Ngày 11/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại tổ việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025.
1/7 bộ máy mới của chính quyền 2 cấp bắt đầu vận hành
Góp ý tại tổ, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh được ví như cuộc cách mạng về bộ máy, tổ chức và nhân sự.
"Đến giờ này, chúng ta đã đi quãng được dài và nhận được sự ủng hộ rất lớn từ đại đa số người dân, bởi nhìn thấy ở đây mặt tích cực là giảm được một cấp trung gian, bộ máy tổ chức hợp lý hơn và tạo ra không gian kinh tế phát triển đủ mạnh, có sự kết hợp thế mạnh giữa các vùng, cả miền núi và miền biển", Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình nói.
Ông ví dụ, nếu như Tp.HCM sáp nhập Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ tạo ra không gian kinh tế rất mạnh, tạo dư địa phát triển đất nước.
Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình (Ảnh: Phạm Thắng).
Nêu những vấn đề đáng lưu ý về thời điểm có hiệu lực, Phó Thủ tướng cho biết, theo kế hoạch, Quốc hội thông qua nghị quyết về sáp nhập cấp tỉnh sẽ có hiệu lực ngay.
Theo chỉ đạo của Bộ Chính trị và Chính phủ, ngày 30/6, đồng loạt tất cả tỉnh sẽ công bố địa giới hành chính mới của tỉnh, xã và bộ máy lãnh đạo mới của Đảng và chính quyền.
Cùng ngày 30/6, tất cả địa phương công bố các chức danh cấp tỉnh, xã và hôm sau (1/7), bộ máy mới của chính quyền 2 cấp bắt đầu vận hành.
Về vấn đề trụ sở, chế độ chính sách, bố trí con người, Phó Thủ tướng cho rằng, Chính phủ và Bộ Chính trị đều đã nhìn thấy và tập trung giải quyết việc này. Chính phủ yêu cầu tổng rà soát trụ sở xã, huyện, tỉnh và các cơ quan, sau đó các tỉnh đề xuất phương án giải quyết theo thứ tự ưu tiên.
Trước hết là dành cho giáo dục, trường học, mẫu giáo, nhà trẻ, y tế, trạm xá bệnh viện, công trình văn hóa, phúc lợi, sinh hoạt cộng đồng, trung tâm dịch vụ công, công sở, phần còn lại mới tính toán tiếp.
"Phải có hồ sơ để báo cáo Quốc hội ngay lần này. Chính phủ chỉ đạo và hướng dẫn địa phương theo thứ tự ưu tiên để thực hiện. Việc này liên quan nhiều vấn đề nên phải gỡ về mặt hành lang pháp lý, chuyển từ trụ sở huyện đội hay công an sang nhà trẻ (theo quy định hiện hành) là sai mục đích nên cần hành lang pháp lý để tháo gỡ. Chính phủ đã biết và sẽ lưu ý các địa phương", Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho hay.
Không bê "nguyên đai nguyên kiện" cán bộ các tỉnh sau sắp xếp
Đối với việc giải quyết nhân sự dôi dư khi sắp xếp bộ máy, Phó Thủ tướng cho rằng, bên cạnh chính sách giải quyết chế độ, phải có công tác vận động ở các cấp chính quyền, "chứ không phải đưa tiền là xong".
"Vấn đề là phải cảm ơn, động viên, làm công tác chính trị tư tưởng để họ vui vẻ đi về, nhường cơ hội cho người trẻ hơn", ông Bình cho hay.
Về sắp xếp cán bộ sau sáp nhập, đoàn công tác của Bộ Chính trị kiểm tra đều thấy tất cả tổ chức Đảng, chính quyền rất chủ động, quan tâm.
Quang cảnh phiên thảo luận tổ (Ảnh: Phạm Thắng).
Trước hết, không bê "nguyên đai nguyên kiện" cán bộ các tỉnh sau sắp xếp, mà vẫn cho phép để lại một bộ phận cán bộ ở tỉnh để hướng dẫn chính quyền địa phương, đặc biệt là chính quyền cấp xã.
Việc vận hành ban đầu có thể chưa thể trơn tru, đặc biệt trong giải quyết những dự án tồn đọng giai đoạn chuyển tiếp hay nắm bắt tình hình dân cư.
Do vậy, không phải đưa hết con người từ tỉnh cũ về tỉnh mới, mà cho phép có lộ trình. Cũng không có chính sách nào ngay lập tức thỏa mãn 100% nhu cầu, khi sẽ có một vài người không đồng ý, nhưng thực hiện trên nguyên tắc số đông.
"Riêng việc hai người thường vụ đều là trưởng ban tổ chức, giờ để làm tiếp phải có một ông xuống phó, không thể có hai ông trưởng ban tổ chức. Chủ nhiệm ủy ban kiểm tra hay hai giám đốc sở cũng vậy, tâm tư bao giờ cũng có ảnh hưởng", Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình chia sẻ và nhấn mạnh phải hy sinh, đặt lợi ích chung lên trên.
Khi sáp nhập, trách nhiệm của giám đốc sở, chủ tịch cấp xã rất lớn
Cùng tham gia ý kiến tại tổ, ĐBQH Nguyễn Thu Nguyệt (đoàn Đắk Lắk) cho biết, khi sáp nhập tỉnh, chúng ta hình thành bộ khung hệ thống chính trị mới với nhiệm vụ khổng lồ, nặng nề và trách nhiệm rất cao.
Do đó, đi kèm với bộ máy mới phải có chính sách hỗ trợ, quan tâm hơn đối với cán bộ phù hợp với giai đoạn mới.
Bà đặt vấn đề chính sách cải cách tiền lương cho cán bộ cấp tỉnh cần được thực hiện thế nào? Khi sáp nhập, trách nhiệm của giám đốc sở, chủ tịch cấp xã rất lớn, cần có sự động viên, khích lệ, ghi nhận và nguồn lực để đáp ứng chế độ tiền lương cho cán bộ, công chức trong giai đoạn mới. Do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ cần quan tâm vấn đề này.
ĐBQH Ma Thị Thúy (đoàn Tuyên Quang) cho rằng, Chính phủ cần khẩn trương sắp xếp trụ sở dôi dư. Đồng thời, nên có quy định trong Nghị quyết về việc sắp xếp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2025 để các địa phương thực hiện dứt điểm, thay vì thực hiện theo Luật Quản lý tài sản công có nhiều khâu, bước thủ tục rườm rà và rất lâu.
Bà Thúy cũng đề xuất triển khai ngay các tuyến giao thông kết nối, đặc biệt là các tỉnh miền núi, nhằm bảo đảm thông suốt, tạo thuận lợi cho các đơn vị hành chính cấp xã đến trung tâm hành chính cấp tỉnh.
