Là hướng dẫn viên du lịch tự do tại Hà Nội, Đỗ Ngọc Phúc (27 tuổi, quê Hưng Yên) có cơ hội tham gia chương trình tình nguyện dạy tiếng Anh vỡ lòng cho người dân Bắc Hà (Lào Cai) thuộc dự án của Trung tâm Phát triển Kinh tế Nông thôn (CRED) vào 5 năm trước.

Một tháng gắn bó với lớp học giữa núi rừng, Phúc nghe học viên rỉ tai nhau về một nơi “đẹp mà lạ”, tên là Bản Liền. Sự tò mò thôi thúc anh xách ba lô lên đường.

Con đường dẫn vào Bản Liền năm ấy như đưa người ta bước ra khỏi thế giới quen thuộc. Trước mắt Phúc mở ra khung cảnh nguyên sơ, yên ả, những nếp nhà sàn của người Tày nằm nép mình bên triền đồi.

“Hồi đó chỉ có vài hộ làm homestay, khách thưa thớt lắm, có khi cả tháng chỉ 1-2 đoàn, mà hầu hết là khách nước ngoài muốn tìm nơi thật yên tĩnh”, Phúc nhớ lại. Sóng điện thoại thì gần như không có, bà con vẫn sống chủ yếu nhờ ruộng nương.

Bị mê hoặc bởi khí hậu mát lành, cảnh sắc thơ mộng và nét văn hóa mộc mạc, Phúc đã viết một bài chia sẻ về Bản Liền trên trang cá nhân. Nhưng thời điểm ấy, truyền thông chưa mạnh nên lời giới thiệu của anh chỉ lặng lẽ trôi qua.

Rồi bất ngờ, vài năm sau, Bản Liền xuất hiện trong chương trình truyền hình thực tế “Gia đình Haha”. Tên tuổi của bản nhỏ vùng cao bỗng vang xa.

“Tôi mừng lắm. Nhờ hiệu ứng chương trình, không chỉ khách du lịch biết đến nhiều hơn, mà bà con còn bán được nông sản sạch tự làm, có thêm thu nhập”, Phúc kể với Người Đưa Tin. Anh quay lại Bản Liền, giúp người dân thiết kế tờ giới thiệu homestay, làm bao bì sản phẩm, tạo đường link bán hàng online.

Với Phúc, điều níu chân anh không chỉ là cảnh đẹp mà còn là tình người. “Bà con đón tôi như người nhà. Họ không làm du lịch bằng mọi giá để kiếm tiền, mà vẫn giữ được cái hồn nguyên sơ của người Tày. Tôi tin đó mới là hướng làm du lịch bền vững”, Phúc chia sẻ.

Sau “Gia đình Haha”, Bản Liền thành điểm hẹn mới của dân mê xê dịch. Nhiều người trẻ, thậm chí cả gia đình nhiều thế hệ đã lên kế hoạch khám phá Bản Liền.

Chị Vàng Thị Thông - chủ homestay trong “Gia đình Haha” cho biết, sau khi chương trình phát sóng, homestay của chị đông khách hơn trước, homestay hoàn toàn không có ngày trống trong suốt tháng 7, hiện tháng 8 và 9 cũng chỉ còn một vài ngày trống nhưng hầu hết là do gia đình chủ động không đón khách để nghỉ ngơi, dọn dẹp, chỉnh trang.

Anh Vàng A Bình - chủ Bình Bản Liền Homestay chia sẻ với Người Đưa Tin lượng khách chưa bùng nổ vì đường sá vẫn khó khăn, nhưng tín hiệu trên mạng xã hội cho thấy một làn sóng quan tâm đang đến gần.

Người con của Bản Liền mong muốn sẽ có thêm nhiều đoàn du khách đặt chân đến đây để trải nghiệm nét văn hóa đặc sắc, nguyên sơ của người dân địa phương, tham quan và lưu trú tại những nếp nhà sàn truyền thống của người Tày và trải nghiệm ẩm thực phong phú của người vùng cao.

Ông Trần Sơn Bình – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai nhìn nhận, chương trình truyền hình thực tế “Gia đình Haha – Những ngày trời bao la” đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong quảng bá du lịch Lào Cai, đặc biệt là tại xã Bản Liền (Bắc Hà). Với sự tham gia của dàn nghệ sĩ nổi tiếng và nội dung gần gũi, chương trình thu hút hàng chục triệu lượt xem, nhiều tập lọt Top Trending YouTube Việt Nam.

Hình ảnh thiên nhiên, văn hóa bản địa được giới thiệu sinh động, truyền cảm hứng du lịch mạnh mẽ đến khán giả, chương trình giúp nâng cao nhận diện điểm đến, góp phần đưa Lào Cai trở thành tâm điểm du lịch cộng đồng của cả nước.

Đối với tỉnh Lào Cai, phát triển du lịch theo hướng trải nghiệm không chỉ là xu hướng tất yếu, mà đã được xác định rõ trong định hướng phát triển du lịch của tỉnh. Tại Khung chiến lược phát triển du lịch tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 tỉnh Lào Cai đã đưa ra mục tiêu đến năm 2050: “Đến năm 2050 Lào Cai trở thành điểm đến du lịch thiên nhiên, thể thao mạo hiểm “xanh” và “thông minh” hàng đầu Việt Nam và khu vực gắn với bản sắc văn hoá truyền thống các dân tộc thiểu số vùng núi, nơi du khách sẽ có được những trải nghiệm khác biệt và đích thực vượt cả sự mong đợi với những cảm xúc đặc biệt trên mỗi hành trình”.

Từ câu chuyện Bản Liền, có thể thấy sức hút của du lịch Lào Cai không chỉ nằm ở một vài điểm đến nổi tiếng, mà còn bắt nguồn từ sức mạnh nội tại của cả vùng.

Lào Cai từ lâu được ví như “cửa ngõ du lịch vùng cao”, với Sa Pa – thương hiệu quốc tế đã định vị vững vàng trong lòng du khách. Hạ tầng ở đây phát triển đồng bộ, hiện đại, tạo nền tảng vững chắc cho những bước đi xa hơn. Khi kết hợp với Yên Bái, vùng đất mang vẻ đẹp “bản nguyên”, còn nhiều tài nguyên du lịch chưa khai phá hết, bức tranh du lịch vùng Tây Bắc càng thêm đa sắc.

Theo ông Bình, sau khi sáp nhập và mở rộng địa giới hành chính, tỉnh Lào Cai có điều kiện thuận lợi hơn để quy hoạch, kết nối các tuyến điểm, đồng thời thu hút đầu tư vào những dự án du lịch quy mô lớn, chất lượng cao.

Qua đó xác lập “tầm nhìn phát triển mới” với vị thế là “cực tăng trưởng du lịch mới” của vùng trung du và miền núi phía Bắc mang tầm quốc gia, trong đó chú trọng phát triển du lịch theo xu hướng mới là du lịch văn hoá, du lịch chăm sóc sức khoẻ, du lịch xanh, du lịch trải nghiệm.

Cùng với đó, Lào Cai định vị các mục tiêu phát triển chiến lược đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 với vai trò “Điểm đến du lịch” thống nhất gắn với các giá trị di sản văn hoá mang tầm quốc tế trên nền không gian văn hoá các dân tộc miền núi Tây Bắc.

Cơ cấu, định hình lại chiến lược phát triển du lịch Lào Cai với trọng tâm phát triển sản phẩm du lịch đặc thù dựa trên lợi thế về tài nguyên du lịch và tư duy đột phá và sáng tạo gắn với thị trường phù hợp với tầm nhìn phát triển mới.

Xây dựng hình ảnh, thương hiệu điểm đến Lào Cai (mới) dựa trên việc làm sâu sắc hơn thương hiệu điểm đã có (Lào Cai: Nơi bạn thấy mình lạc giữa trời mây ( Find yourself in the clouds) và Yên Bái: Nơi hội tụ sắc màu văn hóa Tây Bắc). Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo trong hoạt động xúc tiến, quảng bá hình ảnh và thương hiệu điểm đến Lào Cai mới.

“Việc sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền 2 cấp đã tạo ra một nền tảng hành chính ổn định, hiệu lực hơn, mở rộng không gian phát triển và khai thác hiệu quả hơn tài nguyên du lịch của Lào Cai. Đây chính là cơ hội và cũng thách thức rất lớn để tiếp tục phát huy các lợi thế của Du lịch Lào Cai định hướng phát triển du lịch bền vững, gắn với bảo tồn văn hóa, bảo vệ môi trường và nâng cao đời sống của người dân địa phương”, ông Bình cho hay.

Với kinh nghiệm, tầm nhìn một thập kỷ gắn bó với mảnh đất Sa Pa, chia sẻ thêm với Người Đưa Tin, ông Phan Tất Thắng – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ Du lịch Cáp treo Fansipan – Đại diện Tập đoàn Sun Group cho biết ngay từ những ngày đầu đặt chân tới Sa Pa, Lào Cai cách đây gần 15 năm, lãnh đạo Sun Group đã xác định rõ tiềm năng của vùng đất này không chỉ ở cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ, mà còn ở chiều sâu văn hóa của các dân tộc thiểu số nơi đây.

Với triết lý “làm đẹp những vùng đất”, Sun Group đã tập trung kiến tạo hệ sinh thái du lịch bài bản, với những công trình đẳng cấp, chất lượng và khác biệt, bắt đầu từ việc xây dựng tuyến cáp treo Fansipan, tuyến cáp từng xác lập 2 kỷ lục Guinness thế giới, đến quần thể tâm linh kỳ vĩ trên đỉnh thiêng Fansipan, khách sạn 5 sao Hotel de la Coupole – Mgallery Sapa, với nhiều giải thưởng danh giá.

Bên cạnh đó, ông Thắng cho hay, Sun Group không ngừng phát triển những sản phẩm du lịch chất lượng cao, lấy văn hóa làm gốc rễ như các lễ hội truyền thống được phục dựng như Vó ngựa trên mây, show diễn nghệ thuật gắn với văn hóa Tây Bắc như “Vũ điệu trên mây”, “Đỉnh thiêng du ký”... Đặc biệt ngay tại nhà ga cáp treo, có một không gian văn hóa Tây Bắc mang tên Bản Mây, nơi chính cộng đồng dân tộc địa phương giới thiệu đến du khách nét đẹp văn hóa mình qua kiến trúc, âm nhạc, phong tục và lễ hội.

Những sản phẩm này không chỉ mang lại trải nghiệm khác biệt cho du khách mà còn góp phần định vị Sa Pa là điểm đến du lịch, văn hóa mang tầm quốc tế. Minh chứng rõ nét nhất là lượng khách du lịch tăng trưởng thẳng đứng của Sa Pa trong gần một thập kỷ qua, kể từ tuyến cáp treo Fansipan khánh thành năm 2016 và tuyến cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Năm 2016, Sa Pa lần đầu đón trên 1,2 triệu lượt khách; nửa tháng đầu năm nay, nơi đây đã đón gần 2 triệu lượt khách, trong đó có hơn 700.000 lượt khách đến Fansipan.

“Qua đó, các dự án đã tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương, đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách tỉnh và thúc đẩy các ngành dịch vụ khác cùng phát triển”, ông Thắng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, theo ông Thắng, ngay từ khi bắt đầu triển khai dự án, Sun Group đã xác định rất rõ: văn hóa bản địa không chỉ là tài nguyên mà còn là “linh hồn” của du lịch Sa Pa. Chính vì vậy, Sun Group luôn đặt yếu tố gìn giữ và phát huy bản sắc lên hàng đầu trong mọi sản phẩm, từ thiết kế kiến trúc, trang phục nhân viên, lễ hội, ẩm thực cho đến cách phục vụ du khách. Tất cả đều hướng tới một trải nghiệm vừa đẳng cấp quốc tế, vừa giàu cảm xúc về vùng đất Tây Bắc.

“Chúng tôi cũng tự hào khi hơn 60% nhân sự tại Sun World Fansipan Legend là người địa phương. Họ không chỉ là người lao động mà còn là người gìn giữ văn hóa, kể những câu chuyện bản sắc với du khách bằng chính trải nghiệm và niềm tự hào của mình.

Với tinh thần gắn bó lâu dài và đồng hành cùng tỉnh, ông Thắng cho biết Sun Group sẽ tiếp tục nghiên cứu, đầu tư vào những sản phẩm du lịch mang nét đặc sắc văn hóa cao, đồng thời tăng cường đào tạo nguồn nhân lực địa phương theo hướng chuyên nghiệp, thông qua các dự án trường nghề.

“Chúng tôi cũng rất kỳ vọng vào sự cộng hưởng giữa Lào Cai – Yên Bái trong tương lai sau sáp nhập. Một bên có kinh nghiệm trong phát triển hệ sinh thái du lịch, một bên có cảnh sắc nguyên sơ và chiều sâu văn hóa, đây sẽ là phép cộng chiến lược giúp vùng Tây Bắc phát triển du lịch bền vững, khác biệt và đầy bản sắc”, ông Thắng kỳ vọng.

Đối với doanh nghiệp lữ hành, bà Nguyễn Nguyệt Vân Khanh - Giám đốc Ban Tiếp thị, Công ty Du lịch Vietravel cho rằng, việc sáp nhập 2 tỉnh là cơ hội lớn để khai thác những sản phẩm du lịch liên kết vùng, giúp hình thành những tuyến tour mới hấp dẫn hơn, kết nối các điểm đến vốn trước đây thuộc hai địa phương riêng biệt.

Ngoài ra, việc đồng bộ về quản lý, hạ tầng và chính sách du lịch giữa các địa phương sau sáp nhập sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc xây dựng, quảng bá sản phẩm, cũng như giảm bớt các thủ tục hành chính khi tổ chức tour.

Bà Vân Khanh nhấn mạnh, việc sáp nhập Yên Bái và Lào Cai là một phép cộng đầy tiềm năng đối với ngành du lịch. Yên Bái vốn được biết đến là vùng đất trung du miền núi với cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, các địa danh như Mù Cang Chải, hồ Thác Bà, suối Giàng… Trong khi đó, Lào Cai có Sa Pa với thương hiệu quốc tế. Khi hai địa phương trở thành một thể thống nhất, doanh nghiệp lữ hành có thể dễ dàng thiết kế các tour liên tuyến Sa Pa - Mù Cang Chải - hồ Thác Bà; ngoài ra, còn có thể kết hợp tuyến khác như: Sa Pa - Mường Lò (Nghĩa Lộ) - Mù Cang Chải, Sa Pa - Y Tý - Mù Cang Chải, Sa Pa - Bắc Hà - Nghĩa Lộ - Mù Cang Chải, Sa Pa - Lào Cai - suối Giàng - hồ Thác Bà, đều mang đến trải nghiệm đa dạng từ văn hóa, thiên nhiên tới du lịch cộng đồng.

Bên cạnh đó, việc đồng bộ quy hoạch, hạ tầng, chính sách xúc tiến du lịch cũng giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thuận tiện hơn trong công tác tổ chức tour, quảng bá điểm đến và thu hút khách.

Lào Cai và Yên Bái có nhiều điểm tương đồng về cảnh quan và văn hóa, nhưng cũng có những nét đặc trưng riêng biệt tạo nên sự phong phú và đa dạng cho vùng Tây Bắc. Ông Bình cho biết để phát huy thế mạnh của từng vùng sau sáp nhập, Sở VHTT&DL tỉnh Lào Cai với vai trò là cơ quan tham mưu phát triển du lịch của tỉnh sẽ xây dựng chiến lược phát triển du lịch tổng thể, tận dụng tốt thế mạnh đặc trưng của từng vùng.

Đồng thời sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát triển du lịch theo hướng trải nghiệm và “chữa lành” – đây là xu hướng đang được du khách trong và ngoài nước quan tâm, đồng thời cũng phù hợp với tiềm năng và bản sắc của Lào Cai.

Trong đó, định hướng phát triển các sản phẩm du lịch gắn với thiên nhiên, văn hóa và cộng đồng, đặc biệt tại các địa phương có nhiều tiềm năng như Sa Pa, Bắc Hà, Bát Xát, Mường Khương, Trạm Tấu, Mù Cang Chải.

Ông Trần Sơn Bình nhấn mạnh thêm, tỉnh xác định phát triển du lịch bền vững là trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn tới, hướng đến mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương.

Để hiện thực hóa điều này, tỉnh tập trung vào việc bảo tồn và phát huy tối đa các giá trị đặc trưng về thiên nhiên và văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc anh em sinh sống tại đây.

Giữ gìn “chất bản địa” không chỉ là nhiệm vụ bảo tồn văn hóa, mà còn là nền tảng để phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù, tạo sức hút bền vững và khác biệt trên thị trường. Lào Cai ưu tiên phát triển các loại hình du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm, du lịch sinh thái và du lịch “chữa lành”, gắn kết chặt chẽ với bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế địa phương.

“Chúng tôi cũng đặc biệt chú trọng xây dựng hệ thống hạ tầng du lịch đồng bộ, thân thiện với môi trường; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, am hiểu văn hóa và kỹ năng phục vụ chuyên nghiệp. Đồng thời, hoàn thiện chính sách quản lý để kiểm soát tốt sự phát triển, hạn chế các tác động tiêu cực đến cộng đồng và tài nguyên tự nhiên”, ông Bình nhấn mạnh.

Ngoài ra, việc hợp tác liên vùng, liên ngành cũng được đẩy mạnh nhằm tạo ra các sản phẩm du lịch đa dạng, liên kết giữa các địa phương để mở rộng thị trường, nâng cao giá trị gia tăng. Sự phát triển bền vững và có trách nhiệm sẽ giúp Lào Cai không chỉ thu hút khách du lịch trong và ngoài nước mà còn nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân bản địa, đảm bảo sự phát triển hài hòa và lâu dài.

“Chúng tôi kỳ vọng với những nỗ lực này, du lịch Lào Cai sẽ trở thành điểm sáng trên bản đồ du lịch quốc gia và khu vực, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo tồn di sản và phát huy giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của vùng núi Tây Bắc”, ông Bình tin tưởng.