"Trầy trật đấu đá"ở Libya, cuối cùng Nga-Thổ lại "bẽ bàng" về nước?

Trương Mạnh Kiên
Thứ 7, 13/02/2021 | 15:59
0
Với việc cả hai thế lực GNA và LNA đồng ý giảng hòa, sự có mặt của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ở Libya giờ đây trở nên thừa thãi.
Tiêu điểm - 'Trầy trật đấu đá'ở Libya, cuối cùng Nga-Thổ lại 'bẽ bàng' về nước?

Tướng Haftar đã đồng ý với thỏa thuận trung gian mới ở Libya.

Bước đột phá ở Libya

Bị chiến tranh tàn phá trong gần 10 năm kể từ cuộc nổi dậy do NATO hậu thuẫn lật đổ chính quyền Muammar Gadhafi vào năm 2011, Libya chìm sâu vào tương lai u tối không lối thoát.

Nhưng giờ đây, nhờ vào các bước đi ngoại giao do Liên Hợp Quốc làm trung gian, Diễn đàn Đối thoại Chính trị Libya với 75 đại diện từ các phe phái chính trị của Libya vào tuần trước đã nhất trí về một "cơ quan hành pháp thống nhất" với tổng thống và thủ tướng lâm thời mới.

Các thế lực chính trong cuộc xung đột là Chính phủ Hiệp định Quốc gia (GNA) ở Tripoli và Quân đội Quốc gia Libya (LNA) ở phía Tây - được lãnh đạo bởi tướng Khalifa Haftar - đều đồng ý với thỏa thuận trên.

Một tuyên bố chung của Pháp, Đức, Ý, Anh và Mỹ ca ngợi thỏa thuận này là một "bước đi quan trọng", đồng thời lưu ý "con đường dài vẫn còn ở phía trước".

Cơ quan hành pháp thống nhất giờ đây sẽ phải "thực hiện thỏa thuận ngừng bắn, cung cấp các dịch vụ công thiết yếu cho người dân Libya, khởi xướng một chương trình hòa giải có ý nghĩa, giải quyết các nhu cầu ngân sách quốc gia quan trọng và tổ chức cuộc bầu cử quốc gia" dự kiến ​​vào tháng 12.

Nhưng, thành công của tiến trình mới ở Libya có được hay không sẽ phụ thuộc vào hành động của những cường quốc bên ngoài, bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ và Nga, tờ Al-Monitor nhận định.

Chính phủ GNA được Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar hậu thuẫn, trong khi LNA có sự hỗ trợ của Ai Cập, Pháp, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và được cho là có sự ủng hộ ngầm của Nga.

Nga và Thổ Nhĩ Kỳ được coi là đứng hai bên bờ chiến tuyến, ủng hộ các phe đối lập trong cuộc chiến và muốn duy trì ảnh hưởng không chỉ trong tiến trình lâm thời mà còn trong cả chính phủ được thành lập sau cuộc bầu cử vào tháng 12. Sau cùng, cả hai đều muốn có căn cứ lâu dài ở Libya.

Câu hỏi đặt ra là liệu Thổ Nhĩ Kỳ và Nga có chấp nhận từ bỏ ảnh hưởng của mình ở Libya hay không, bao gồm cả các lực lượng ủy nhiệm và những yếu tố không công khai khác.

Nga-Thổ không rời đi?

Tiêu điểm - 'Trầy trật đấu đá'ở Libya, cuối cùng Nga-Thổ lại 'bẽ bàng' về nước? (Hình 2).

Nga và Thổ Nhĩ Kỳ - đồng minh đồng thời là kẻ thù - đã tận dụng sự “vắng mặt” của Mỹ ở Trung Đông và Bắc Phi để gia tăng ảnh hưởng trong khu vực.

Các hoạt động của Thổ Nhĩ Kỳ ở Libya, bao gồm cả thỏa thuận ranh giới trên biển, đều hướng tới mục đích đa dạng hóa nguồn năng lượng, cho phép Ankara khai thác khí đốt tự nhiên trực tiếp từ Địa Trung Hải, thay vì mua từ Nga.

Nhưng cũng chính tại Libya, Ankara và Moscow đối đầu nhau trong cuộc cạnh tranh địa chiến lược - và Diễn đàn Đối thoại Chính trị Libya của Liên Hợp Quốc được cho là sẽ không thay đổi bất cứ điều gì, tờ Asia Times nhận định.

Trong vài năm qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã đảm bảo sự hiện diện quân sự-chính trị lâu dài ở Libya, nơi có trữ lượng dầu mỏ được cho là lớn nhất ở châu Phi và lớn thứ chín trên thế giới. Nhưng để đảm bảo nguồn cung cấp dầu mỏ và khí đốt tự nhiên tiềm năng, Thổ Nhĩ Kỳ phải thiết lập quyền kiểm soát đối với tỉnh Sirte giàu năng lượng.

Những kế hoạch đó đang gặp rắc rối trong lúc này. Nỗ lực của Ankara trong việc sử dụng các lực lượng ủy nhiệm để tiến qua thị trấn Sirte tới các mỏ dầu của Cyrenaica vào năm ngoái đã không thành công. Hiện tại, với việc một chính phủ lâm thời được các bên đồng ý, các hành động quân sự tiếp theo là khó có thể xảy ra.

Điều này khiến LNA sẽ nắm quyền kiểm soát phần lớn ngành công nghiệp dầu mỏ và các cơ sở cảng trên bờ biển.

Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ vẫn kiểm soát một phần các mỏ dầu ở phía Tây Tripolitania, nhưng nước này chỉ coi đây là một giải thưởng an ủi. Tỉnh Sirte mới là chìa khóa cho các tính toán của Ankara. Đó là lý do tại sao Ankara sẽ tiếp tục củng cố vị thế của mình ở khu vực phía Đông và tìm cách thiết lập quyền kiểm soát ít nhất một phần đối với tài sản ở khu vực đó.

Để đạt được mục tiêu này, Thổ Nhĩ Kỳ có sự hỗ trợ của Abdul Hamid Dbeibah, thủ tướng được chỉ định của chính quyền mới ở phía Tây, vốn nằm trong sự kiểm soát của chính quyền GNA do Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ.

Thế nhưng, ở phía bên kia đất nước, Mohamed al-Manfi, người đứng đầu Hội đồng Tổng thống mới đã trấn an Moscow rằng ông sẽ thúc đẩy và tăng cường hợp tác Nga-Libya.

Tựu chung lại, mặc dù có một chính phủ lâm thời Đông-Tây mới, song sự cạnh tranh địa chính trị Nga-Thổ Nhĩ Kỳ vẫn tiếp tục ở Libya. Cả hai sẽ tham gia nhiều vào các tiến trình hòa bình và chính trị đang diễn ra, cũng như việc chuẩn bị cho cuộc bầu cử vào tháng 12.

Nga-Thổ đồng ý "không bóc tem" S-400: Chỉ còn chờ cái gật đầu của Mỹ?

Thứ 7, 13/02/2021 | 14:00
Thổ Nhĩ Kỳ đã xuống nước hết mức với lời đề nghị sẽ không sử dụng S-400 của Nga thường xuyên. Lời đề nghị này liệu có khiến Mỹ rung động?
Cùng tác giả

Các nước trên thế giới áp dụng EPR ra sao?

Chủ nhật, 26/09/2021 | 06:00
Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được áp dụng thành công từ cuối những năm 1980 tại các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Đức...

Vì sao các thương hiệu lớn đổ xô đi sản xuất... tiếng cười?

Thứ 3, 29/06/2021 | 16:22
Hài độc thoại trở thành phương thức quảng cáo mới để các công ty như JD.com, Meituan, Alibaba thu hút người tiêu dùng thế hệ Z.

Vụ chặn tàu khu trục: "Gậy nhỏ" của Anh khó đấu "chiến ý lớn" của Nga?

Chủ nhật, 27/06/2021 | 10:00
Hành động mạo hiểm của tàu HMS Defender với Nga được cho là đã có tính toán từ trước, nhưng cách tiếp cận của Anh bị coi là “miệng to nhưng gậy nhỏ”.

Thả bom chặn tàu khu trục: Nga "rắn" là có ý đồ, Anh hành động kỳ lạ?

Thứ 7, 26/06/2021 | 10:00
Nga đã hành động "rắn" hơn mức cần thiết khi tuyên bố thả bom chặn tàu khu trục Anh nhưng hành trình "nhạy cảm" của tàu HMS Defender cũng được cho là mạo hiểm.

Xe ô tô điện Mitsubishi giá chỉ 400 triệu đồng sắp đổ bộ thị trường Đông Nam Á

Thứ 6, 25/06/2021 | 16:39
Dựa vào những chính sách trợ giá và tối ưu chi phí sản xuất, Mitsubishi sẽ ra mắt mẫu xe điện cỡ nhỏ có giá khoảng 18.000 USD ở Đông Nam Á vào năm 2023.
Cùng chuyên mục

Hàng nghìn người thiệt mạng vì mưa lũ, Pakistan cầu cứu thế giới

Chủ nhật, 28/08/2022 | 17:28
Lũ quét do mưa gió mùa lớn gây ra trên phần lớn Pakistan đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, khoảng 1500 người bị thương và phải di dời.

Tình báo Anh: Nga sắp “mất nhuệ khí”, Ukraine sẽ "lật ngược tình thế"?

Thứ 6, 22/07/2022 | 19:00
Lãnh đạo Tình báo Anh nhận định, Nga sẽ ngày càng gặp khó khăn trong việc bổ sung nhân lực vài tuần tới và điều đó sẽ tạo cơ hội cho người Ukraine phản công.

Mục tiêu của Nga không dừng lại ở miền Đông Ukraine?

Thứ 5, 21/07/2022 | 15:47
Giới chức Nga tuyên bố, các mục tiêu quân sự của Nga ở Ukraine hiện đã vượt ra ngoài khu vực Donbass ở miền Đông và xác nhận các cuộc đàm phán đã đóng băng.

Ukraine tuyên bố quyết tâm “phải thắng Nga trước mùa Đông”

Thứ 4, 20/07/2022 | 16:00
Giới chức Ukraine mới đây tuyên bố, nước này phải thắng Nga trước mùa Đông để ngăn Moscow giành được lợi thế lâu dài.

Nga - Ukraine “đấu khẩu” căng thẳng, hòa đàm liệu có “chết yểu”?

Thứ 3, 19/07/2022 | 19:00
Giới chức Nga-Ukraine liên tục cáo buộc lẫn nhau gây cản trở cho cuộc đàm phán hòa bình nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, trong bối cảnh chiến sự vẫn chưa c
     
Nổi bật trong ngày

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.

Vì sao Trung Quốc đóng cửa hơn 20.000 trường mẫu giáo?

Thứ 5, 28/03/2024 | 06:00
Theo số liệu từ Bộ Giáo dục Đào tạo Trung Quốc, năm 2023, Trung Quốc chỉ còn 274.400 trường mẫu giáo, ít hơn 20.400 trường so với năm 2021.

Lý giải vụ tên lửa Nga tấn công kho chứa khí đốt ngầm ở Ukraine

Thứ 5, 28/03/2024 | 16:15
Cho đến nay, Nga vẫn kiềm chế các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng Ukraine hỗ trợ vận chuyển khí đốt tới các khách hàng châu Âu.