Thời gian gần đây, nhiều vụ lùm xùm xung quanh các trạm thu phí BOT khiến dư luận bức xúc như vụ việc tại BOT Bến Thủy (địa phận hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh), BOT Cai Lậy (tỉnh Tiền Giang), BOT trên quốc lộ 5 (địa phận Hưng Yên)…
Theo đó, tài xế đã dùng tiền lẻ trả phí gây tắc nghẽn giao thông nhằm gây áp lực buộc chủ đầu tư phải giảm hoặc miễn phí BOT.
Ngay sau khi sự việc xảy ra tại BOT Cai Lậy, một đại diện chủ đầu tư trạm này cho biết sắp tới sẽ áp dụng hình thức thu phí không dừng, sử dụng công nghệ điện tử tự động để đối phó với “nạn” tiền lẻ.
Ngày 6/9/2017, sở GTVT Quảng Trị đã có văn bản gửi UBND tỉnh này đề xuất trả phí BOT theo số km sử dụng. Nguyên tắc chung mà Sở này đưa ra là có trả phí khi sử dụng và xét chiều dài đường BOT đi qua để xác định tỷ lệ chi trả.
Đề xuất nói trên được người dân đồng thuận bởi sẽ khắc phục được tình trạng người đi dài đi ngắn khác nhau nhưng lại phải trả phí cho cả quãng đường như nhau. Là tỉnh đầu tiên đề xuất hình thức trả phí tự động và vào đúng thời điểm câu chuyện BOT đang nóng bỏng trên báo chí và các diễn đàn nên câu hỏi này ngay lập tức đã nhận được sự quan tâm của dư luận.
Ảnh minh họa.
Trao đổi với PV báo Người Đưa Tin về đề xuất trên, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị – ông Nguyễn Đức Chính cho hay, tỉnh Quảng Trị đã tiếp nhận văn bản của sở GTVT và trên tinh thần là ủng hộ đề xuất trên.
“Hoàn toàn có thể tính toán để áp dụng biện pháp thu phí tự động này, vì các phương tiện trong tỉnh đều có địa chỉ rõ ràng và có lý trình giao thông do sở GTVT quản lý”, ông Chính nói.
Trong khi đó, Thứ trưởng bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Nhật cho rằng, hiện nay, chúng ta đang sử dụng hai hình thức thu phí BOT là thu phí hở và thu phí kín. Thu phí kín là thu phí theo hình thức điện tử, ví dụ người dân, doanh nghiệp đi km nào thì trả phí cho km đó, rất minh bạch và công bằng. Thu phí hở (thu bằng tiền mặt như hiện nay – PV) thực tế mà nói thì tương đối hạn chế.
Ông Nhật viện dẫn có nhiều đường kết nối với QL1 nên việc thu phí tại đây vẫn phải thực hiện theo quy định chung, chưa thực sự công bằng cho người dân.
“Đối với đề xuất của tỉnh Quảng Trị, bộ GTVT đang xem xét. Nhưng nếu làm theo đề xuất này thì sẽ không công bằng với 68 trạm còn lại”, Thứ trưởng Nguyễn Nhật nói.
Cũng trao đổi với PV báo Người Đưa Tin, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội – ông Nguyễn Đức Kiên cho rằng, thu phí kín như đề xuất của Quảng Trị được coi là ưu việt, đi km nào thì trả phí cho km đó, rất minh bạch và công bằng.
Tuy nhiên, hiện nay ta mới chỉ áp dụng được cho một số tuyến cao tốc lớn, còn với quốc lộ hay đường tránh thì rất khó thực hiện. Ngoài ra, tính liên kết trong mạng lưới thanh toán để áp dụng hình thức này của ta vẫn còn yếu, do đó chắc cũng chưa thực hiện được ngay. Vấn đề này không chỉ ở ta mà ngay cả một số nước cũng gặp khó khăn tương tự.
Theo thống kê của công ty TNHH Thu phí tự động (VETC), Việt Nam hiện có hơn 21.000km đường quốc lộ, 730km đường cao tốc và hơn 100 trạm thu phí với lưu lượng xe khoảng 1,2 triệu lượt xe/ngày đêm.
Năm 2016, chỉ riêng phí đường bộ thu qua các trạm BOT đạt khoảng 23.000 tỷ đồng. Theo lộ trình của bộ Giao thông Vận tải, đến cuối năm 2017 các trạm thu phí trên toàn quốc phải có làn thu phí tự động và hết năm 2020 sẽ bỏ barie tại các trạm thu phí.
Tuy nhiên, đến nay chỉ còn gần 4 tháng nữa là kết thúc năm 2017 nhưng mới chỉ có 10/28 trạm thu phí tự động không dừng đi vào hoạt động, toàn quốc có hơn 150.000 phương tiện dán thẻ thu phí tự động. Còn lại hàng loạt dự án BOT hiện vẫn thu phí thủ công gây tốn nhân lực, dễ phát sinh tắc đường và thất thoát thiếu minh bạch.
