Là một tỉnh miền núi biên giới, Điện Biên đang hướng tới mục tiêu phát triển đột phá, nhanh và bền vững trong những năm tới. Để hiện thực hóa khát vọng đó, không thể không nhắc tới vai trò “đi trước, mở đường”, tạo lập không gian chính sách của HĐND tỉnh. Những năm qua, cơ quan dân cử của tỉnh đã không ngừng nỗ lực, nâng cao chất lượng hoạt động, đưa ra các quyết sách đúng đắn, tổ chức thực hiện hiệu quả, góp phần quan trọng vào thành tựu chung của tỉnh nhà.

Xác định rõ hiệu quả hoạt động của HĐND chính là hiệu quả tổng hợp từ chất lượng các kỳ họp, hiệu quả hoạt động của Thường trực HĐND, UBND, các ban của HĐND và đại biểu HĐND, trong nhiệm kỳ 2021 - 2026, các kỳ họp của HĐND tỉnh Điện Biên luôn được chuẩn bị chu đáo và nghiêm túc, hội tụ lòng dân, bảo đảm thể hiện ý nguyện của Nhân dân, tập trung trí tuệ của đại biểu.

Ông Lò Văn Phương – Chủ tịch HĐND tỉnh Điện Biên cho biết, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức thành công 13 kỳ họp (gồm 7 kỳ họp thường lệ và 6 kỳ họp bất thường giải quyết các vấn đề phát sinh từ thực tiễn). Tỉ lệ đại biểu tham dự kỳ họp HĐND và tỉ lệ đại biểu phát biểu ý kiến đều ở mức cao và duy trì ổn định. Các đại biểu đã phát huy tinh thần, trách nhiệm trước cử tri, đưa ý nguyện Nhân dân vào diễn đàn hội nghị.

HĐND tỉnh đã ban hành 252 nghị quyết; trong đó, có 76 nghị quyết quy phạm pháp luật để quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương. Chất lượng nghị quyết ngày càng được nâng lên, đảm bảo quy trình, thủ tục, thẩm quyền ban hành, đáp ứng với yêu cầu thực tiễn đời sống xã hội, được cử tri trong tỉnh, các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế và các lực lượng vũ trang nhân dân trong tỉnh đồng tâm thực hiện, góp phần đảm bảo quốc phòng, an ninh, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

“Việc ban hành các Nghị quyết trong đó có cụ thể hóa các cơ chế, chính sách là một trong những chức năng quan trọng của cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương trong việc quyết định những vấn đề phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh của tỉnh” Chủ tịch HĐND tỉnh Điện Biên khẳng định.

Bên cạnh đó, công tác triển khai các nghị quyết đã được Thường trực HĐND, UBND và các cơ quan hữu quan thực hiện kịp thời, nghiêm túc, có sự phân công, phân nhiệm rõ ràng trên cơ sở các chương trình, kế hoạch, đề án được xây dựng một cách chi tiết, phù hợp tình hình thực tế. Hàng năm, Thường trực HĐND, UBND đều có các văn bản yêu cầu các cơ quan, đơn vị sơ kết, tổng kết, rà soát việc thực hiện nghị quyết của HĐND để chấn chỉnh, đôn đốc kịp thời, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Một trong những minh chứng cho vai trò xây dựng, hoàn thiện thể chế của HĐND tỉnh Điện Biên là công tác lập quy hoạch. Xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu, tạo ra khung pháp lý, công cụ quan trọng để hoạch định không gian phát triển kinh tế - xã hội nên ngay sau khi Luật Quy hoạch được ban hành, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã khẩn trương chỉ đạo các cơ quan của tỉnh chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng của Bộ, ngành trung ương, các tỉnh, thành phố trong khu vực để hoàn thiện quy hoạch, trình Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh thông qua, bảo đảm chất lượng và yêu cầu tiến độ.

Kết quả, quy hoạch tỉnh Điện Biên đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 27/1/2024, đánh dấu những bước đầu của quá trình xây dựng, phát triển tỉnh Điện Biên giia đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Một trong những điểm nhấn trong thực hiện các nhiệm của HĐND tỉnh Điện Biên là việc đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, nhất là giám sát chuyên đề.

Hoạt động giám sát của HĐND tỉnh với nhiều hình thức đa dạng, hiệu quả, có chất lượng cao, phạm vi và đối tượng rộng, đã tác động tích cực, bảo đảm tuân thủ luật pháp, thực hiện đầy đủ nội dung các Nghị quyết của HĐND tỉnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý điều hành của chính quyền địa phương. Đồng thời, giám sát góp phần kiểm chứng tính đúng đắn, phù hợp của các chính sách công và các Nghị quyết HĐND, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh trật tự trên địa bàn.

Từ đầu nhiệm kỳ đến hết năm 2023, HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh, các ban và tổ đại biểu HĐND tỉnh đã tổ chức 21 cuộc giám sát. Sau khi kết thúc đợt giám sát, các đoàn giám sát đã ban hành 21 báo cáo, Thường trực HĐND tỉnh ban hành 3 kết luận, HĐND tỉnh ban hành 4 nghị quyết về kết quả giám sát.

Tại các nghị quyết, kết luận, báo cáo giám sát đã ghi nhận những kết quả đạt được và chỉ ra những mặt còn hạn chế, yếu kém, phân tích rõ nguyên nhân; đồng thời đã có hơn 200 kiến nghị với các Bộ, ngành trung ương, UBND tỉnh, các sở, ban, ngành tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị liên quan.

HĐND đề xuất nhiều giải pháp nhằm chấn chỉnh các bất cập, nâng cao trách nhiệm của UBND tỉnh, các cơ quan, tổ chức hữu quan, địa phương trong công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực.

Đặc biệt, công tác giám sát chuyên đề được tổ chức có trọng tâm, trọng điểm, đi vào chiều sâu, theo hướng hiệu quả, thực chất. Việc giám sát kiến nghị sau giám sát được thực hiện thường xuyên, nền nếp.

“Hoạt động giám sát là một trong những chức năng quan trọng của HĐND bên cạnh chức năng quyết định vấn đề quan trọng của địa phương. Trong nhiệm kỳ này, HĐND tỉnh đã tập trung vào giám sát những chính sách lớn, nghị quyết HĐND tỉnh đã ban hành từ những nhiệm kỳ trước như giám sát việc thực hiện đầu tư công giai đoạn từ năm 2016- 2020; giám sát việc thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển nông lâm nghiệp cho giai đoạn từ năm 2018 -2023; Giám sát việc thực hiện các nghị quyết của HĐND về phát triển du lịch trong giai đoạn 2016 - 2020 định hướng đến năm 2030.

Đơn cử đối với chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp trong giai đoạn đến hết 2023, sau giám sát HĐND tỉnh đánh giá còn tồn tại những vướng mắc. Mặc dù ngân sách bỏ ra hỗ trợ cho hoạt động sản xuất nông nghiệp là tương đối lớn nhưng lại không tạo ra được các mô hình để sản xuất lớn, những sản phẩm nông nghiệp chủ lực và tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa. Do vậy, HĐND tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh xây dựng các chính sách mới, đến thời điểm hiện nay UBND tỉnh đang chỉ đạo cho các ngành xây dựng các chính sách hỗ trợ sản xuất nông lâm nghiệp mới thay cho chính sách hiện hành”, Chủ tịch HĐND tỉnh Điện Biên Lò Văn Phương giải thích.

Chất lượng chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp ngày càng được nâng lên, được thực hiện một cách dân chủ, nghiêm túc, trách nhiệm và thẳn thắn. Nội dung chất vấn tập trung vào các lĩnh vực còn có nhiều vấn đề nổi cộm, gây bức xúc trong nhân dân, tác động lớn đến kinh tế - xã hội và đời sống dân cư.

Đặc biệt, tại kỳ họp thứ mười ba, HĐND tỉnh đã tổ chức thành công việc lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND tỉnh bầu. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm giúp các những người được lấy phiếu tín nhiệm thấy được mức độ tín nhiệm của mình để có phương hướng tiếp tục rèn luyện phẩm chất, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động, đáp ứng sự mong đợi của cử tri và nhân dân.

Tuy vậy, Chủ tịch HĐND tỉnh Điện Biên cũng thắng thắn thừa nhận, giám sát tại kỳ họp, phiên giải trình còn nhiều điều bỏ ngõ, số lượng ý kiến chất vấn tại các kỳ họp chưa nhiều, chưa truy vấn đến cùng nội dung chất vấn. Kết quả thực hiện lời hứa sau chất vấn và trả lời chất vấn trước HĐND chưa mang lại hiệu quả như kỳ vọng của cử tri.

Trong bối cảnh Điện Biên đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để phát triển và thu hút đội ngũ doanh nghiệp, trong những năm qua, HĐND tỉnh Điện Biên cũng đã tự sắm thêm cho mình nhiệm vụ mới. Đó là kịp thời “lắng nghe”, tiếp nhận ý kiến phản ánh của cộng đồng doanh nghiệp làm cơ sở để xây dựng và hoàn thiện chính sách pháp luật.

“HĐND tỉnh, đại biểu HĐND tỉnh luôn nêu cao vai trò trách nhiệm, nắm bắt kịp thời nguyện vọng của cử tri, nhân dân, nắm bắt thông tin từ các tổ chức, cá nhân, phản ánh của các cơ quan báo chí để làm cở sở, xem xét đưa ra các quyết định các quyết sách quan trọng tạo cơ sở để người dân, doanh nghiệp hoạt động, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương”, Chủ tịch HĐND tỉnh Điện Biên nhấn mạnh.

Theo đó, hoạt động tiếp xúc cử tri của các đại biểu HĐND tỉnh đã được thực hiện thường xuyên, kịp thời, đúng quy định, phù hợp với tình hình thực tế. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, các Tổ đại biểu đã tổ chức cho các đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri bằng hình thức. Kết quả: đã tổng hợp 1.548 lượt ý kiến, kiến nghị của cử tri, trong đó có trên 60 kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết cấp tỉnh. Thường trực HĐND tỉnh đã tổng hợp và đề nghị UBND tỉnh phân công, chỉ đạo giải quyết, trả lời theo quy định.

Hoạt động tiếp công dân của Thường trực HĐND tỉnh, đại biểu HĐND tỉnh được duy trì thường xuyên. Thường trực HĐND tỉnh xây dựng, ban hành Nghị quyết và Quy chế tiếp công dân và tiếp nhận, xử lý đơn của công dân, xây dựng và công khai lịch tiếp công dân của Thường trực HĐND tỉnh, đại biểu HĐND tỉnh đảm bảo theo quy định.

Đặc biệt, tăng cường hoạt động giám sát, khảo sát những vấn đề cử tri, dư luận quan tâm, có tác động lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng và an ninh của địa phương. Đối với một số nghị quyết quan trọng, Thường trực HĐND tỉnh đã giao các Ban HĐND tỉnh khảo sát trước khi tiến hành thẩm tra.

Đáng chú ý, tại kỳ họp, HĐND tỉnh dành thời gian để đại biểu HĐND tỉnh thảo luận, chất vấn, truyền tải ý kiến của cử tri, cộng đồng doanh tại cơ quan dân cử của tỉnh.