Một căn nhà bốc cháy do giao tranh ở miền đông Ukraine (ảnh: CNN)
Có 4 nguyên nhân chính dẫn đến thất bại chiến lược của phương Tây ở Ukraine, theo tạp chí 19Fortyfive, chuyên trang về quân sự của Mỹ.
1. Đồng minh không muốn dấn vào xung đột
Nga nhiều lần cáo buộc, phương Tây dường như muốn Kiev chống lại Nga đến “người Ukraine cuối cùng”, theo 19fortyfive. Nhưng Nga đã thay đổi chiến lược, sẵn sàng đánh chậm, tuyên bố sẽ đạt các mục tiêu và không đặt ra thời hạn chót. Phương Tây dường như lúng túng khi đối phó chiến lược này.
Theo 19fortyfive, các đồng minh của Ukraine đã nhiều lần tỏ ra không sẵn sàng hoặc chậm chạp với các vụ việc có động chạm tới Nga. Chẳng hạn, với vụ cựu điệp viên Nga Alexander Litvinenko bị ám sát bằng chất độc ở London, gần 10 năm sau Anh mới mở cuộc điều tra. Khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, các nước phương Tây cũng không hành động, ngoại trừ các lệnh trừng phạt về kinh tế.
Mặc dù thuộc khối NATO có nhiều mâu thuẫn với Nga, nhưng vào năm 2011, Đức bắt đầu xây dựng đường ống dẫn khí Nord Stream 2. Giờ đây, Nga sử dụng chính đường ống đó để gây sức ép với châu Âu. Trong cuộc xung đột hiện nay, 19fortyfive cho rằng Ukraine đang yếu thế, tổn thất nhiều người do bị NATO từ chối kết nạp làm thành viên.
Phương Tây dường như tỏ ra ngần ngại khi viện trợ vũ khí cho Ukraine (ảnh: Reuters)
2. Thiếu mục tiêu thống nhất
Phương Tây dường như không có mục tiêu nhất quán cho cuộc xung đột ở Ukriane. Phương Tây muốn kết thúc xung đột ở Ukraine bằng đàm phán? Hay muốn quân đội Nga thất bại hoàn toàn ở Ukraine để khiến quyền lực của Tổng thống Putin bị lung lay? Phương Tây liệu có muốn Ukraine nhượng bộ lãnh thổ?
Mục tiêu cụ thể có thể định hình loại vũ khí và tần suất gửi vũ khí của phương Tây cho Ukraine. Nếu muốn đánh bại hoàn toàn quân đội Nga, phương Tây cần viện trợ nhiều vũ khí hạng nặng hơn cho Kiev, thậm chí là cả máy bay chiến đấu.
Hiện tại, phương Tây dường như vẫn chưa “tất tay” trong viện trợ vũ khí cho Ukriane. Một số quốc gia thành viên NATO như Đức, Slovakia ngần ngại viện trợ vũ khí cho Ukraine để tiết kiệm nguồn lực quân sự trong nước. Hungary từ chối gửi vũ khí cho Ukraine.
Mỹ – quốc gia dẫn đầu NATO – cũng tỏ ra thận trọng khi viện trợ vũ khí cho Ukraine. Nếu Kiev sử dụng vũ khí phương Tây viện trợ bắn vào lãnh thổ Nga, đó có thể bị coi là hành động khiêu khích đối với Moscow.
Tàu chiến Nga khai hỏa vào mục tiêu (ảnh: RT)
3. Không bảo vệ Ukraine khỏi tên lửa
Phương Tây từ chối cùng cấp hoặc bán các hệ thống phòng không tiên tiến cho Ukraine. Điều này khiến lực lượng Ukraine hứng chịu các đòn tấn công bằng tên lửa của Nga như “cơm bữa”. Chi phí tái thiết Ukraine cũng tăng lên. Chỉ hơn 5 tháng sau xung đột, Kiev đã ước tính cần khoảng 1.000 tỷ USD để khôi phục kinh tế và cơ sở hạ tầng. Chưa rõ Kiev sẽ xoay xở số tiền này từ đâu.
Nếu Mỹ cung cấp hệ thống tên lửa phòng thủ Patriot cho Ukraine, Nga có thể mất ưu thế về hỏa lực tầm xa và từng bước xuống thang xung đột. Mỹ cũng có thể thúc giục Israel chấm dứt lệnh cấm cung cấp hệ thống phòng thủ “Vòm sắt” cho Ukraine.
Pháo tầm xa quân đội Ukraine sử dụng ở Donbass (ảnh: CNN)
4. Không thể làm Nga cảm thấy mệt mỏi
Trước các lệnh trừng phạt từ phương Tây, nền kinh tế Nga cho thấy khả năng thích nghi tốt và chưa chịu nhiều áp lực. Kinh tế Nga có thể sụt giảm trong năm nay, tuy nhiên mức độ thiệt hại là chưa đủ để Moscow cân nhắc về việc dừng chiến dịch quân sự.
Ngoài chính sách tài chính hợp lý, Nga vẫn còn có thể trông cậy vào năng lượng để phát triển kinh tế. Trong khi giá nhiên liệu, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt tăng vọt giúp Nga thu lợi, nội bộ phương Tây lại tỏ ra mâu thuẫn về chính sách năng lượng.
Đức (nền kinh tế lớn nhất EU) và nhiều quốc gia châu Âu khác đang phải thực hiện chính sách “thắt lưng buộc bụng” khi Nga cắt giảm nguồn cung khí đốt. Hunagry – quốc gia từ chối trừng phạt Moscow và không viện trợ quân sự cho Ukraine – khiến giới lãnh đạo EU “đau đầu” khi liên tục công kích chính sách hạn chế phụ thuộc năng lượng Nga của khối.
Trước khi trừng phạt được Nga, phương Tây, kể cả Mỹ, đã tự “làm đau” chính mình, theo 19Fortyfive.
Vương Nam - 19Fortyfive
