Lợi ích của Nga rất đồng bộ với lợi ích của Israel.
"Trớ trêu thay, khi nói đến vấn đề Iran ở Syria, chúng ta đang có một trường hợp hiếm hoi khi cả Donald Trump, Vladimir Putin, Benjamin Netanyahu, Hassan Rouhani và Bashar al-Assad đều chia sẻ một quan điểm chung", một nguồn tin quân sự cấp cao nói với Al-Monitor trong điều kiện giấu tên. "Tất cả những nhà lãnh đạo này đều muốn lực lượng Iran rời khỏi Syria".
Khi được hỏi tại sao lại có Tổng thống Iran Rouhani danh sách này, nguồn tin này đưa ra ý kiến: “Không có gì sai cả. Iran đã có những tranh cãi khốc liệt xảy ra.
Trong đó Lực lượng Vệ binh Cách mạng và Lực lượng đặc nhiệm Quds đứng một bên, còn Tổng thống và các cơ quan chính thức khác là một bên thứ hai.
Điều mà Tổng thống Rouhani muốn là tiếp tục đầu tư số tiền vài tỷ USD mà Iran đề ra ở Syria, Lebanon và Yemen.
Ông muốn mang tất cả quân lính về nhà và thay vào đó là đầu tư vào kinh tế. Nhưng chỉ huy của Lực lượng Quds là tướng Qasem Soleimani đã thuyết phục thành công lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei để ở lại”.
Đây cũng là những tình tiết mà bộ máy an ninh Israel đang nhận thức về tình hình ở Trung Đông thời gian qua.
"Điều này đã tạo ra một bối cảnh dễ dàng hơn". Một nguồn tin an ninh cao cấp của Israel nói với điều kiện giấu tên. “Chỉ cần tập trung thu hẹp Lực lượng Quds và đưa nó trở về nhà”.
Về phần mình, Tổng thống Syria Assad cũng cảm thấy sự hiện diện của Iran đã quá đủ. Ông coi đó như một gánh nặng hơn là một lợi ích. Tuy nhiên, Damascus chưa có đủ điều kiện để mở ra giải pháp hợp lý nhất.
Một ngày sau khi những ý kiến trên được đưa ra, một phái đoàn cấp cao của Nga đã có mặt tại Israel hôm 23/7. Phái đoàn do Ngoại trưởng Sergei Lavrov dẫn đầu cùng với Tổng tham mưu trưởng của Lực lượng vũ trang Nga Valery Gerasimov.
Giới phân tích đánh giá đó là một cuộc gặp để theo kịp tiến độ khẩn trương sau những chuyến thăm gần đây giữa Tổng thống Putin với Thủ tướng Netanyahu tại Moscow vào ngày 11/7. Nga nhận thấy rằng đó là một cuộc họp rất quan trọng mà sau đó có thông tin khẳng định rằng Moscow đã đề nghị với Israel một thỏa thuận khá hợp lý.
Theo đó, Nga sẽ đảm bảo rằng lực lượng của Iran, Hezbollah và các tay súng Shiite sẽ được cách ly khỏi biên giới Syria với Israel ở khoảng cách 100 km, trong khi Israel đổi lại bằng việc chấp nhận Tổng thống Assad nắm quyền ở Syria và ngừng lại các cuộc tấn công trên lãnh thổ nước này.
Nhưng điều khiến tất cả mọi người đều ngạc nhiên đó là Israel đã nói không với đề nghị khá hấp dẫn từ phía Moscow. Theo Al-Monitor, đó là một lời từ chối lịch sự nhưng kiên quyết.
Thủ tướng Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Liberman và Tham mưu trưởng Gadi Eizenkot nói với người Nga rằng, Israel không thể chấp nhận sự hiện diện của Iran hay Hezbollah ở bất cứ đâu tại Syria và nước này có quyền tiếp tục đối phó với sự hiện diện đó. Người Nga lắng nghe cẩn thận và trở về nhà tay trắng.
Một ngày sau khi người Nga rời đi, tên lửa Patriot của Israel bắn hạ một máy bay chiến đấu Sukhoi Su-24 của Không quân Syria do xâm phạm vào không phận nước này.
Sự việc xảy ra chỉ một ngày sau khi hai tên lửa được phóng ra bởi lực lượng của Damascus đã kích hoạt báo động giả đối với hệ thống phòng thủ tên lửa David’s Sling của Israel. Đây là lần đầu tiên tổ hợp này thử nghiệm khả năng đánh chặn của mình nhưng đã thất bại.
Israel đã kích hoạt hệ thống phòng thủ khi phát hiện tên lửa Syria có hướng bắn nhằm về phía mình.
Ngay lập tức, người Nga lên tiếng phản ứng vụ bắn hạ Sukhoi. Một cuột điều tra của Israel sau đó cũng chỉ ra rằng phi công của Syria đã vô tình bay nhầm vào lãnh thổ và không hề có ý định tấn công Israel. Tuy nhiên, Tel Aviv vẫn bảo lưu quan điểm của mình.
"Khi một máy bay chiến đấu vũ trang vượt qua biên giới, chúng tôi không có thời gian để chờ đợi xem ý định của họ ra sao", phía Israel giải thích với Nga, theo nguồn tin quốc phòng giấu tên. Thậm chí, Tel Aviv còn trưng ra màn hình radar để chứng minh rằng chiếc máy bay của Syria trên thực tế đã bay vào không phận Israel tới 2km.
Căng thẳng giữa Israel và Nga đã leo thang trong vài tuần qua do các cuộc tấn công dữ dội chống lại các mục tiêu của Iran trong lãnh thổ Syria. Tương tự, hoạt động sơ tán hàng trăm thành viên nhóm Mũ bảo hiểm trắng từ miền nam Syria sang Jordan đã không làm cho Nga vui vẻ.
Ngay sau nỗ lực sơ tán đầy kịch tính, Đại sứ quán Nga tại Israel đã có một tuyên bố hoài nghi nghiêm túc về những hoạt động của Israel. Điều này buộc chính Thủ tướng Netanyahu phải tuyên bố họ làm điều này để đáp lại yêu cầu đến từ các đồng minh phương Tây.
Lời giải thích của chính quyền Netanyahu về việc ông không có quyền lựa chọn và đó không phải là một sáng kiến của Israel, đã làm dịu đi thái độ của chính quyền Putin.
Theo các nhà phân tích, ở thời điểm hiện tại, Israel đã xoay sở khéo léo giữa “cơn bão” phương Tây và Nga mà không để cho bản thân dính một giọt nước mưa nào.
Mối liên hệ chiến lược giữa Jerusalem với Mỹ dưới góc độ chính trị và kết nối quân sự giữa Tel Aviv và Moscow đang ổn định và gần gũi hơn bao giờ hết.
Thủ tướng Netanyahu gặp Tổng thống Putin gần như hàng tháng, Bộ trưởng Quốc phòng Liberman nói chuyện với đối tác Nga Sergei Shoigu mỗi tuần và ông Eizenkot cũng duy trì liên lạc với đối tác Nga Gerasimov.
"Hơn tất cả, người Nga đánh giá cao sức mạnh", một nguồn tin quân sự cấp cao Israel nói với Al-Monitor trong điều kiện giấu tên. “Họ theo dõi những gì chúng tôi làm. Họ nhận ra quyết tâm, sự can đảm của chúng tôi và họ tôn trọng điều đó ... miễn là không làm gì xung đột với lợi ích riêng của họ”, nguồn tin nhấn mạnh thêm “Người Nga không có bạn bè, họ chỉ có lợi ích mà thôi”.
Hiện tại, có vẻ lợi ích của Nga khá đồng bộ với lợi ích của Israel. "Tổng thống Putin nhận ra rằng ông không còn cần Iran và Hezbollah để bảo đảm cho các hoạt động trên mặt đất ở Syria. Vì vậy mà người Iran đang từ vị thế một đối tác lại trở thành một đối thủ cạnh tranh trong công cuộc tái thiết Syria và nắm giữ quyền lực tại đây", nguồn tin bình luận trên tờ Al-Monitor.
“Đó là lý do tại sao ông ấy không cảm thấy bận tâm khi Israel tấn công Iran hay buộc Iran từ bỏ ảnh hưởng ở Syria. Ngược lại, Tổng thống Nga hoàn toàn muốn điều đó”.
