Theo bản tin Cập nhật Kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 10/2021 của Ngân hàng Thế giới (WB), được công bố ngày 13/10, tăng trưởng kinh tế và tình hình thị trường lao động của Việt Nam trong quý III 2021 đã xấu đi đáng kể trong khi một số chỉ số kinh tế vĩ mô khác có dấu hiệu phục hồi. WB cho rằng quá trình phục hồi kinh tế sẽ gặp một số trở ngại, đặc biệt về lao động và nối lại chuỗi cung ứng.
Dựa trên số liệu từ Tổng cục Thống kê và nhiều nguồn khác, WB đánh giá rằng đợt giãn cách xã hội kéo dài tại các trung tâm kinh tế đã gây thiệt hại đáng kể đến tăng trưởng trong quý III 2021. GDP trong quý này giảm 6,2% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu do suy giảm sâu của ngành dịch vụ (giảm 9,3%) và công nghiệp (giảm 5,0%), trong khi nông nghiệp vẫn đạt kết quả tương đối vững (tăng 1,0%). WB dự báo Việt Nam sẽ tăng trưởng 2,0-2,5% trong năm 2021, thấp hơn đáng kể so với dự báo 4,8% đưa ra vào tháng 8.
Đóng góp vào GDP của các ngành, thay đổi theo % so với cùng kỳ năm trước. Nguồn: Ngân hàng Thế giới
Tình hình thị trường lao động của Việt Nam cũng xấu đi rõ rệt, khi tỉ lệ tham gia lực lượng lao động trong quý III giảm 2,6%, trong khi tỉ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm tăng lần lượt 1,0% và 1,8% so với cùng kỳ năm trước. Mức lương thực tế bình quân tháng cũng giảm 10,1% so với quý trước và 12,1% so với tháng trước, phản ánh khó khăn kinh tế mà nhiều người lao động đang phải gánh chịu.
Thị trường lao động Việt Nam, tỉ lệ theo %. Nguồn: Ngân hàng Thế giới
Về công nghiệp, WB nhận định rằng chỉ số sản xuất công nghiệp phục hồi nhẹ, nhưng không đồng đều khi các trung tâm công nghiệp ở miền Bắc (trừ Hà Nội) có tốc độ tăng trưởng hai con số, trong khi nhiều nhà máy sản xuất ở Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận đang hoạt động cầm chừng hoặc ngừng hoạt động hoàn toàn. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 6,5% so với tháng trước - lần tăng đầu tiên sau 4 tháng giảm - nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước.
Chỉ số sản xuất công nghiệp, thay đổi theo %. Nguồn: Ngân hàng Thế giới
Trong tháng 9, Việt Nam đã có thặng dư thương mại lần đầu tiên kể từ tháng 4/2021. Vốn FDI đăng ký tháng 9/2021 tăng 26,1% so với tháng trước, một sự phục hồi mạnh mẽ trong bối cảnh khủng hoảng, cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục có lòng tin đối với nền kinh tế Việt Nam trong dài hạn.
FDI vào Việt Nam, tính theo tỷ USD. Nguồn: Ngân hàng Thế giới
Lạm phát vẫn ở mức thấp khi Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9/2021 giảm 0,7% so với tháng trước, một phần do chi phí nhà ở, sinh hoạt và học phí giảm.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI), thay đổi theo %. Nguồn: Ngân hàng Thế giới
Tăng trưởng tín dụng trong tháng 9 giảm còn 13,3% (so cùng kỳ năm trước) từ mức 14,9% (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 8 khi mà nhu cầu tín dụng suy yếu do các hoạt động kinh tế chững lại. Điều này phản ánh thực tế là các ngân hàng tiếp tục cung cấp vốn vay ưu đãi và tái cơ cấu nợ để hỗ trợ các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng từ đại dịch.
Về cân đối ngân sách, trong 9 tháng của năm 2021 ngân sách đã ghi nhận bội thu ở mức 46,6 nghìn tỷ đồng, do tổng chi giảm và tổng thu tăng. Tuy nhiên, trong tháng 9 ngân sách lại ghi nhận mức bội chi lớn nhất từ đầu năm khi thu ngân sách giảm 21,7% so với cùng kỳ năm trước.
WB đánh giá rằng để sớm phục hồi kinh tế và vượt qua các trở ngại hiện tại, chính phủ Việt Nam cần ưu tiên gỡ bỏ những nút thắt về logistics, tiếp tục thực hiện xét nghiệm và tiêm vắc-xin và khuyến khích dịch chuyển lao động. Thêm vào đó, vần mở rộng hơn nữa hỗ trợ cho người lao động cả ở khu vực chính thức và phi chính thức, cũng như các hộ gia đình; và tiếp tục hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp để tái khởi động các hoạt động kinh doanh.
