chúng tôi được nghỉ ngơi 20 phút nhưng nếu gặp tắc đường hay trục trặc gì thì thời gian đó lại bị rút ngắn đi, có hôm tôi chỉ kịp ăn chiếc bánh mỳ rồi lại tiếp tục với công việc”.
Ông Bùi Thanh Quý (SN 1963) quê ở Hà Nội, người đã làm việc hơn 15 năm trong nghề chia sẻ thêm: “Trước khi đến với công việc này tôi làm bảo vệ cho một cơ sở ăn uống nhưng vì thấy công việc khá nhàm chán, không phù hợp với bản thân nên tôi đã tìm hiểu và quyết tâm trở thành một thành viên của xí nghiệp xe buýt. Cũng bởi sự nỗ lực của bản thân nên tôi đã trở thành nhân viên chính thức với mức lương khởi điểm là 5 triệu đồng/tháng”.
Theo ông Quý làm nghề phụ xe buýt phải trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau.
Có thâm niên trong nghề, với ông Quý, làm nghề phụ xe buýt, việc kiểm soát lượng khách lên xuống là điều khó khăn nhất. Nhất là vào giờ cao điểm, khách ùa lên từ hai cửa, người đứng người ngồi lố nhố khiến việc bán và kiểm tra vé gặp nhiều khó khăn, nếu không nhanh mắt thì khó có thể làm được.
Lại có trường hợp đã thu tiền, xé vé nhưng khi kiểm tra khách lại không biết đã cất vé ở đâu, có khách dùng lại vé cũ, hoặc lẩn vào đám đông để trốn vé... Những tình huống như thế nếu thanh tra của xí nghiệp hay thanh tra của sở Giao thông phát hiện, phụ xe buýt là người phải chịu trách nhiệm, nhẹ thì bị kỷ luật, nặng thì bị đuổi việc.
Nguyễn Lâm-Thanh Bình
