BS.Lê Văn Thiệu, khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa thông tin tiếp nhận thăm khám cho bệnh nhân là một người đàn ông trung niên vào bệnh viện trong tình trạng đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, đau mỏi cơ đùi phải.
Qua khai thác bệnh sử, bệnh nhân cho biết các triệu chứng xuất hiện trước khi vào viện một tuần. Kết quả thăm khám phát hiện bệnh nhân nhiễm nhiều loại giun sán, đặc biệt là sán dây.
BS.Thiệu cho biết: "Kết quả chụp X-quang cho thấy có nhiều sán nằm ở các cơ. Bệnh nhân này có sở thích ăn những món tái, sống như gỏi cá, rau sống và tiết canh. Trước đó, bệnh nhân đã có 3 đợt điều trị sán cơ và sán não".
Bác sĩ Thiệu cho hay, việc ăn những món tái, sống chính là con đường đưa các loại giun sán thâm nhập vào cơ thể người đàn ông. Và khi ăn phải ấu trùng sán, chúng có thể di chuyển theo đường máu tới não, cơ và gây bệnh.
Bệnh nhân có sở thích ăn những món tái, sống như gỏi cá...
Đặc biệt, khi ấu trùng sán cư trú trong não (gặp ở 60-96% trường hợp) có thể dẫn đến các nhóm bệnh thần kinh như: Nhức đầu (48,4%), động kinh (6,2%), rối loạn tâm thần (5,2%), rối loạn thị giác (15,6%), suy nhược cơ thể - giảm trí nhớ (28,1%), co giật cơ (34,3%).
Bên cạnh đó, thể ấu trùng dưới da và trong cơ chiếm 18,57%, chủ yếu ở cơ hoành, cơ lưỡi, cơ delta, vùng thân, vùng chi và cổ, dưới da đầu...
Vị bác sĩ cho rằng, không ít bệnh nhân cho rằng tiết canh lợn, vịt, gà ở quê, nhà nuôi là sạch nên vẫn thoải mái ăn. Thế nhưng, họ không biết rằng kể cả lợn, gà, vịt nuôi ở quê, nhà nuôi cũng hoàn toàn có nguy cơ lây nhiễm sán và các mầm bệnh nguy hiểm khác như: tiêu chảy, tả, lị, liên cầu khuẩn…
Có nhiều sán nằm ở các cơ của bệnh nhân (Ảnh: BSCC).
Ngoài ra, việc ăn các loại rau sống, đặc biệt là những loại rau thủy sinh (rau cần, rau muống..) có nguy cơ nhiễm loại giun, sán nguy hiểm đặc biệt cao.
Trong môi trường tự nhiên, ấu trùng đuôi và nang trùng sán lá gan lớn bám vào rau thủy sinh hoặc bơi trong nước. Nếu con người ăn sống các loại rau mọc dưới nước như: rau ngổ, rau rút, rau cần, cải xoong… hoặc uống nước lã có nhiễm ấu trùng sán sẽ có nguy cơ mắc bệnh.
BS.Thiệu cũng chỉ ra, thông qua đường tiêu hóa, ấu trùng sán lá gan lớn vào dạ dày, xuống tá tràng, tự tách vỏ và xuyên qua thành tá tràng vào khoang phúc mạc đến gan, đục thủng bao gan và xâm nhập vào nhu mô gan gây tổn thương gan. Đây cũng chính là giai đoạn kích thích cơ thể phản ứng miễn dịch mạnh nhất.
Sán lá gan lớn ký sinh chủ yếu ở mô gan nhưng trong giai đoạn xâm nhập sán có thể di chuyển lạc chỗ và gây các tổn thương ở các cơ quan khác như thành ruột, thành dạ dày, thành bụng, đôi khi có trong bao khớp.
Sau giai đoạn xâm nhập vào nhu mô gan từ 2-3 tháng, sán xâm nhập vào đường mật, trưởng thành và đẻ trứng. Tại đây sán trưởng thành có thể ký sinh và gây bệnh trong nhiều năm (có thể tới 10 năm) nếu không được phát hiện và điều trị.
Để tránh nhiễm các loại giun sán, BS.Thiệu khuyến cáo người dân cần có những biện pháp giảm thiểu các yếu tố nguy cơ như: Giữ môi trường sống sạch sẽ, ăn uống hợp vệ sinh, thực hiện ăn chín uống sôi, không ăn thức ăn chưa nấu chín như gỏi cá, tiết canh, luôn rửa tay sạch với xà phòng trước và sau khi đi vệ sinh, tẩy giun sán định kỳ.
Cùng với đó, khi thấy trong người có các biểu hiện như đau nhức đầu liên tục, chóng mặt, mất ngủ..., người dân cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.
Theo PGS.TS. Đỗ Trung Dũng - Trưởng khoa Ký sinh Trùng, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương nguyên nhân khiến nhiều người nhiễm sán là do không bỏ được thói quen thích ăn thực phẩm tái, sống, chưa được nấu chín.
Những người nhiễm sán dây bò là do thói quen ăn thịt bò có nhiễm nang sán chưa được nấu chín. Ăn lẩu bò hoặc phở bò, nước lẩu không đủ sôi, thịt chưa chín kỹ cũng sẽ là nguyên nhân dẫn tới sán vào cơ thể. Các món bò tái cuốn lá cải, bò tái chanh… đều không tiêu diệt được sán bởi nước chanh sẽ không giúp diệt ấu trùng sán bên trong thịt.
Người bệnh nhiễm sán sẽ có triệu chứng như rối loạn tiêu hóa, đau bụng âm ỉ, kéo dài, đường ruột thường xuyên có cảm giác khó chịu, bứt rứt.
