Iran tiến vào Syria là kịch bản Israel không mong muốn nhất.
Syria sẽ tiếp tục là mục tiêu của Israel?
Người Syria từ lâu nay đã đối mặt với một vấn đề đau đầu khác bên cạnh cuộc chiến kéo dài 8 năm vừa qua, đó là phải gánh chịu các cuộc tấn công đến từ Israel.
Các lực lượng vũ trang của Syria - mối đe dọa chính mà Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đối đầu trong nhiều thập kỷ - đã bị suy yếu sau nhiều năm, ngoại trừ một phần hệ thống phòng không. Về cơ bản, sức mạnh của Damascus hiện nay không còn là thách thức lớn đối với quốc gia láng giềng, tờ Haaretz nhận định.
Với việc Ai Cập và Jordan đã phê chuẩn hòa bình từ lâu và sự sụp đổ của "mặt trận phía đông" sau Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ hai, Israel không còn phải đối mặt với bất kỳ quốc gia láng giềng nào có khả năng và mong muốn tiến hành chiến tranh chống lại mình. Đây có thể coi là một sự cải thiện đáng kể về vị thế chiến lược của Tel Aviv.
Tuy nhiên, mọi thứ vẫn không được như người Israel mong muốn. Khi đất nước Syria rơi vào cuộc chiến kéo dài, những thế lực khác bắt đầu chuyển đến. Trong 8 năm kéo dài cuộc chiến Syria, đã có rất nhiều kịch bản dễ xảy ra có tác động quan trọng đối với an ninh quốc gia của Israel.
Tuy nhiên, kịch bản mà Israel không mong muốn nhất đã trở thành hiện thực. Đó là một Syria thống nhất và bị ảnh hưởng bởi đối thủ hàng đầu của mình là Iran, cũng như một thế lực khác là Nga.
Nga, thế lực mạnh nhất ở Syria hiện nay, đã được cho thuê 50 năm các căn cứ không quân và hải quân, cung cấp cho Moscow khả năng phô diễn sức mạnh trên khắp vùng phía Đông Địa Trung Hải.
Đối với một nước Nga tập trung vào việc đổi mới vị thế siêu cường và cạnh tranh với Mỹ, kết quả ở Syria đã giúp chính quyền Tổng thống Putin khôi phục ảnh hưởng khu vực, cho phép nước này trở thành nhân tố cân bằng quan trọng, thay thế một nước Mỹ đang dần rút bỏ khỏi các điểm nóng.
Đối với Iran, sự thống trị của nước này ở Syria là chìa khóa để đạt được giấc mơ lâu dài về tuyến đường được gọi là "lưỡi liềm Shiite", kéo dài qua Iraq, Syria và Lebanon, đến Địa Trung Hải và thiết lập sự hiện diện vĩnh viễn trên bộ, trên không và trên biển ở biên giới Israel.
Tuy nhiên, mong muốn của Iran đã bị cản trở bởi lực lượng nhỏ bé và đang suy yếu của Mỹ ở miền đông Syria và hàng trăm cuộc không kích của Israel.
Mặc dù Israel đã trở thành một quốc gia mạnh mẽ, an toàn; thường thể hiện sự bình tĩnh trước nhiều thách thức phải đối mặt, nhưng tham vọng bị cáo buộc của Iran được cho là tạo ra một sự thay đổi nghiêm trọng và không thể chấp nhận được trong cán cân quyền lực, một điều mà Israel không thể ngồi im và phải ngăn chặn - ngay cả khi phải tiến đến chiến tranh.
Vấn đề là Israel lại đang chơi trò chơi phòng thủ và nếu như Iran thực sự quyết tâm cho mục tiêu của mình, Israel có khả năng thua một trận.
Israel đang lặp đi lặp lại các cuộc tấn công vào lô hàng quân sự và căn cứ ở Syria nhiều lần. Nhưng ngay cả như vậy, Iran vẫn sẽ tiếp tục xây dựng sự hiện diện của mình ở Syria, giống như phải mất hàng thập kỷ để đạt được kho vũ khí đáng kinh ngạc như của Hezbollah với 130.000 tên lửa.
Israel có thể phải đi xa hơn
Chính quyền Mỹ, dưới cả thời Obama và Trump, về cơ bản đã bỏ rơi Syria để một nước Nga đang hồi sinh và Iran tiến vào lấp khoảng trống. Chính sách Trung Đông của Mỹ được các tác nhân khu vực xem là không mạch lạc và không hiệu quả.
Ngay cả khi Tổng thống Trump không để lại sự hiện diện quân sự ở Syria, Israel cũng biết rằng mình đang trong tình huống đơn độc và Nga là thế lực duy nhất có khả năng ổn định một phần tình hình và ngăn chặn những gì có thể dễ dàng dẫn đến một cuộc đụng độ với Iran và Syria một cách trực tiếp.
Đến nay, Nga mới chỉ thành công một phần trong vai trò kiểm duyệt, vì nhiều lý do, bao gồm bị giới hạn ảnh hưởng với Syria và Iran, hoặc có thể là muốn cân bằng giữa cả hai phe.
Cho đến khi máy bay Nga bị bắn rơi hồi tháng 9 năm ngoái, Moscow dường như đang trao cho Israel một bàn tay tự do để hoạt động ở Syria chống lại Iran và Hezbollah. Sự cố đó có thể chỉ là một cái cớ để thay đổi, nhưng nó chắc chắn đã chứng minh một bước ngoặt .
Mặc dù Israel đã khăng khăng đòi quyền tiếp tục tấn công ở Syria, nhưng sự ràng buộc của Nga đang ngày càng nghiêm túc và các cuộc tấn công của nước này đã ít hơn rất nhiều - ngay cả trước khi tên lửa S-300 mới mà Nga cung cấp cho Syria đi vào hoạt động.
Nếu Iran kiên trì nỗ lực thiết lập sự hiện diện quân sự quan trọng ở Syria và các nỗ lực can thiệp của Israel tỏ ra không đủ, rất có thể Tel Aviv sẽ cần phải chuyển hướng tấn công sang các mục tiêu có giá trị cao đối với chính quyền Syria, theo Haaretz.
Điều đó có thể bắt đầu với các mục tiêu quân sự, để gửi một thông điệp, nhưng sau đó leo thang đến các mục tiêu cơ sở của Damascus. Nếu điều này cũng không hiệu quả, Israel sẽ phải xem xét các cuộc tấn công vào các mục tiêu của chính quyền có giá trị cao ở chính Iran.
Đó rõ ràng sẽ là một sự leo thang nguy hiểm, nhưng được cho là tốt hơn nếu Israel làm như vậy ngay bây giờ, khi thỏa thuận hạt nhân vẫn trói chân Iran ít nhất là trong tương lai gần.
Các tác nhân khu vực, đặc biệt là Nga, hiểu được rằng Israel coi sự cố thủ của Iran ở biên giới của Israel là nguy hiểm nghiêm trọng, nên một hành động đe dọa như vậy của Israel sẽ khiến Moscow buộc phải gây áp lực cần thiết đối với Syria và Iran nhằm tránh nguy cơ chiến tranh.
