63 công dân Việt Nam vừa được phía Campuchia trao trả và tiếp nhận tại Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Hoa Lư. Theo thông tin từ những người trở về, nhiều trường hợp bị dụ dỗ bằng lời hứa "việc nhẹ lương cao", nhưng sau khi qua biên giới thì bị kiểm soát, cưỡng ép lao động và chịu bạo hành.
"Em chỉ nghĩ làm vài tháng, không ngờ như tù nhân"
Nhóm công dân cho hay, trong quá trình tìm việc làm trên mạng xã hội, họ được các đối tượng chủ động tiếp cận, tỏ ra nhiệt tình hướng dẫn, hỗ trợ. Thế nhưng, sau khi sang Campuchia, nhiều người bị đưa vào các cơ sở do các đối tượng kiểm soát và bị chuyển giao, mua bán qua nhiều nơi làm việc khác nhau.
Bộ đội Biên phòng tỉnh Đồng Nai lấy lời khai, ghi thông tin các công dân Việt Nam vừa được trao trả về nước.
Một số nạn nhân cho biết, để thoát khỏi nơi bị cưỡng ép lao động và tìm đường trở về Việt Nam, họ đã phải liều mình bỏ trốn, băng qua quãng đường gần 20km trong điều kiện nắng nóng kéo dài, nhiều ngày liên tiếp.
Hành trình trốn chạy khiến bàn chân phồng rộp, để lại những vết sẹo kéo dài sau gần 20 ngày sống trong cảnh lẩn trốn.
“Lúc đó em chỉ nghĩ sang làm vài tháng, kiếm chút tiền gửi về cho gia đình, không ngờ lại rơi vào cảnh sống như tù nhân", anh N.V.H. (ngụ Tp.Hải Phòng) chia sẻ sau khi được lực lượng chức năng đưa về nước an toàn.
Anh H. là 1 trong 63 công dân Việt Nam vừa được trao trả từ Campuchia, nơi họ bị ép buộc làm việc trong các trung tâm lừa đảo trực tuyến. Câu chuyện của anh phản ánh rõ thực trạng khắc nghiệt mà nhiều người Việt đã và đang phải đối mặt khi nhẹ dạ tin vào những lời mời chào “việc nhẹ, lương cao” tràn lan trên mạng xã hội.
Theo lời kể của anh H., công việc ban đầu được giới thiệu là nhập liệu, chăm sóc khách hàng trực tuyến với mức thu nhập hơn 1.000 USD mỗi tháng. Tuy nhiên, ngay khi đặt chân sang Campuchia, mọi cam kết trước đó đều không còn giá trị.
“Điện thoại, hộ chiếu bị giữ. Mỗi ngày phải ngồi trước máy tính từ sáng đến khuya để thực hiện các hoạt động lừa đảo trên mạng. Nếu không đạt chỉ tiêu thì bị mắng chửi, bị đánh. Có người bị xử phạt ngay trước mặt những người khác để gây áp lực", anh H. kể lại.
Các nạn nhân gần như bị cô lập hoàn toàn, không được liên lạc với gia đình hay người thân. Việc bỏ trốn rất khó khăn do luôn có người giám sát, canh gác chặt chẽ. Anh H. cho biết: “Chỉ cần có một chút sơ hở là phải tìm cách chạy. Em và vài người khác liều mình bỏ trốn, lúc đó không dám nghĩ nhiều, chỉ sợ nếu bị bắt lại thì hậu quả sẽ rất nặng nề".
“Giờ em chỉ mong có một cuộc sống bình thường, không còn rơi vào những cái bẫy như vậy nữa", anh N.V.H. bộc bạch. Những câu chuyện như của anh là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đối với những ai đang nuôi hy vọng đổi đời nhanh chóng thông qua các lời mời việc làm hấp dẫn trên mạng xã hội.
Nạn nhân và ranh giới mong manh với tội phạm
Luật gia, Luật sư Đỗ Mạnh Hùng (Hội Luật gia Việt Nam, Đoàn Luật sư Tp.Hà Nội) cảnh báo rằng một số nạn nhân có thể vô tình tiếp tay cho hành vi phạm pháp.
Luật gia, luật sư Đỗ Mạnh Hùng (Hội Luật gia Việt Nam, Đoàn Luật sư Tp.Hà Nội)
"Nhiều người bị cưỡng ép tham gia lừa đảo trên không gian mạng. Về nguyên tắc, họ là nạn nhân. Tuy nhiên, nếu biết rõ là lừa đảo nhưng vẫn tự nguyện tham gia, kéo người khác vào thì có thể bị xem xét trách nhiệm pháp lý", ông phân tích.
Theo ông, ranh giới giữa "nạn nhân" và "người vi phạm" rất mong manh, phụ thuộc vào mức độ tự nguyện, nhận thức và hành vi cụ thể. Tâm lý sợ hãi và thiếu hiểu biết pháp luật khiến nhiều người im lặng, vô tình tiếp tay cho tội phạm. Đây chính là điều các đường dây lừa đảo tinh vi lợi dụng.
Luật gia, luật sư Hùng khuyến cáo người dân cần đặc biệt thận trọng trước các lời mời việc làm trên mạng xã hội, đặc biệt là những công việc không hợp đồng, không pháp nhân rõ ràng, yêu cầu xuất cảnh nhanh.
"Không có công việc nào lương cao, dễ làm mà không có rủi ro. Khi thấy dấu hiệu bất thường, người dân nên dừng lại và tìm hiểu thông tin từ cơ quan chức năng", luật gia Đỗ Mạnh Hùng nhấn mạnh.
Đặc biệt, sau khi về nước, nhiều nạn nhân vẫn ám ảnh tâm lý, lo sợ bị trả thù hoặc kỳ thị. Họ mong muốn có một công việc ổn định, được hỗ trợ tái hòa nhập và không phải quay lại con đường tìm việc đầy rủi ro.
"Việc nhẹ, lương cao" – Mồi nhử nguy hiểm
Theo tìm hiểu của PV, các đối tượng thường sử dụng mạng xã hội như Facebook, Zalo, Telegram để đăng tin tuyển dụng việc làm với mức lương từ 20–40 triệu đồng/tháng, không yêu cầu trình độ, kinh nghiệm, thủ tục nhanh gọn.
Các công dân đứng chờ, chuẩn bị được bàn giao và làm thủ tục nhập cảnh về nước
"Điểm chung của các lời mời chào là đánh vào tâm lý muốn đổi đời nhanh, đặc biệt là lao động trẻ, người thất nghiệp hoặc có hoàn cảnh khó khăn", một cán bộ điều tra chia sẻ.
Sau khi nạn nhân "cắn câu", đối tượng tạo dựng lòng tin bằng cách cho họ nói chuyện với người từng đi làm (thực chất là đồng phạm), gửi hình ảnh nơi ở và môi trường làm việc được dàn dựng kỹ lưỡng.
Trao đổi với Người Đưa Tin, một cán bộ Cơ quan CSĐT công an tỉnh Đồng Nai cho biết, hiện nay, tình trạng người dân bị lừa sang làm việc bất hợp pháp tại nước ngoài vẫn diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng trở lại.
Các đối tượng xấu lợi dụng triệt để sự thiếu hiểu biết, tâm lý mong muốn có "công việc dễ dàng, thu nhập cao" của một bộ phận người dân để dụ dỗ nạn nhân sang làm việc tại các sòng bài hoặc công ty lừa đảo trực tuyến trong các "khu tự trị" ở Campuchia, Myanmar...
Trong số này chỉ một số ít xuất cảnh hợp pháp, còn lại vượt biên trái phép qua đường tiểu ngạch. Làm việc tại đây, nạn nhân sẽ bị bóc lột sức lao động, cưỡng đoạt tài sản, bị đe dọa tính mạng, buộc gia đình phải nộp số tiền chuộc lớn mới thả về.
Những vụ việc như 63 công dân Việt Nam vừa được trao trả từ Campuchia cho thấy nếu không nâng cao nhận thức cộng đồng và xử lý nghiêm các đối tượng môi giới, nguy cơ tái diễn vẫn rất lớn.
"Vì vậy, để từng bước ngăn chặn, hạn chế tình trạng công dân xuất cảnh bất hợp pháp, lao động trái phép ở nước ngoài, ngoài cơ quan chức năng thì chính quyền địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nhất là ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Đồng thời, mỗi người dân cũng cần nâng cao tinh thần cảnh giác, tỉnh táo, tránh xa những lời mời chào "việc nhẹ lương cao" trên mạng xã hội, cần tìm hiểu kỹ thông tin, lựa chọn đơn vị tư vấn, môi giới xuất khẩu lao động uy tín, được cơ quan quản lý cấp phép khi có nhu cầu...
Đối với gia đình, cần thường xuyên trò chuyện, cảnh báo con em mình về những thủ đoạn lừa đảo trên mạng xã hội, đặc biệt là về vấn đề việc làm...", cán bộ công an khuyến cáo
