Ngày 15/9, tin từ UBND tỉnh Cà Mau, đơn vị này vừa có văn bản tiếp tục giải trình một số nội dung kết luận Kiểm toán Nhà nước đối với dự án đầu tư xây dựng nâng cấp đê biển Tây. Trước đó, nội dung kết luận Kiểm toán đã chỉ ra các sai sót, liên quan đến nhiều vấn đề như: Thiết kế một số hạng mục chưa đảm bảo theo quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức, đơn giá áp dụng; thẩm định điều chỉnh dự án chưa đúng thẩm quyền; về thi công, giám sát, nghiệm thu, thanh toán và công tác quản lý chi phí đầu tư có việc chưa đảm bảo theo quy định.
Theo UBND tỉnh, sau khi nhận được báo cáo kiểm toán, đơn vị đã tích cực chỉ đạo các ngành, đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện kết luận với tinh thần: “Khẩn trương, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các nội dung kết luận, kiến nghị Kiểm toán Nhà nước với mục tiêu, yêu cầu đảm bảo chất lượng công trình, không để thất thoát ngân sách Nhà nước, xử lý trách nhiệm các đơn vị, cá nhân liên quan một cách nghiêm túc, đúng quy định và điều kiện cụ thể”.
Đê biển Tây đoạn đi qua huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau bị sụt lún nghiêm trọng hồi đầu năm 2020.
Tuy nhiên, trong kết luận của Kiểm toán Nhà nước có một số nội dung cần được xem xét điều chỉnh, giải thích rõ hơn, tránh sự hiểu nhầm suy luận nhiều chiều của dư luận. Một số nội dung cần xem xét, cho phép UBND tỉnh bổ sung, giải trình thêm như: Giải trình làm rõ nội dung kết luận chi phí đầu tư bị lãng phí hơn 25 tỷ đồng; về thiết kế cơ sở vi phạm quy định của luật Đê điều năm 2006;…
Cụ thể, tổng chi phí đầu tư 2 hạng mục có liên quan gồm: Đo vẽ bản đồ phục vụ công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) và công tác rà phá bom mìn 25,4 tỷ đồng. Trong đó, công tác đo vẽ bản đồ phục vụ công tác GPMB với tổng giá trị để thực hiện là 3,9 tỷ đồng. Khi dự án được phê duyệt (lần đầu tiên), chủ đầu tư tiến hành ngay việc triển khai công tác đo vẽ bản đồ trích đo phục vụ cho công tác GPMB của toàn bộ chiều dài dự án.
Trong quá trình thực hiện dự án, xét thấy nếu điều chỉnh giảm mặt cắt ngang trên toàn tuyến và điều chỉnh vị trí tuyến ở một đoạn sẽ đem lại hiệu quả cao hơn cho dự án. Việc điều chỉnh này đã giảm diện tích giải phóng mặt bằng khoảng 112ha và giảm rất lớn chi phí xây dựng (chỉ tính riêng chi phí GPMB đã giảm 110 tỷ đồng). Từ đó, chủ đầu tư đã đề xuất và UBND tỉnh đồng ý chủ trương cho điều chỉnh dự án.
UBND tỉnh cũng cho rằng, khi có chủ trương điều chỉnh dự án thì các phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã lập xong (năm 2011) và đã được thanh toán. Phần công việc đã lập này không sử dụng được, do kết quả kiểm đếm năm 2011, nhưng đến tháng 2/2014 mới triển khai thực hiện đầu tư phần đê; qua nhiều năm địa hình, địa vật đã thay đổi, không thể sử dụng lại số liệu cũ được.
Đối với công tác rà phá bom mìn có tổng giá trị hạng mục này là 21,5 tỷ đồng. Theo dự án được duyệt ban đầu, chiều dài rà phá bom mìn là 108km, với diện tích rà phá khoảng 541ha và toàn bộ diện tích này đã được rà phá bom mìn xong năm 2011. Sau khi điều chỉnh dự án, chiều dài dự án còn lại là 72,5km, tương ứng với diện tích rà phá bom mìn trước đó được sử dụng là khoảng 254,95 ha; còn lại 35,5km, với diện tích đã rà phá bom mìn khoảng 241,8 ha đưa ra khỏi dự án này để đưa vào sử dụng cho dự án khác.
Ngoài ra, trong tổng chiều dài 72,5km, trong quá trình thực hiện dự án trước đây không có rà phá bom mìn trong phần kênh hiện hữu (khoang đào đã lấy đất đắp đê trước đây). Khi điều chỉnh lại dự án, để giảm diện tích thu hồi đất của dân nên thực hiện việc lấy đất trong khoang đào để đắp đê; do đó, để đảm bảo an toàn cho thi công, chủ đầu tư đã đề nghị đơn vị rà phá bom mìn thực hiện bổ sung việc rà phá phần diện tích trong phạm vi xây dựng công trình (hiện đã xây dựng xong) và không phát sinh thêm chi phí (phần diện tích rà phá bom mìn bổ sung tương đương với diện tích đã rà phá không sử dụng theo từng đoạn đê tương ứng).
Sụt lún làm đường bê tông bị gãy đôi.
Qua đối trừ diện tích đã thực hiện rà phá bom mìn không sử dụng với diện tích thực hiện bổ sung (không tính chi phí) và đối trừ diện tích đã thực hiện rà phá bom mìn với diện tích đã thực hiện, không sử dụng cho thấy, tổng giá trị thực hiện cho công tác đo vẽ bản đồ phục vụ công tác GPMB và rà phá bom mìn là 25,4 tỷ đồng; số tiền thực hiện đo vẽ và rà phá bom mìn đã sử dụng phục vụ cho mục đích đầu tư là 19,78 tỷ đồng (cần được ghi nhận); số tiền đã triển khai thực hiện nhưng không phục vụ đầu tư, do điều chỉnh dự án là 5,62 tỷ đồng.
Về thiết kế cơ sở vi phạm quy định của luật Đê điều năm 2006, đoàn Kiểm toán áp dụng khoản 10, điều 7 của luật Đê điều để xác định sai phạm trong thiết kế cơ sở của dự án, UBND tỉnh Cà Mau nhận thức đây là những quy định nghiêm cấm dùng để áp dụng đối với các đối tượng không có liên quan đến xây dựng, tu bổ, nâng cấp, kiên cố hóa đê điều và kiến nghị Kiểm toán Nhà nước xem xét lại vấn đề chấp hành luật Đê điều trong thiết kế cơ sở của dự án.
Mặc khác, trong kết luận Kiểm toán Nhà nước có nêu: “Giá trị Kiểm toán Nhà nước đưa ra ý kiến ngoại trừ là 278 tỷ đồng”, dễ dẫn đến hiểu nhầm. Đây là tổng giá trị các gói thầu Kiểm toán Nhà nước có ý kiến ngoại trừ, đề nghị UBND tỉnh Cà Mau kiểm tra dấu hiệu sai phạm đối với các gói thầu này; trong khi trong dư luận hiểu đây là tổng giá trị sai phạm, từ đó gây bức xúc không đáng có trong nhân dân. Do đó, tỉnh đề nghị Kiểm toán Nhà nước sửa cách dùng từ hoặc ghi chú cụ thể để người đọc hiểu rõ hơn, tránh gây dư luận bức xúc như hiện nay.
V.T
