Ngày 28/4/2021, Hội nghị Quan chức cao cấp (SOM) ASEAN-Ấn Độ lần thứ 23 đã diễn ra theo hình thức trực tuyến. Đây là Hội nghị thường niên cấp Thứ trưởng Ngoại giao giữa ASEAN và Ấn Độ, trao đổi về nhiều nội dung hợp tác quan trọng, đồng thời chia sẻ về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam đã tham dự Hội nghị.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng SOM Ấn Độ, Riva Ganguly Das nhấn mạnh coi trọng quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN, ủng hộ ASEAN đóng vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực và xây dựng Cộng đồng, tăng cường liên kết, kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển. Nhân kỷ niệm 30 năm quan hệ đối thoại và 10 năm quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Ấn Độ vào năm 2022, Trưởng SOM Ấn Độ đề nghị xác định năm 2022 là Năm Hữu nghị ASEAN-Ấn Độ, mong muốn cùng các nước ASEAN phối hợp đề xuất và triển khai các hoạt động có ý nghĩa nhằm kỷ niệm dấu mốc quan trọng này.
Trưởng SOM Ấn Độ cảm ơn các nước ASEAN đã bày tỏ tình đoàn kết và cảm thông chia sẻ với Ấn Độ trong nỗ lực ứng phó với tình hình dịch bệnh COVID-19 đang gia tăng phức tạp; đồng thời, nhấn mạnh hai bên cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ ứng phó đại dịch, nhất là trao đổi kinh nghiệm và các công nghệ chẩn đoán và điều trị dịch bệnh, sản xuất vắc-xin phòng chống COVID-19 và bảo đảm phân phối rộng rãi và đồng đều, cũng như xây dựng các kế hoạch chủ động ứng phó với bùng phát dịch bệnh trong tương lai. ASEAN đánh giá cao Ấn Độ đóng góp 1 triệu USD cho Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19 và mong muốn phối hợp chặt chẽ với Ấn Độ thúc đẩy các nỗ lực phục hồi toàn diện và bền vững tại khu vực.
Với Kế hoạch hành động ASEAN-Ấn Độ giai đoạn mới 2021-2025 được triển khai từ đầu năm, hai bên nhất trí cần tập trung nguồn lực vào các lĩnh vực hợp tác ưu tiên hiện nay như thúc đẩy trao đổi thương mại và đầu tư, phấn đấu đưa kim ngạch thương mại đạt 200 tỷ USD vào năm 2022, tăng cường kết nối, hợp tác biển, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu và thu hẹp khoảng cách phát triển. Ấn Độ khẳng định tiếp tục cấp học bổng cho các sinh viên đến từ các nước ASEAN và dành khoản tín dụng 1 tỷ USD hỗ trợ các dự án hợp tác kết nối và phát triển cơ sở hạ tầng.
Trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, ASEAN và Ấn Độ khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ đóng góp vào các nỗ lực duy trì hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực, trong đó có an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông, tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới vốn tiềm ẩn những nguy cơ gây bất ổn và có những diễn biến phức tạp, đáng quan ngại. Ấn Độ nhấn mạnh ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN về vấn đề Biển Đông, ủng hộ ASEAN phát huy vai trò thúc đẩy đối thoại và xây dựng lòng tin, bảo đảm thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng một Bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Ấn Độ bày tỏ mong muốn thúc đẩy hợp tác với ASEAN trên cơ sở Quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP) và Sáng kiến Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Ấn Độ (IPOI). Về tình hình Myanmar, Ấn Độ hoan nghênh kết quả Hội nghị các nhà Lãnh đạo ASEAN ngày 24/4/2021 với Tuyên bố Chủ tịch của Hội nghị.
Tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng bày tỏ chia sẻ, cảm thông và tin tưởng Ấn Độ sẽ sớm vượt qua được những khó khăn và kiểm soát được tình hình dịch COVID-19 đang gia tăng phức tạp, đồng thời khẳng định tình đoàn kết và sẵn sàng chung vai, sát cánh cùng Ấn Độ trong thời điểm khó khăn này.
Thay mặt các nước ASEAN phát biểu về hợp tác biển, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng khẳng định tầm quan trọng của hợp tác biển đối với môi trường an ninh, tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững của các quốc gia và đời sống của người dân trong khu vực; đề nghị ASEAN và Ấn Độ, là các quốc gia nằm ở Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương nơi có những tuyến hàng hải quan trọngcủa thế giới và đang phải đối mặt với nhiều thách thức, cần tăng cường phối hợp chặt chẽ trong các khuôn khổ khu vực nhằm thúc đẩy đối thoại và hợp tác, xây dựng lòng tin, tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982, ủng hộ các nỗ lực xây dựng và đề cao các chuẩn mực ứng xử như Tuyên bố DOC và Bộ Quy tắc COC; mong muốn Ấn Độ tăng cường hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực và hợp tác kỹ thuật về an ninh, an toàn hàng hải và hợp tác biển bền vững, đồng thời phối hợp chặt chẽ với ASEAN củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ chế và khuôn khổ hợp tác biển tại khu vực.
Chia sẻ ý kiến đánh giá của các nước, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh trong bối cảnh tình hình phức tạp, khó lường hiện nay, các nước cần tăng cường đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, thượng tôn pháp luật, bảo đảm một môi trường hoà bình, an ninh, ổn định, tạo thuận lợi cho phục hồi và tăng trưởng bền vững.
