Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai nhấn mạnh chủ trương miễn viện phí toàn dân không phải là để người bệnh đổ xô lên tuyến trên khám, chữa bệnh gây quá tải không cần thiết, mà cần tiếp tục đầu tư chăm sóc sức khỏe ban đầu ngay từ cơ sở.

PGS.TS Đào Xuân Cơ - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai đã có cuộc trao đổi với Người Đưa Tin (NĐT) xoay quanh chủ trương miễn viện phí toàn dân, những việc cần phải làm để tiến tới miễn viện phí toàn dân vào giai đoạn từ 2030 - 2035.

NĐT: Thưa PGS.TS Đào Xuân Cơ, Tổng Bí thư Tô Lâm đã giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu xây dựng đề án với lộ trình từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế cho người dân, tiến tới miễn viện phí toàn dân vào giai đoạn từ 2030 - 2035.

Là lãnh đạo của bệnh viện Trung ương tuyến cuối - nơi có rất đông bệnh nhân từ các tỉnh, thành đến khám mỗi ngày, ông đánh giá như thế nào về tính khả thi của chủ trương miễn viện phí toàn dân?

Ông Đào Xuân Cơ: Là một bác sĩ đã gắn bó gần 30 năm với nghề, đặc biệt trong lĩnh vực hồi sức, cấp cứu, tôi thường xuyên tiếp xúc với những bệnh nhân nặng, nguy kịch. Phần lớn bệnh nhân chuyển về Bệnh viện Bạch Mai đều đã điều trị ở nhiều cơ sở khác trước đó nhưng không thuyên giảm, tình trạng rất nghiêm trọng khi nhập viện.

Trong nhiều năm công tác, tôi đã chứng kiến vô số hoàn cảnh éo le của người bệnh và gia đình họ, đặc biệt là những người đến từ nông thôn, vùng sâu, vùng xa, miền núi… Mặc dù được bảo hiểm y tế hỗ trợ một phần chi phí điều trị, nhưng nhiều khoản viện phí khác vẫn nằm ngoài khả năng chi trả của họ.

Có những bệnh nhân được cứu sống sau thời gian điều trị, nhưng khi xuất viện thì gia đình đã rơi vào cảnh khánh kiệt. Nhiều hộ vừa mới thoát nghèo, sau một lần nằm viện lại tái nghèo.

Khi có thông báo số 176 ngày 25/4/2025 kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với đại diện Đảng ủy Chính phủ và các ban, bộ, ngành Trung ương về đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết của Trung ương về công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân và định hướng công tác thời gian tới.

Là một người làm bác sĩ, tôi thấy đây là một chủ trương hết sức nhân văn, không phải mệnh lệnh hành chính đơn thuần mà là chiến lược phát triển đất nước dài hạn và bền vững. Muốn phát triển bền vững thì yếu tố cốt lõi chính là con người.

Một trong những định hướng cụ thể được Tổng Bí thư nêu rõ là việc tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho toàn dân, ít nhất mỗi năm một lần. Đây là thông điệp rất quan trọng, là tuyên ngôn về chiến lược chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Thay vì chỉ đi khám khi có bệnh, giờ đây người dân sẽ được khám để phát hiện sớm bệnh tật, để phòng bệnh từ sớm, từ xa. Việc này không chỉ giúp giảm gánh nặng điều trị mà còn thể hiện sâu sắc tính nhân văn trong chính sách y tế lấy con người làm trung tâm, đặt sức khỏe của nhân dân là nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước.

NĐT: Như ông phân tích, chủ trương miễn viện phí toàn dân thể hiện tính nhân văn và mang ý nghĩa chiến lược trong phát triển đất nước bền vững. Vậy, để đạt được mục tiêu miễn viện phí toàn dân vào giai đoạn 2030 – 2035, chúng ta cần phải làm gì?

Ông Đào Xuân Cơ: Theo tôi, để thực hiện hiệu quả chỉ đạo của Tổng Bí thư, các cấp, các ngành cần phải đồng lòng vào cuộc với một lộ trình cụ thể. Mục tiêu là đến sau năm 2030 có thể triển khai rộng rãi và nếu điều kiện kinh tế cho phép, chúng ta hoàn toàn có thể làm sớm hơn. Đây là một chiến lược rõ ràng, khả thi và có cơ hội lớn để hiện thực hóa.

Để triển khai thành công, trước hết phải tập trung vào việc phát triển y tế cơ sở. Dịch bệnh vừa qua đã cho thấy một lỗ hổng của y tế cơ sở là yếu và thiếu. Khi y tế cơ sở yếu và thiếu buộc người dân phải chuyển lên tuyến trên để khám chữa bệnh, gây tốn kém và quá tải. Vì vậy, cần đầu tư đúng mức cả về nguồn lực tài chính lẫn nhân lực cho y tế cơ sở.

Trong bối cảnh cả nước đang xây dựng mô hình 3 cấp chính quyền, câu hỏi đặt ra là cấp cơ sở gắn với y tế sẽ được xây dựng như thế nào?, theo tôi phải có chiến lược để phát triển y tế cơ sở.

Chính quyền địa phương phải nắm rõ dân cư, mô hình bệnh tật tại địa phương, khu vực. Từ đó, cán bộ y tế mới có thể quản lý hồ sơ sức khỏe, khám và phát hiện bệnh từ sớm, theo dõi bệnh mạn tính, triển khai tiêm chủng... Cán bộ y tế địa phương quản lý bằng hồ sơ sức khỏe điện tử.

Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết là phải đẩy mạnh chuyển đổi số, từ tuyến xã đến tuyến Trung ương. Khi hệ thống dữ liệu sức khỏe được liên thông, tuyến trên có thể hỗ trợ tuyến dưới điều trị từ xa, giảm tình trạng người dân phải chuyển viện không cần thiết.

Song song đó, việc đào tạo bác sĩ cho y tế cơ sở cần đổi mới. Bác sĩ tuyến cơ sở không cần quá chuyên sâu như tuyến Trung ương, mà cần có năng lực đa nhiệm: sản, nhi, cấp cứu, bệnh lý thông thường… Hướng đào tạo nên theo mô hình bác sĩ gia đình.

Trong năm nay, chiến lược đưa 1.000 bác sĩ về cơ sở là bước đi quan trọng để nâng cao chất lượng y tế tuyến đầu. Tuy nhiên, bên cạnh nhân lực, cần có chính sách đãi ngộ, trang thiết bị, cơ sở hạ tầng phù hợp để y bác sĩ yên tâm công tác, gắn bó với người dân.

Một trụ cột quan trọng khác là phát triển bảo hiểm y tế toàn dân. Hiện nay, đã có nhiều hình thức bảo hiểm, nhưng cần hướng tới việc bao phủ toàn dân và toàn diện hơn nữa, kể cả việc xem xét nâng mức đóng để đảm bảo bền vững tài chính cho hệ thống y tế.

Đồng thời, Nhà nước cũng cần tăng cường đầu tư cho y tế vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Cùng với đó là đầu tư cho y tế chuyên sâu. Khi y tế cơ sở được củng cố, các bệnh viện tuyến cuối như Bạch Mai sẽ tập trung vào điều trị các ca bệnh nặng, hiếm gặp. Đồng thời, trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Ngoài nguồn lực Nhà nước, cần huy động nguồn lực xã hội từ doanh nghiệp và cộng đồng. Như tại Mỹ, nhiều bệnh viện phi lợi nhuận được tài trợ bởi các doanh nghiệp thành công, mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân.

Với lộ trình rõ ràng, cách làm bài bản và sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, tôi tin rằng đến năm 2030, chúng ta hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu lớn miễn viện phí toàn dân.

NĐT: Để người dân không còn đổ xô lên tuyến trên khám bệnh, theo ông cần phải thay đổi gì trong chương trình đào tạo, thu hút đội ngũ y bác sĩ về tuyến cơ sở?

Ông Đào Xuân Cơ: Theo tôi, một trong những giải pháp then chốt là cần đào tạo đội ngũ cán bộ y tế cơ sở một cách bài bản, có chiến lược. Trong đó, cần ưu tiên tuyển chọn người dân tại chính địa phương để đào tạo thành cán bộ y tế chăm sóc sức khỏe ban đầu. Đây là cách làm cần sự mạnh dạn, bởi sau khi được đào tạo, họ sẽ quay về phục vụ chính quê hương mình, gắn bó lâu dài với người dân.

Mô hình đào tạo cần theo hướng bác sĩ gia đình, đa năng, tức là một bác sĩ tuyến cơ sở phải “đa-zi-năng”: Khám chữa bệnh thông thường, sản- nhi, quản lý bệnh mạn tính, phòng bệnh, tiêm chủng…

Bên cạnh đó, có thể tham khảo và áp dụng các mô hình đào tạo chuyên sâu của quốc tế, phù hợp với điều kiện của Việt Nam, nhằm nâng cao chất lượng và tính chuyên nghiệp trong công tác y tế cơ sở.

NĐT: Ông có thể chia sẻ những kế hoạch cụ thể của Bệnh viện Bạch Mai nhằm triển khai các chủ trương lớn về chăm sóc sức khỏe toàn dân trong thời gian tới?

Ông Đào Xuân Cơ: Về phía Bệnh viện Bạch Mai, là một bệnh viện hạng đặc biệt, tuyến cuối của cả nước, chúng tôi xác định rõ vai trò của mình không chỉ trong điều trị những ca bệnh khó, bệnh nặng mà còn trong việc hỗ trợ nâng cao năng lực y tế cơ sở, triển khai các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Cùng với việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Y tế và định hướng của Đảng, Bệnh viện Bạch Mai đang triển khai chiến lược phát triển thành một trung tâm y tế chuyên sâu kỹ thuật cao.

Tiếp nhận, cấp cứu và điều trị các ca bệnh nặng, khó, hiếm thực hiện vai trò là tuyến cuối của cả nước trong hệ thống khám chữa bệnh.

Cùng với đó, trở thành trung tâm đào tạo cơ bản và chuyên sâu, đồng thời thực hiện chuyển giao kỹ thuật cho các cơ sở y tế tuyến dưới, góp phần nâng cao năng lực hệ thống y tế toàn quốc.

Phát triển Bạch Mai thành trung tâm nghiên cứu y học chuyên sâu, không chỉ ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật của thế giới mà còn chủ động nghiên cứu, tìm ra các phương pháp chẩn đoán và điều trị mới phù hợp với thể trạng, bệnh lý của người Việt. Đây chính là định hướng chiến lược lâu dài của Bệnh viện.

Tóm lại, miễn viện phí toàn dân là chủ trương lớn mang tính nhân văn nhằm đảm bảo cho người dân đều có quyền tiếp cận các dịch vụ y tế không phải lo lắng về chi phí. Tuy nhiên, việc triển khai cần có trọng tâm, trọng điểm và lộ trình rõ ràng.

Trước mắt, nên ưu tiên giảm hoặc miễn viện phí cho các nhóm yếu thế trong xã hội như người nghèo, người có công, trẻ em, người cao tuổi...

Để hiện thực hóa được mục tiêu lớn này, cần sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan chức năng, ngành y tế và đặc biệt là toàn xã hội.

NĐT: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Kim Thoa - Hoàng Bích

NGUOIDUATIN.VN | THỨ 7, 31/05/2025 | 08:25

Xem tiếp bài 3: Miễn viện phí toàn dân: Cần lộ trình rõ ràng, đánh giá toàn diện.