Vụ sàm sỡ trên máy bay: Đừng hành xử như trọc phú, ỷ có tiền bất chấp

Trong mỗi sự việc này, đối tượng chịu nhiều thiệt thòi nhất không ai khác chính là những người phụ nữ và trẻ em. Nhân chủ đề không bao giờ cũ này, PV báo Người Đưa Tin đã có một cuộc trao đổi với PGS - TS Lê Quý Đức - nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa về vấn đề này.

Quấy rối tình dục nơi công cộng thời gian gần đây xảy ra thường xuyên ở nhiều địa điểm khác nhau như xe buýt, thang máy, nơi làm việc... Mới đây nhất là vụ đại gia Vũ Anh Cường có hành vi sàm sỡ khách nữ trên máy bay khiến dư luận bức xúc. Dưới góc nhìn văn hóa, ông có quan điểm như thế nào về sự việc này?

Về phương diện văn hóa tôi cho rằng đó là một cách sống, nếp sống, thói quen không đẹp, thiếu đạo đức. Nói “nếp” vì nó đã trở nên phổ biến mà ở hành vi trên là nếp sống không phù hợp, không đẹp, thiếu tôn trọng người khác và thiếu tôn trọng chính bản thân mình. Ở phương diện pháp luật, nó xâm phạm đến thân thể người khác có ý thức hoặc vô ý thức.

Trong xã hội cũ, những thói quen sàm sỡ ấy xuất hiện đặc biệt ở nam giới. Họ lợi dụng để quấy rối tình dục nhân những lúc hội hè, đình đám có thể chưa bị lên án vì còn “trọng nam khinh nữ”. Tuy nhiên, trong thời đại văn minh như hiện nay, những thói quen ứng xử như vậy không chấp nhận được, đáng bị phê phán và cần phải loại bỏ.

Quan điểm của ông ra sao khi một người thuộc tầng lớp thương gia, hiểu biết pháp luật nhưng lại có hành vi phản cảm như trên?

Nói ông ta là thương gia, trí thức, có trình độ học vấn nhưng chưa chắc đã có tri thức. Bởi vì, người có tri thức họ phải biết tôn trọng người khác.

Qua sự việc báo đài đưa tin, vị đại gia cũng phải thừa nhận hành vi của mình. Tất nhiên việc nhận lỗi lầm ấy cũng chưa hẳn là thỏa đáng. Vì anh ta nói rằng lúc anh ta say, căng thẳng mới xảy ra sự việc.

Không thể nói như vậy vì việc sàm sỡ người khác không thể là cách để giải tỏa căng thẳng hay stress của bản thân. Có chăng nó là biểu hiện cho thói quen của đám “trọc phú” khi có tiền nghĩ muốn làm gì cũng được.

Vụ việc xảy ra nạn nhân là người chịu nhiều thiệt thòi nhất, nhưng theo luật ông Cường chỉ bị xử lý hành chính 10 triệu đồng. Theo ông mức phạt có thỏa đáng? 

Theo tôi, đối với một thương gia đi vé hạng sang thì phạt 10 triệu đồng nó không đáng gì với ông ta. Nhưng thứ nhất, về mặt kinh tế, hiện tại phạt cảnh cáo vì nó chưa có đủ bằng chứng. Người bị hại trong trường hợp này có kiện hay không? Nếu cô gái đó cho rằng đó là sự xúc phạm và có chứng cứ hoặc không phiền khi phải ra tòa thì tôi nghĩ không chỉ dừng lại ở mức phạt kinh tế 10 triệu đồng.

Thứ hai, báo chí, phương tiện thông tin đại chúng, dư luận xã hội lên tiếng phê phán, nếu là người có tri thức, học vấn thì chắc chắn anh ta sẽ cảm thấy xấu hổ bởi sự trừng phạt đó. Còn nếu như tái phạm tôi nghĩ phải có biện pháp nặng hơn.

Việc quấy rối tình dục nơi công cộng đang có xu hướng gia tăng từ số lượng đến mức độ vi phạm. Vậy theo ông, đâu là nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên?

Theo tôi nguyên nhân thứ nhất là về phương diện đạo đức, sự tha hóa về mặt đạo đức ở một số người.Như chúng ta thấy chuyện quấy rối tình dục, xâm phạm tình dục trẻ em nó còn nặng nề hơn và để lại sự tổn thương về mặt tinh thần không thể chữa lành được đối với nạn nhân.

Nguyên nhân nữa là do ảnh hưởng từ phương diện đời sống, mặt tiêu cực của sự tác động từ những phương tiện thông tin đại chúng bên ngoài. Tôi nghĩ là như vậy.

Thực trạng trên sẽ ảnh hưởng đến văn hóa, thuần phong mỹ tục như thế nào, thưa ông?

Thuần phong mỹ tục của người Việt là sự tôn trọng con người. Đặc biệt là những hoạt động có tính chất nam nữ thì với người Việt Nam nó cần được thể hiện một cách kín đáo. Ở vụ việc này, rõ ràng nó vi phạm thuần phong mỹ tục của người Việt.

Chúng ta có những điều luật rõ ràng với mức phạt nặng cả về hành chính lẫn hình sự để điều tiết những hành vi đó. 

Tình trạng quấy rối tình dục ở nước ta đang ở mức đáng báo động, theo ông cần làm gì để làm giảm bớt thực trạng trên?

Theo tôi, thứ nhất, về mặt văn hóa cần phải giáo dục cho xã hội, cho mọi người, mọi đối tượng, đặc biệt là nam giới. Thứ hai, về mặt pháp luật phải có sự trừng phạt mạnh tay hơn như các nước đã làm. Thứ ba, dư luận xã hội cần phải phê phán gay gắt hơn. Tất cả những điều đó nó sẽ góp phần làm giảm bớt đi thực trạng trên.

Nhiều người cho rằng, hình thức xử phạt đối với hành vi sàm sỡ, quấy rối tình dục nơi công cộng hiện nay còn quá nhẹ, chưa đủ tính răn đe. Vậy theo ông, chúng ta có nên sửa đổi, nâng mức xử phạt đối với hành vi trên hay không?

Pháp luật phải có những điều luật quy định rõ ràng những việc đó. Về văn hóa công sở, văn hóa nơi công cộng cũng cần có những quy ước rõ ràng. Luật pháp phải đưa ra những điều luật cụ thể hơn, mức phạt nặng hơn nữa cả về hành chính lẫn hình sự. Cần phải đưa ra khái niệm cụ thể thế nào là quấy rối tình dục, thế nào là xâm phạm tình dục để có chế tài phù hợp trừng phạt thích đáng.

Xin cảm ơn ông!