Theo các bác sĩ Bệnh viện K, ung thư hắc tố là bệnh ung thư có nguồn gốc từ tế bào hắc tố (melanocyte), tế bào quyết định màu sắc da. Tế bào hắc tố có chủ yếu ở da, tuy nhiên có thể tìm thấy ở ruột, mắt… vì vậy u hắc tố có thể xuất phát ở bất kỳ vùng cơ thể nào của cơ thể.
Ung thư hắc tố là bệnh lý ác tính, thường tiến triển nhanh gây di căn sớm và nguy cơ tử vong cao. Việc phát hiện bệnh sớm sẽ tăng hiệu quả điều trị và cải thiện tiên lượng bệnh, ngược lại nếu phát hiện muộn khi bệnh đã có di căn xa thì quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn tốn kém, hiệu quả không như mong đợi.
Hiện nay, tỷ lệ mắc căn bệnh này có xu hướng tăng, ung thư hắc tố là dạng ung thư da nguy hiểm nhất.
Yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc ung thư hắc tố
- Tuổi càng cao tỷ lệ mắc bệnh càng cao
- Người da trắng nguy cơ cao gấp hàng chục lần người da đen, người tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
- Do các yếu tố di truyền: gia đình có người bị bệnh, hội chứng nốt ruồi gia đình
- Do bệnh lý da có sẵn: da vẩy sừng hoá, tổn thương sắc tố bẩm sinh, nốt ruồi loạn sản…
- Tỷ lệ mắc bệnh theo giới nam/ nữ: 1,2/1.
Triệu chứng ung thư hắc tố
- 70% bệnh xuất hiện trên các nuốt ruồi bẩm sinh thường gặp ở các vùng da bị tỳ đè, cọ sát.
- U thường xuất hiện thành cục hoặc thành nấm, ít khi là mặt phẳng.
- Màu đen nhánh có khi đỏ.
- Hạch: K hắc tố hay di căn hạch, hạch thành chùm chèn ép gây đau.
- Phổi, gan, não là các cơ quan hay bị di căn.
Để chẩn đoán xác định ung thư hắc tố, các bác sỹ sẽ dựa trên:
- Dựa vào tiến triển và thăm khám lâm sàng tiêu chuẩn Glasgow 7
+ 3 tiêu chuẩn chính : thay đổi kích thước; thay đổi hình dạng; thay đổi màu sắc
+ 4 tiêu chuẩn phụ :
* Đường kính lớn hơn 7mm
* Viêm
* Loét trợt hoặc chảy máu
* Ngứa hoặc thay đổi cảm giác
- Tiền sử có nốt ruồi phát triển nhanh
- Hình ảnh màu đen đặc trưng của ung thư hắc tố
- Xét nhiệm cận lâm sàng: giải phẫu bệnh, PET-CT..
Điều trị ung thư hắc tố
Cũng như các bệnh ung thư thường gặp khác, phẫu thuật đóng vai trò chủ chốt điều trị ung thư hắc tố giai đoạn sớm, ở giai đoạn muộn phẫu thuật mang tính chất điều trị triệu chứng.
Hoá chất thường áp dụng với với K hắc tố tiến triển di căn xa không thể kiểm soát được bằng phẫu thuật. Từ ngày có liệu pháp miễn dịch ra đời, hoá chất ít còn được sử dụng.
Sau điều trị, với ung thư giai đoạn tại chỗ bệnh nhân được theo dõi định kỳ mỗi năm. Với tổn thương < 1mm bề dày tái khám mỗi 6 tháng trong 2 năm đầu sau đó định kỳ mỗi năm một lần. Với tổn thương 1-4 mm bề dày tái khám 4 tháng / lần trong ba năm đầu, sau đó định kỳ 6 tháng 1 lần. Với tổn thương > 4mm bề dày tái khám 3 tháng / lần trong 3 năm đầu.
Lời khuyên từ các chuyên gia Bệnh viện K, để phòng ngừa ung thư hắc tố có thể áp dụng một số biện pháp:
- Hạn chế và có biện pháp tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.
- Khám chuyên khoa với những trường hợp phát hiện tổn thương nghi ngờ hoặc có tiền sử gia đình có người mắc ung thư hắc tố.
- Thường xuyên theo dõi và tự khám da toàn thân.
Để phát hiện sớm căn bệnh này nên chú ý quan tâm tới các vùng cơ thể, đặc biệt là các vùng da hở, chú ý tới sự thay đổi kích thước màu sắc, hình dạng của nốt ruồi. Khi có triệu chứng nghi ngờ hãy lựa chọn cơ sở y tế uy tín để thăm khám, điều trị.
DIỆU THU
