Loại cây… đổi đời
Đó là cách gọi của những người dân xã Phúc Trạch, huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) dành cho cây gió trầm . Mặc dù nhắc đến tên của địa phương này, người ta thường nghĩ ngay tới sản phẩm “bưởi Phúc Trạch” thơm ngon nổi tiếng gần xa. Thế nhưng cách đây khoảng 5 năm, người dân đã “ồ ạt” chặt bỏ bưởi chuyển sang trồng cây gió lấy trầm. Bởi họ tin rằng loài cây này sẽ cho hiệu quả kinh tế cao gấp rất nhiều lần so với bưởi.
Bà Thái Thị Bé, xóm 7 (Phúc Trạch) so sánh: “Trồng bưởi rất kì công, từ khâu chọn giống, chăm sóc, thụ phấn, thế nhưng hễ năm nào thời tiết không thuận lợi là mất trắng. Cây gió trầm thì khác, việc trồng và chăm sóc rất đơn giản, không phải lo mất mùa. Khi cây gió trầm được 7 - 8 năm tuổi, thương lái vào tận nhà làm hợp đồng, đặt cọc tiền, khoan cấy trầm nhân tạo rồi gửi lại đó. Chủ vườn chỉ việc bảo vệ và ngồi chờ đếm tiền. Đến kỳ khai thác họ vào lấy cả thân, rễ, lá chở đi”.
Ông Nguyễn Trung Trực bên cây gió trầm gần 30 năm tuổi của mình
Cây gió trầm từ 20 - 30 năm tuổi, lượng trầm nhiều, thương lái trả tới hàng 100 triệu đồng/cây. Tuy nhiên, không phải xã nào của huyện Hương Khê cũng có được sự ưu đãi đó của thiên nhiên. Không hiểu sao chỉ có đất Phúc Trạch, cây gió mới cho trầm tự nhiên. Nhiều địa phương cũng đã trồng theo nhưng hiện bán không ai mua vì không có trầm.
Nằm cuối con đường liên xã, theo chỉ dẫn của bà Bé, chúng tôi tìm đến “ tỷ phú trầm” Nguyễn Trung Trực, Chủ nhiệm HTX trầm hương Phúc Trạch. Ông Trực cho biết, những năm 80 của thế kỷ trước, ông cùng đám bạn trong làng theo chân các thợ tìm trầm người Huế và Quảng Nam... vào đại ngàn Trường Sơn tìm trầm.
Sau một thời gian vất vả vượt núi băng rừng, ông và đám thợ này bất ngờ tìm được trầm trong một cây gió bị gãy đổ đã mục nát. Hóa ra trầm chính là thứ dầu được cây gió