Hồi đầu tháng 5, một hộp thép niêm phong cẩn mật được chuyển đến phòng lạnh của Viện Huyết thanh Ấn Độ, nhà sản xuất vắc xin lớn nhất thế giới.
Nằm giữa lớp đá khô bên trong hộp là chiếc lọ 1ml từ Đại học Oxford (Anh) gửi qua. Nó chứa vật liệu tế bào của một trong những loại vắc xin chủng ngừa SARS-CoV-2 hứa hẹn đem lại kết quả khả quan nhất thế giới.
Những nhà khoa học áo trắng chỉnh trang mang chiếc lọ nhỏ xíu này đến Tòa nhà 14, cẩn thận đổ các chất bên trong vào một bình, thêm vitamin và đường. Bắt đầu phát triển hàng tỷ tế bào. Một trong những canh bạc lớn nhất trong hành trình tìm kiếm loại vắc-xin có thể giúp kết thúc cơn ác mộng Covid-19 của thế giới bắt đầu.
Adar Poonawalla, Giám đốc điều hành viện Huyết thanh Ấn Độ
Viện Huyết thanh do một gia đình giàu có ở Ấn Độ xây dựng từ nhiều năm trước đang làm điều mà một vài công ty khác trong cuộc đua về vắc xin đang làm: Sản xuất hàng trăm triệu liều vắc xin chủng ngừa SARS-CoV-2, ngay cả khi vắc xin này chưa chứng minh được là có hiệu quả hay không.
Nếu thắng, Adar Poonawalla, Giám đốc điều hành công ty này sẽ trở thành một trong những người đàn ông nổi danh thế giới. Ông sẽ có trong tay thứ mà cả nhân loại cần, có thể sản xuất với số lượng lớn hơn trước bất kỳ ai khác.
Công ty của ông đã hợp tác với các nhà khoa học Oxford phát triển vắc xin và là một trong những công ty đầu tiên mạnh dạn tuyên bố vào tháng 4 rằng sẽ sản xuất hàng loạt vắc xin trước khi các thử nghiệm lâm sàng kết thúc. Hiện, dây chuyền lắp ráp máy móc, thiết bị hiện đại của doanh nhân Poonawalla đã sẵn sàng để sản xuất 500 liều vắc xin mỗi phút.
Khi đại dịch do virus corona khiến thế giới chao đảo, mọi hy vọng đều dồn vào vắc xin. Trong bối cảnh đó, viện Huyết thanh hiểu rõ họ đang ở giữa một cuộc cạnh tranh khốc liệt.
Hiện vẫn chưa rõ Ấn Độ sẽ sản xuất hàng loạt bao nhiêu loại vắc xin ngừa virus corona và viện Huyết thanh sẽ sản xuất bao nhiêu liều cũng như ai sẽ tài trợ cho việc sản xuất.
Với dân số 1,3 tỷ người, Ấn Độ cần vắc xin số lượng lớn.
Nhiều nước lao vào cuộc đua sản xuất vắc xin ngừa Covid-19
Ông Adar Poonawalla, 39 tuổi cho biết ông sẽ phân phối số liều vắc xin mà công ty ông sản xuất được theo tỷ lệ 50-50 cho Ấn Độ và phần còn lại cho thế giới, trong đó tập trung vào các nước nghèo hơn. Kế hoạch này của ông cũng được chính phủ Ấn Độ ủng hộ.
Vắc xin do đại học Oxford chế tạo chỉ là một trong số nhiều ứng cử viên đầy hứa hẹn khác kỳ vọng sẽ sớm được sản xuất hàng loạt, tại các nhà máy khác nhau trên thế giới, trước khi chúng được chứng minh là có hiệu quả thực sự.
Ý tưởng tiến hành đồng thời hai quá trình này ra đời trong bối cảnh thế giới khát vắc xin ngừa Covid-19. Vắc xin được sản xuất ngay khi vẫn đang trong quá trình thử nghiệm để đảm bảo ngay sau khi hoàn tất các thử nghiệm – nhanh nhất là sáu tháng tới, chúng sẽ được chính thức ra mắt.
Chính phủ Mỹ và châu Âu đã cam kết chi hàng tỷ USD cho việc sản xuất vắc xin. Họ chủ động ký hợp đồng với các công ty dược phẩm khổng lồ như Johnson & Johnson, Pfizer, Sanofi và AstraZeneca để tập trung tăng tốc độ phát triển và sản xuất các “ứng cử viên” vắc xin được đánh giá là có khả năng mang lại hiệu quả cao.
AstraZeneca là đối tác chính với các nhà khoa học của đại học Oxford đã ký các hợp đồng trị giá hơn 1 tỷ USD để sản xuất vắc xin cho Châu Âu, Mỹ và các thị trường khác. Trong khi đó, cùng nguồn vắc xin nhưng viện Huyết thanh Ấn Độ tin giá thành sản phẩm của họ sẽ thấp hơn, lợi hơn cho người sử dụng.
Khác với các nhà sản xuất vắc xin lớn khác trên thế giới, giống như nhiều doanh nghiệp thành công ở Ấn Độ, viện Huyết thanh Ấn Độ do một gia đình điều hành. Điều này giúp doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định nhanh chóng và chấp nhận rủi ro lớn. Gia đình điều hành viện có thể mất hàng trăm triệu USD nếu vắc xin ngừa Covid-19 mà họ đang sản xuất được chứng minh không hiệu quả.
Tuy vậy, người đứng đầu viện Huyết thanh tin rằng “70-80% khả năng vắc xin Oxford sẽ hiệu quả.
Nhưng ngay cả khi loại vắc xin này không thể giành chiến thắng trong cuộc đua, Viện Huyết thanh Ấn Độ vẫn sẽ đóng một vai trò thiết yếu và quan trọng trong việc cung cấp vắc xin chủng ngừa SARS-CoV-2. Nếu việc tự sản xuất vắc xin thất bại, ông Adar Poonawalla cho biết mình vẫn có thể nhanh chóng điều chỉnh dây chuyền sản xuất để sản xuất bất kỳ loại vắc xin nào được cho là có hiệu quả. Trên thực tế, viện đã hợp tác với những nhà "thiết kế" vắc xin khác, ngay từ ban đầu, nhằm sản xuất vắc xin của bốn hãng bào chế dược phẩm khác.
Sau khi đại dịch qua đi, ông Poonawalla hy vọng rằng công ty ông sẽ có thể giành lợi nhuận từ việc bán vắc xin. Tuy nhiên, mối quan tâm lớn nhất của ông lúc này về dòng tiền cho phi vụ mạo hiểm này. Ông ước tính công ty của ông đang chi khoảng 450 triệu USD để sản xuất hàng loạt vắc xin Oxford.
Nhiều khoản chi trong quá trình sản xuất vắc xin của viện Huyết thanh có thể không bao giờ lấy lại được, chẳng hạn như chi phí mua các lọ chứa vắc xin và các hóa chất được sử dụng trong quá trình sản xuất. Lần đầu tiên, ông Poonawallas cho biết công ty ông đang cần có những nhượng bộ bất lợi để có được sự giúp đỡ về tài chính.
Cuộc chạy đua sản xuất vắc xin ngừa Covid thực tốn kém và nhiều rủi ro. Dẫu vậy, ông Poonawalla khảng khái tuyên bố rằng ông thấy mình và công ty có trách nhiệm phải đối diện với rủi ro này vì một mục tiêu mang tầm nhân loại.
Thu Hương
