Uber và Grab về chung nhà, bộ GTVT lấy định nghĩa mới để thu thuế

Vừa sát nhập đã bị siết chặt quản lý

Vừa qua, đồng loạt Uber và Grab tại Việt Nam đều gửi thông tin đến khách hàng về hoạt động sáp nhập của họ. Tuy nhiên, thông tin giá trị chuyển nhượng hoạt động kinh doanh của Uber tại Đông Nam Á cho Grab vẫn chưa được tiết lộ cụ thể. Sau thỏa thuận, Uber sẽ nắm trong tay 27,5% cổ phần của ứng dụng Grab.

Cũng theo đó, từ ngày 8/4 tới, toàn bộ tài xế Uber tại Việt Nam (bao gồm cả ô tô và xe máy) sẽ chuyển sang Grab. Nhiều người dùng cũng phản ánh ứng dụng Uber tự động biến mất khỏi hệ điều hành điện thoại của họ. Cả 2 công ty đều khẳng định sẽ làm việc chặt chẽ để hoạt động chuyển giao diễn ra nhanh chóng nhất.

Nhìn nhận về thương vụ sáp nhập này, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, việc hướng đến độc quyền là quy luật trong kinh tế thị trường khi có một số doanh nghiệp ngày càng lớn mạnh. Tiến sỹ Nguyễn Xuân Thủy, chuyên gia giao thông đánh giá việc Grab mua lại Uber tại Việt Nam chỉ thuần túy là việc hoàn thiện khâu tổ chức của doanh nghiệp, không ảnh hưởng nhiều đến người đi lại.

“Bản thân việc kết hợp này chứng tỏ họ còn nhiều khó khăn, bất cập và đang phải hoàn thiện. Quan trọng nhất là bộ Giao thông Vận tải (GTVT) phải sớm hoàn thiện cơ chế quản lý đảm bảo cạnh tranh bình đẳng và quyền lợi của khách hàng”, ông Thủy nói.

Nhận thấy sự cấp thiết của cơ chế quản lý mới đối với Uber và Grab, bộ GTVT vừa gửi hồ sơ dự thảo lần thứ 4 sang bộ Tư pháp để thẩm định, trước khi trình Chính phủ xem xét, ký ban hành nghị định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô. Dự thảo cho nghị định mới này nhằm thay thế Nghị định 86/2014/NĐ-CP với nội dung chính là định nghĩa rõ về kinh doanh vận tải để quản lý loại hình vận tải như Uber, Grab đang gây tranh cãi trong suốt 2 năm qua.

Từ góp ý của nhiều đơn vị, trong đó có các hiệp hội taxi, dự thảo nêu rõ định nghĩa, kinh doanh vận tải là việc thực hiện các công đoạn của hoạt động vận tải (kể cả thông qua phần mềm) để vận chuyển hành khách, hàng hóa trên đường bộ để sinh lợi; trong đó có thực hiện một hoặc toàn bộ các công đoạn chính gồm: trực tiếp điều hành phương tiện, lái xe để vận chuyển hành khách, hàng hóa; quyết định giá cước vận tải (khoản 1, điều 3 của dự thảo).

Thậm chí, tại khoản 3, điều 6, dự thảo đã bổ sung quy định các dịch vụ kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi tính tiền thông qua phần mềm chính là "taxi điện tử". Theo ban soạn thảo, khái niệm mới này nhằm tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, bình đẳng, minh bạch giữa các đơn vị taxi truyền thống và taxi ứng dụng công nghệ.

Định nghĩa mới và công tác quản lý thuế

Với định nghĩa mới, Uber và Grab sẽ chịu nhiều quy định để quản lý như xe taxi phải có hộp đèn với chữ "Taxi điện tử" gắn cố định trên nóc xe theo quy định, trên xe phải có thiết bị cài đặt phần mềm tính tiền và kết nối để giao dịch với hành khách. Phần mềm tính tiền phải bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật về thương mại điện tử và đăng ký với bộ Thông tin và Truyền thông theo quy định. Từ đó, các doanh nghiệp taxi điện tử phải gửi hóa đơn điện tử của chuyến đi đến tài khoản của hành khách và gửi thông tin về tổng cục Thuế theo quy định của bộ Tài chính.

Như vậy, dự thảo của bộ GTVT đang khẳng định hoạt động của Uber, Grab hiện nay bản chất là loại hình taxi ứng dụng công nghệ cao kết nối người dùng với lái xe, chủ hãng. Do đó phải coi Uber, Grab là taxi và phải quản lý như một hãng taxi và đưa vào khuôn khổ.

Trao đổi với PV báo Người Đưa Tin, ông Francis Hùng, chuyên gia tư vấn chiến lược kinh doanh cho rằng, xử lý vấn đề luật pháp phải dựa vào định nghĩa. “Nói Uber, Grab kinh doanh vận tải thì họ không chịu mà vẫn khẳng định mình hoạt động về công nghệ thông tin. Họ đưa ra luận cứ rằng họ không sở hữu chiếc xe nào cả, nên không thể xem là kinh doanh vận tải. Do đó, mức thuế và cách quản lý dành cho họ phải khác”, ông Hùng nhận định.

Ông Hùng còn cho biết: “Thực ra, chúng ta vẫn đang đánh thuế những người kinh doanh từ Uber, Grab. Các tài xế khi sử dụng dịch vụ của họ đều phải đăng ký vào hợp tác xã và đóng thuế khoán. Vì thế, khi điều chỉnh để thu thuế kinh doanh vận tải thì đối tượng là những người trong hợp tác xã chứ không phải công ty Uber. Nói cách khác, điều chỉnh mức thuế đối với tài xế chứ không phải công ty cung cấp phần mềm”.