Tuy nhiên phía sau câu chuyện pháp lý ấy, vẫn còn đó bài học về ý thức công dân và trách nhiệm với cộng đồng - điều mà báo chí nhiều lần nhắc nhở qua các phóng sự gắn liền đời sống xã hội.
Lời cảnh tỉnh về ý thức thượng tôn pháp luật
Theo cáo trạng của VKSND huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng (cũ), năm 2018, ông Nguyễn Hậu (sinh năm 1968, ngụ xã Tân Nghĩa, huyện Di Linh; nay là xã Bảo Thuận, tỉnh Lâm Đồng) có nhận chuyển nhượng diện tích đất 1.500m2 đất trồng cây cà phê thuộc một phần thửa đất số 16, tờ bản đồ 5B của bà Ka Phạc ở xã Tân Nghĩa (huyện Di Linh cũ). Cả hai lập hợp đồng chuyển nhượng chỉ viết giấy tay.
Sau đó, ông Hậu cải tạo vào trồng 232 cây cà phê trên phần đất có diện tích 1.500m2, bà Ka Phạc không có ý kiến về việc này.
Đến năm 2021, bà Ka Phạc chuyển nhượng toàn bộ diện tích đất thửa đất số 16, tờ bản đồ 5B cho ông Nguyễn Thành Tín (sinh năm 1983, ngụ Tp.HCM) bao gồm diện tích 1.500m2 chuyển nhượng cho ông Hậu bằng giấy tay. Từ đây nhiều rắc rối tranh chấp giữa ông Tín và ông Hậu bắt đầu xảy ra.
Ngày 8/7/2021, ông Tín tiến hành dựng hàng rào kẽm gai quanh thửa đất vừa mua. Tuy nhiên, hai ngày sau đó, ông Hậu cùng vợ là bà Nguyễn Thị Kim Anh (sinh năm 1968) và mẹ là cụ bà Nguyễn Thị Kim Lan (sinh năm 1939) đã cắt kẽm gai của phần hàng rào.
Đến ngày 8/9/2021, bà Kim Anh và bà Kim Lan đã nhổ, bẻ gãy 32 cây sầu riêng do ông Tín vừa trồng. Cả hai vụ việc đều được công an địa phương lập biên bản ghi nhận, với tổng thiệt hại gần 10 triệu đồng.
Quang cảnh phiên xét xử.
Sau đó, cả ba người là bà Kim Anh, bà Kim Lan và ông Tín đều bị Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lâm Đồng đề nghị truy tố về hành vi hủy hoại tài sản quy định tại khoản 1 Điều 178 Bộ luật Hình sự.
Tuy nhiên, do bà Kim Lan đã già yếu, mắc nhiều căn bệnh, không còn khả năng nguy hiểm cho xã hội nên cơ quan công an đã đình chỉ điều tra đối với bị can Kim Lan.
Riêng ông Hậu có hành vi làm hư hỏng hàng rào của ông Tín với trị giá dưới 2 triệu đồng nên chưa đủ yếu tố cấu thành tội Hủy hoại tài sản.
Nhìn vào các con số thiệt hại, nhiều người dễ cho rằng đây chỉ là một vụ tranh chấp dân sự dẫn đến hành vi hủy hoại.
Nhưng về bản chất, những hành vi ấy đã xâm phạm trực tiếp đến quyền sở hữu tài sản – một quyền được pháp luật bảo hộ và đây như lời cảnh tỉnh về ý thức thượng tôn pháp luật trong quan hệ cộng đồng.
Vừa là bị cáo vừa là bị hại
Vụ án sau đó được TAND Khu vực 4, tỉnh Lâm Đồng đưa ra xét sơ vào chiều 25/6 và kéo dài đến gần 20h cùng ngày mới tạm dừng để nghị án.
Đây là phiên tòa được xem rất đặc biệt, bởi cả hai bị cáo Nguyễn Thành Tín và Nguyễn Thị Kim Anh cũng chính là 2 bị hại trong vụ án Hủy hoại tài sản.
Tại phiên tòa, ông Tính cho rằng mình không có hành vi hủy hoại tài sản. Ông Tính cho rằng, tài sản đất và tài sản gắn liền với đất là ông mua từ bà Ka Phạc và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định.
Các luật sư tham gia bào chữa tại phiên tòa.
Với vai trò là bị cáo, ông Tính tự bào chữa cho mình rằng mục địch chặt bỏ 232 cây cà phê là để chuyển đổi cây trồng sầu riêng nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn để có tiền trả tiền vay ngân hàng.
Ông Tính cũng khẳng định, số cây cà phê đốn hạ là tài sản của ông gắn liền trên đất của ông nên ông có quyền định đoạt. Với vai trò là bị hại, ông Tín yêu cầu bà Kim Anh có trách nhiệm bồi thường tài sản bị hủy hoại là 32 cây sầu riêng và hàng rào với tổng cộng hơn 17 triệu đồng.
Còn bà Kim Anh, với vai trò là bị hại, bà yêu cầu ông Tính bồi thường tài sản thiệt hại là 232 cây sầu riêng với tổng cộng số tiền hơn 80 triệu đồng. Trong vai trò là bị cáo, bà Kim Anh thừa nhận hành vi hủy hoại tài sản do xuất phát từ việc tranh chấp.
Trong khi đó, trả lời với HĐXX, bà Ka Phạc khẳng định bà không hề bán đất cho vợ chồng ông Hậu. Bà Ka Phạc cho rằng do bà mắc nợ vợ chồng ông Hậu 50 triệu đồng (bao gồm tiền mua gạo, mua phân bón và vay tiền) trong khoảng 2 năm nên ông Hậu đã tính lãi với tổng cộng số tiền là 116 triệu đồng. Từ đó, bà mới bán đất cho ông Tính để có tiền trả nợ cho vợ chồng ông Hậu.
Trong phần luận tội, đại diện VKSND cho biết hành vi của các bị cáo đã vi phạm pháp luật và giữ nguyên truy tố của cáo trạng về hành vi hủy hoại tài sản.
Đồng thời, đại diện VKSND đề nghị mức án từ 12-14 tháng tù giam đối với ông Tính, buộc bồi thường hơn 35 triệu đồng cho bà Kim Anh; đề nghị mức án đối với bà Kim Anh là từ 9-12 tháng tù treo, buộc bồi thường thiệt hại số tiền gần 10 triệu đồng cho ông Tín.
Chiều 26/8, sau khi nghị án, HĐXX TAND Khu vực 4, tỉnh Lâm Đồng đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thành Tín 12 tháng tù giam về tội Hủy hoại tài sản và buộc bồi thường thiệt hại cho vợ chồng ông Hậu và bà Kim Anh tổng số tiền hơn 35 triệu đồng vì gây thiệt hại 232 cây cà phê.
Cùng tội danh trên, HĐXX cũng tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thị Kim Anh 6 tháng tù giam, và buộc cùng bà Nguyễn Thị Kim Lan bồi thường thiệt 32 cây sầu riêng và các trụ bê tông cho ông Tín với tổng số tiền gần 10 triệu đồng.
Thanh Lâm
