Hạt dổi được gọi là “vàng đen Tây Bắc”
Hạt dổi là gia vị đặc sản gắn bó lâu đời với bếp núc vùng Tây Bắc. Từ món gà nướng, thịt trâu gác bếp đến măng chua, chỉ cần vài hạt dổi nướng giã nhỏ là hương thơm bốc lên ngào ngạt. Người dân nơi đây vẫn truyền nhau câu nói: “Khách đến quán mà không có hạt dổi thì không quay lại”.
Trên thị trường, loại hạt dổi nhỏ thơm – gọi là “hạt dổi nếp” – được xem là thượng hạng, giá phổ biến khoảng 2 triệu đồng/kg (tương đương 200.000–300.000 đồng/lạng). Dịp lễ Tết, giá có thể vọt lên 4–5 triệu đồng/kg. Hạt dổi tẻ, kích cỡ lớn hơn nhưng mùi thơm kém, thường có giá 150.000–180.000 đồng/lạng.
Mức giá cao này đến từ nguồn cung khan hiếm, việc thu hái chủ yếu dựa vào rừng tự nhiên và quá trình chế biến tỉ mỉ để giữ trọn hương vị.
Mắc khén – “gia vị tiến vua” thơm nức
Mắc khén là gia vị đặc trưng của người Thái ở Tây Bắc, nổi tiếng với hương thơm cay nhẹ, ấm áp và từng xuất hiện trong các bữa tiệc dâng vua. Loại gia vị này thường được phối hợp cùng hạt dổi, tạo nên hương vị đặc biệt cho thịt nướng, cá nướng hay món gác bếp.
Điểm làm nên giá trị của mắc khén không chỉ nằm ở mùi thơm mà còn ở yếu tố văn hóa. Đó là hương vị của núi rừng, của phong tục lâu đời và là “dấu vân tay” riêng trong ẩm thực Tây Bắc.
Dù chưa được niêm yết giá rộng rãi như hạt dổi, mắc khén vẫn luôn nằm trong nhóm gia vị cao cấp. Người sành ăn, đặc biệt ở các thành phố lớn, sẵn sàng trả giá cao để có được thứ gia vị này.
Hạt sâm Ngọc Linh – vì sao được ví là “đắt hơn vàng”?
Hạt sâm Ngọc Linh xuất phát từ cây sâm quý Panax vietnamensis, chỉ mọc ở độ cao trên 1.200 mét tại Quảng Nam và Kon Tum cũ, nay thuộc Đà Nẵng và Quảng Ngãi. Loại cây này rất khó trồng, mỗi năm chỉ ra 1–3 hoa và không phải hoa nào cũng kết hạt. Chính vì vậy, hạt sâm trở thành của hiếm.
Hạt sâm Ngọc Linh
Giá bán hiện dao động 220–240 triệu đồng/kg, tức khoảng 70.000–150.000 đồng cho mỗi hạt – mức giá khiến nhiều người ví nó “đắt hơn vàng”. Hạt được dùng để nhân giống, góp phần duy trì và phát triển nguồn sâm quý.
Không chỉ là sản vật kinh tế, hạt sâm Ngọc Linh còn mang giá trị bảo tồn, bởi mỗi hạt là cơ hội để gìn giữ loài dược liệu đặc hữu của Việt Nam trước nguy cơ khai thác quá mức.
Phương Nhi
