Đụng độ mới đây ở Biển Đông giữa hải quân Indoensia và tàu hải cảnh Trung Quốc đã thu hút sự chú ý đặc biệt của dư luận. Một số hoan nghênh quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ hợp pháp của Indonesia, một số đặt câu hỏi động cơ nào đã khiến Trung Quốc càng gây thêm căng thẳng trong khu vực. Vì sao Trung Quốc đặt rủi ro chiến tranh kéo theo Mỹ nhảy vào khu vực chỉ vì một số bãi đá không có người sinh sống ở Biển Đông?
Theo nhận định của tác giả Zidny Ilman, hiện đang công tác tại Trung tâm Nghiên cứu Xã hội dân sự toàn cầu của Đại học Indonesia, vấn đề tài nguyên hay yêu sách đường 9 đoạn không thể giải thích một cách rõ ràng động cơ của Trung Quốc ở Biển Đông.
Ông Ilman gợi lại bài học về lịch sử, trong hai cuộc chiến tranh thế giới. Thế chiến I nổ ra khi Áo và Hungare tuyên chiến với Serbia. Nhưng nguyên do thực sự là bởi Đức, Áo và Hungary quan ngại về sự chuyển dịch quyền lực dần sang liên minh Pháp, Nga và cả Anh.
Ảnh minh họa.
Chiến tranh thế giới thứ 2 bắt đầu khi nhà độc tài Hitler xâm lược Ba Lan. Tuy nhiên, Ba Lan không phải là nguyên nhân khiến Anh-Pháp leo thang căng thẳng với Đức dẫn đến cuộc chiến tranh năm 1939. Trên thực tế Anh-Pháp đã quan ngại về sự chuyển dịch quyền lực về phía Đức và do đó muốn can thiệp.
Tác giả Ilman so sánh tình cảnh của Serbia và Ba Lan trong lịch sử có nét tương đồng với Biển Đông và biển Hoa Đông ngày nay. Đây là 2 khu vực đang diễn ra sự cạnh tranh giữa các cường quốc trên thế giới nhưng khu vực này không phải là nguyên nhân dẫn đến sự cạnh tranh đó.
Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân đẫn đến cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc, chúng ta cần phải nhìn toàn cảnh bức tranh lịch sử, vượt ra ngoài khu vực Biển Đông. Sau khi kết thúc chiến tranh thế giới lần 2, Mỹ đã trở thành cường quốc duy nhất có thể phô trương sức mạnh trong khu vực châu Á. Kể từ đó, kh
