Mpox, tên gọi chính thức của bệnh đậu mùa khỉ, từ lâu trở thành dịch lưu hành ở một số quốc gia châu Phi nhưng bắt đầu lan rộng khắp thế giới vào tháng 5 năm ngoái, ảnh hưởng nặng nề đến những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 85.800 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ, trong đó có 93 trường hợp tử vong, đã được ghi nhận ở 110 quốc gia.
Đáng chú ý, theo nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Lancet ngày 21/2, khoảng 38-50% bệnh nhân đậu mùa khỉ trên toàn cầu cũng đang mắc HIV.
Theo dõi các trường hợp nhiễm đậu mùa khỉ đặc biệt nghiêm trọng ở bệnh nhân nhiễm HIV, Giáo sư Chloe Orkin tại Đại học Queen Mary ở London và Barts Health NHS Trust, cùng các đồng nghiệp đã kiểm tra 382 trường hợp người mắc bệnh HIV giai đoạn nặng và nhiễm đậu mùa khỉ, trong đó có 27 người đã tử vong vì mpox trong đợt bùng phát hiện nay.
Qua đó, các nhà nghiên cứu đã xác định được một dạng bệnh đặc biệt nghiêm trọng gọi là "mpox bạo phát", ảnh hưởng đến những người nhiễm HIV giai đoạn cuối hoặc AIDS. Các triệu chứng bao gồm những vùng mô bất thường lớn, tổn thương lớn, hoại tử trên da, bộ phận sinh dục và đôi khi cả phổi.
"Virus dường như hoạt động hoàn toàn khác ở những người này. Thông thường đậu mùa khỉ ảnh hưởng đến khu vực xung quanh nơi xâm nhập, nhưng trong trường hợp này, nó lan rộng ra khắp cơ thể và gây ra những tổn thương da lở loét có sức tàn phá lớn. Nó cũng gây ra bệnh phổi", ông Orkin cho biết.
Dựa trên các số liệu hiện tại, dạng bệnh này đã dẫn đến tử vong ở 15% số người nhiễm HIV giai đoạn nặng và bị ức chế miễn dịch. Tỉ lệ này có thể lên tới 27% ở những người có số lượng tế bào CD4 thấp nhất.
HIV phá hủy các tế bào CD4 - tế bào này được sử dụng như một chỉ số về khỏe mạnh của hệ thống miễn dịch của bệnh nhân. Một người khỏe mạnh không nhiễm HIV nên có số lượng tế bào CD4 ở mức trên 500 tế bào trên một milimét khối máu. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, mọi người được chẩn đoán mắc bệnh AIDS khi số lượng CD4 giảm xuống dưới 200.
Dạng nghiêm trọng của đậu mùa khỉ khiến 15% bệnh nhân có số lượng CD4 ở mức dưới 200, bao gồm tất cả 27 trường hợp tử vong, nghiên cứu chỉ ra.
AFP lưu ý, những bệnh nhân có sử dụng liệu pháp kháng virus HIV thường có số lượng CD4 cao hơn 200. Điều này cho thấy, những người có nguy cơ mắc dạng đậu mùa khỉ nghiêm trọng này hầu như là những người mắc HIV chưa được điều trị.
Những người được ghép nội tạng và những người bị ung thư máu cũng có thể gặp rủi ro do loại virus đậu mùa khỉ này, mặc dù chưa có trường hợp nào được phát hiện ở những người như vậy.
Các nhà khoa học đang kêu gọi những người có nguy cơ nhiễm HIV cao đi xét nghiệm virus đậu mùa khỉ, cùng với bất kỳ trường hợp nào có kết quả xét nghiệm dương tính với đậu mùa khỉ.
Hiện mpox đang được đề xuất được đưa vào danh sách các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng đặc biệt nguy hiểm đối với những người nhiễm HIV giai đoạn cuối của Tổ chức Y tế Thế giới, điều này có thể mở ra hỗ trợ tài chính và y tế lớn hơn cho những người có nguy cơ.
Minh Hoa (t/h theo Lao Động, VTV)
