Phương Tây dự đoán Nga sẽ sớm “tuyên chiến” với Ukraine

Một số quan chức Mỹ và phương Tây tin rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể chính thức “tuyên chiến” với Ukraine vào ngày 9/5, điều này sẽ cho phép huy động toàn bộ lực lượng dự bị của Nga, CNN đưa tin hôm 2/5.

Ngày 9/5, được gọi là "Ngày Chiến thắng" của Nga, kỷ niệm chiến thắng của người Nga trước Đức Quốc xã năm 1945. Các quan chức phương Tây từ lâu đã tin rằng ông Putin sẽ tận dụng ý nghĩa biểu tượng và giá trị tuyên truyền của ngày này để công bố một thành tựu quân sự ở Ukraine, một sự leo thang lớn trong xung đột - hoặc cả hai.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace trong cuộc phỏng vấn với Đài LBC gần đây cũng chia sẻ các phỏng đoán tương tự, CNN cho biết.

Cũng theo CNN, Đại sứ Mỹ tại OSCE, Michael Carpenter, cho biết Mỹ có các báo cáo tình báo "rất đáng tin cậy" rằng Nga sẽ cố gắng sáp nhập Luhansk và Donetsk "vào một thời điểm nào đó giữa tháng 5", và cũng có dấu hiệu cho thấy Nga có thể đang lên kế hoạch để tuyên bố thành lập và sáp nhập một "nước cộng hòa nhân dân" ở thành phố Kherson, miền Đông Nam Ukraine.

Hạ viện Mỹ thông qua dự luật về viện trợ quân sự cho Ukraine

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đã trở lại Washington, sau chuyến công du bất ngờ tới thủ đô Kiev của Ukraine hôm 1/5, để ký thông qua dự luật nhằm đơn giản hóa việc gửi viện trợ cho Ukraine.

Tài khoản Twitter của bà viết: "Năm 1941, Mỹ khởi tạo chương trình Cho vay-Cho thuê (Lend-Lease) để tăng cường bảo vệ nền dân chủ... Hôm nay, tôi đã ký một dự luật nhằm khôi phục chương trình này để giúp người dân Ukraine đấu tranh cho tự do. Và lúc ở Kiev chúng tôi đã tái khẳng định với Tổng thống Zelensky rằng chúng tôi sẽ ở bên họ (Ukraine) cho đến khi trận chiến được phân thắng bại".

Dự luật do Tổng thống Joe Biden đề xuất đã được Quốc hội Mỹ thông qua sẽ khôi phục luật cho thuê quân sự có từ thời Thế chiến II và giúp đơn giản hóa các thủ tục rườm rà trong quá trình gửi viện trợ cho Ukraine. Ông Biden dự kiến sẽ sớm ký dự luật này thành luật.

Tổng thống Ukraine đã mô tả cuộc gặp cuối tuần kéo dài nhiều giờ của ông với Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tại Kiev là một tín hiệu ủng hộ "mạnh mẽ" trong thời điểm khó khăn.

Ông Zelensky cho biết, cuộc gặp của ông với bà Pelosi bao gồm các cuộc thảo luận về cung cấp quốc phòng cho Ukraine, hỗ trợ tài chính và các lệnh trừng phạt chống lại Nga.

Người dân Ukraine "biết ơn tất cả các đối tác đã gửi tín hiệu hỗ trợ quan trọng và mạnh mẽ như vậy bằng cách đến thăm thủ đô của chúng tôi vào thời điểm khó khăn như vậy", Tổng thống Zelensky cho biết.

Anh tính viện trợ quân sự thêm gần 400 triệu USD cho Ukraine

Thủ tướng Anh Boris Johnson sẽ đề xuất một gói viện trợ quân sự mới trị giá 300 triệu Bảng Anh (374 triệu USD), để hỗ trợ Ukraine về quốc phòng, theo một tuyên bố hôm 2/5 của Chính phủ Anh.

Tuyên bố cho biết, gói này sẽ bao gồm thiết bị tác chiến điện tử, hệ thống radar phản lực, thiết bị gây nhiễu GPS và hàng nghìn thiết bị quan sát ban đêm

Vương quốc Anh cũng sẽ gửi các hệ thống nâng hạng nặng trong những tuần tới để hỗ trợ công tác hậu cần cho các lực lượng bị cô lập.

Hơn một chục chiếc Toyota Landcruiser chuyên dụng mới cũng sẽ được cử đến để giúp bảo vệ các quan chức dân sự ở miền Đông Ukraine và sơ tán dân thường khỏi các khu vực tiền tuyến, theo yêu cầu từ Chính phủ Ukraine.

Ukraine tố Nga tấn công tên lửa vào cây cầu chiến lược ở Odessa

Một cuộc tấn công bằng tên lửa được cho là do Nga thực hiện đã đánh trúng cây cầu quan trọng chiến lược bắc qua cửa sông Dniester ở vùng Odessa, miền Tây Nam Ukraine, chính quyền địa phương cho biết hôm 2/5.

Cây cầu, vốn đã bị hư hại trong các cuộc không kích trước đó, là con đường kết nối đường bộ và đường sắt duy nhất trên lãnh thổ Ukraine với một phần rộng lớn phía nam của vùng Odessa.

Người phát ngôn của chính quyền vùng Odessa, Serhiy Bratchuk, đã thông tin về cuộc tấn công này trên ứng dụng nhắn tin Telegram nhưng không cho biết thêm chi tiết.

Việc mất tuyến đường hậu cần này sẽ cản trở Ukraine trong việc tiếp cận các chuyến hàng cung cấp vũ khí và các hàng hóa khác từ nước láng giềng Romania.

Cũng trong ngày 2/5, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố Quân đội Nga đã bắn hạ một máy bay chiến đấu MiG-29 của Ukraine gần Sloviansk, miền Đông Ukraine.

Bộ này cho biết trong một cuộc họp báo rằng các lực lượng Nga đã tấn công 38 mục tiêu quân sự ở Ukraine, bao gồm cả các kho đạn dược và các trung tâm kiểm soát.

Thông tin trên không thể được xác nhận một cách độc lập.

Ukraine chính thức đóng cửa 4 cảng biển

Ukraine đã chính thức đóng cửa 4 cảng trên Biển Đen và Biển Azov mà lực lượng Nga đã chiếm được, Bộ Nông nghiệp Ukraine cho biết hôm 2/5.

Bộ này cho biết, các cảng Mariupol, Berdiansk và Skadovsk trên Biển Azov và cảng Kherson trên Biển Đen đã bị đóng cửa "cho đến khi (Ukraine) khôi phục quyền kiểm soát".

Việc áp dụng biện pháp này là do Ukraine không thể thực hiện các hoạt động vận tải hàng hóa và hành khách và các hoạt động kinh tế liên quan khác tại các cảng này. Việc đóng cửa cũng nhằm đảm bảo an toàn hàng hải, Bộ này tuyên bố.

Tất cả các cảng biển của Ukraine đã bị đình chỉ hoạt động kể từ khi xung đột vũ trang với Nga bùng phát hồi cuối tháng 2. Các lực lượng Nga đã chiếm được một số cảng và phong tỏa các cảng khác.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 2/5 cho biết, Ukraine có thể thất thu hàng chục triệu tấn ngũ cốc do việc Nga kiểm soát hoạt động vận tải trên Biển Đen, gây ra một cuộc khủng hoảng lương thực sẽ ảnh hưởng đến châu Âu, châu Á và châu Phi.

"Nga không cho tàu ra vào, họ đang kiểm soát Biển Đen", ông Zelensky nói với chương trình thời sự 60 Minutes của Úc.

"Nga muốn phong tỏa hoàn toàn nền kinh tế của đất nước chúng tôi".

Ukraine, một nước sản xuất nông nghiệp lớn, từng xuất khẩu hầu hết hàng hóa của mình bằng đường biển nhưng đã buộc phải chuyển sang xuất khẩu bằng tàu hỏa qua biên giới phía Tây hoặc qua các cảng song nhỏ như cảng Danube.

Trong ngày 2/5, ngày thứ 68 của cuộc xung đột Nga - Ukraine, nhiều diễn biến mới nảy sinh.

Nhiều dân thường đã được sơ tán khỏi thành phố cảng Mariupol hôm 2/5, nhưng hàng trăm người vẫn bị mắc kẹt, Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk cho biết.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, trong bài phát biểu video hàng đêm hôm 2/5, cho rằng việc Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ám chỉ rằng nhà độc tài Đức Quốc xã Adolf Hitler có gốc Do Thái cho thấy "giới lãnh đạo Nga đã quên tất cả các bài học của Thế chiến II".

Ngoại trưởng Lavrov đã đưa ra những bình luận trong bài phát biểu dài 42 phút trên một kênh truyền hình Ý do cựu Thủ tướng Silvio Berlusconi sở hữu.

Các bình luận của ông Lavrov đã hứng chỉ trích từ nhiều phía, bao gồm cả Thủ tướng Israel Nafttali Bennett và Ngoại trưởng Israel Yair Lapid, Thủ tướng Ý Mario Draghi và Felix Klein, ủy viên chống bài Do Thái của Chính phủ Đức, cùng các nhà lãnh đạo khác.

Israel cũng đã triệu tập đại sứ Nga và yêu cầu một lời xin lỗi.

Văn phòng nhân quyền Liên hợp quốc (OHCHR) cho biết tổng cộng 3.153 dân thường đã được xác nhận đã thiệt mạng trong các hành động quân sự kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch ở Ukraine vào ngày 24/2. Tuy nhiên, cơ quan của LHQ nhấn mạnh rằng con số thực tế có thể còn cao hơn nhiều.

Ngoài ra, hơn 5,5 triệu người đã phải chạy trốn khỏi Ukraine sang tị nạn ở các nước láng giềng và xa hơn, Cơ quan về người tị nạn của LHQ (UNHCR) cho biết, và ít nhất 7,7 triệu người đang phải rời bỏ nhà cửa đi sơ tán bên trong lãnh thổ Ukraine.

EU cảnh báo rằng Nga có thể chấm dứt cung cấp khí đốt cho các nước thành viên của khối này bất cứ lúc nào, sau động thái Moscow “khóa van” đường ống dẫn khí đốt sang Ba Lan và Bulgaria.

Nga đã yêu cầu "các quốc gia không thân thiện", bao gồm cả khối EU gồm 27 quốc gia, thanh toán cho hàng hóa nhập khẩu từ Nga bằng đồng rúp sau các lệnh trừng phạt nhằm vào Ngân hàng Trung ương Nga.

Cao ủy châu Âu về năng lượng, Kadri Simson, nói rằng nỗ lực thanh toán khí đốt và dầu bằng đồng rúp, ngay cả khi có một giải pháp khác, sẽ vi phạm các lệnh trừng phạt của EU.

Ông Simson nói rằng 27 quốc gia thành viên EU sẽ bắt đầu dự trữ khí đốt để chuẩn bị cho trường hợp nhập khẩu nhiên liệu từ Nga có thể bị gián đoạn.

Minh Đức (Theo Reuters, DW, TRT World, Al Jazeera)