Tiếp tục chương trình làm việc của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43, chiều ngày 5/9/2023, tại Trung tâm Hội nghị Jakarta, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cùng Lãnh đạo các nước ASEAN dự phiên họp hẹp trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực.
Cùng chia sẻ lo ngại về những biến chuyển sâu sắc của tình hình thế giới và khu vực, Lãnh đạo các nước nhấn mạnh đoàn kết là giá trị chiến lược để ASEAN tiếp tục vượt qua thử thách, vững vàng trước các cọ xát chiến lược và cạnh tranh địa chính trị, khẳng định vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực; là nền tảng để củng cố vai trò của ASEAN trong định hướng và dẫn dắt các nỗ lực đối thoại và hợp tác vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực.
Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chia sẻ ý kiến của các nước về những biến động phức tạp, đa chiều trong môi trường quốc tế hiện nay, trong đó một trong những tác nhân chủ yếu là cạnh tranh chiến lược gay gắt giữa các nước lớn, kéo theo các nước phải đứng trước những lựa chọn chiến lược hết sức khó khăn.
Quang cảnh phiên họp.
Trước vòng xoáy của cạnh tranh gay gắt giữa các nước lớn, Thủ tướng nhấn mạnh để ASEAN giữ vững vai trò trung tâm, câu trả lời duy nhất là phát huy sức mạnh tự thân, củng cố đoàn kết nội khối để khẳng định giá trị chiến lược của mình. Các nước ASEAN cần nêu cao tinh thần độc lập, tự cường, thượng tôn pháp luật và kiên định với các nguyên tắc cơ bản và chuẩn mực ứng xử của ASEAN.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh rằng, ở giữa tâm điểm cạnh tranh, ASEAN cần giữ vững cân bằng chiến lược với các nước lớn. ASEAN phải thực sự trở thành một cầu nối tin cậy với năng lực điều hòa và cân bằng các mối quan hệ và lợi ích, kiên định mục tiêu xây dựng cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm và quan trọng nhất là thống nhất giữ vững lập trường nguyên tắc của mình trong các vấn đề có liên quan trực tiếp đến môi trường an ninh – phát triển của khu vực.
Trao đổi về các vấn đề quốc tế, khu vực, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh ASEAN cần nỗ lực tăng cường đoàn kết, duy trì và củng cố lập trường chung về Biển Đông. Thủ tướng khẳng định đây vừa là lợi ích, vừa là trách nhiệm chung của mọi quốc gia thành viên.
ASEAN cần đề nghị các đối tác tôn trọng lập trường này khi hoạt động tại Biển Đông, nhất là các nguyên tắc như tự kiềm chế, xử lý hòa bình các tranh chấp, tôn trọng luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982; đồng thời, kiên trì thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC, nỗ lực xây dựng Bộ COC thực chất, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
Chia sẻ về tình hình Myanmar, Thủ tướng nhận định, nỗ lực của ASEAN và các quốc gia thành viên gần đây nhận được tín hiệu tích cực từ các bên tại Myanmar. Theo đó, Thủ tướng bày tỏ ủng hộ tăng cường chủ động tiếp xúc hơn nữa để khuyến khích các bên đối thoại hòa bình, xây dựng lòng tin, tăng cường hiểu biết chung, hướng tới sớm đạt được giải pháp toàn diện, bền vững cho vấn đề Myanmar.
Thủ tướng ủng hộ nước Chủ tịch Indonesia và Đặc phái viên của Chủ tịch về Myanmar phát huy vai trò dẫn dắt ASEAN thực hiện nhiệm vụ này trên cơ sở Đồng thuận 5 điểm của Lãnh đạo ASEAN.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với Lào, Chủ tịch ASEAN 2024 tiếp tục thúc đẩy các mục tiêu của hợp tác ASEAN. Tại Hội nghị, Thủ tướng cùng Lãnh đạo các nước ASEAN nhất trí tán thành việc Philippines đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN 2026.
