Một chiến đấu cơ MiG-29 của không quân Ba Lan.
Theo tạp chí The Economist, trong vài tuần qua, Slovakia và Ba Lan đã chuyển cho Ukraine 8 tiêm kích MiG-29 và sẽ còn gửi thêm trong tương lai.
Thực tế là phần lớn trong số các máy bay này không còn ở trong tình trạng có thể bay được và Ukraine đã tháo dỡ máy bay để lấy phụ tùng có thể sử dụng được, theo báo Anh.
Đây không phải lần đầu tiên Ukraine gặp phải tình trạng tương tự. Cuối tháng 3/2023, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói Kiev phải trả lại phương Tây một số hệ thống phòng không do chúng không hoạt động.
Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov từng nói rằng, một số quốc gia châu Âu cung cấp chiến đấu cơ cho Ukraine giống như "thanh lý đồ cũ".
"Có vẻ như những quốc gia này (Ba Lan và Slovakia) chỉ đang thanh lý các thiết bị cũ mà họ không cần nữa”, ông Peskov nói.
Kể từ khi xung đột nổ ra vào năm ngoái, không quân Ukraine đã mất khoảng 60 máy bay, tương ứng với 40% số lượng máy bay quân sự mà nước này có. Ở phía bên kia, Nga huy động khoảng 500 máy bay cho chiến dịch quân sự đặc biệt. Nga không chỉ vượt trội về số lượng mà chất lượng máy bay cũng hơn hẳn, do chúng được nâng cấp radar và tên lửa tầm xa hiện đại.
Về lâu dài, Ukraine cần các mẫu chiến đấu cơ mới và hiện đại hơn. Chiến đấu cơ Gripen do công ty quốc phòng Saab của Thụy Điển sản xuất là một ứng viên phù hợp để cung cấp cho Ukraine, báo Anh nhận định.
Gripen được Thụy Điển thiết kế để bảo vệ vùng trời trước các thách thức đến từ Nga, có thể cất cánh ở đường băng ngắn, hoặc thậm chí là trên đường cao tốc. Những chiếc Gripen có thể được nạp đầy nhiên liệu trong 10 phút, chỉ cần một kỹ sư và 5 nhân viên quân sự.
Vấn đề đối với chiến đấu cơ Gripen là số lượng hạn chế. Thụy Điển hiện chỉ có khoảng 100 máy bay loại này, trong khi số lượng bán cho nước ngoài chỉ khoảng 66.
Thụy Điển cũng chưa muốn cung cấp chiến đấu cơ cho Ukraine trong khi chưa chính thức gia nhập liên minh quân sự NATO. Trong trường hợp khả dĩ nhất, Thụy Điển nói chỉ có thể cung cấp cho Ukraine một phi đội chiến đấu cơ, tương đương 14 chiếc.
Ưu tiên hàng đầu của Ukraine hiện nay vẫn là các nước phương Tây cung cấp chiến đấu cơ F-16. Đây là mẫu chiến đấu cơ chủ lực của Mỹ, được cung cấp cho nhiều quốc gia trên thế giới. Tính từ năm 1970, Mỹ đã sản xuất khoảng 4.600 chiếc F-16.
Số lượng chiến đấu cơ F-16 chiếm 30% số lượng máy bay mà các nước châu Âu hiện có.
Nhưng chi phí vận hành chiến đấu cơ F-16 lớn hơn Gripen, cũng như cần đường băng dài và đội ngũ bảo trì, bảo dưỡng kinh nghiệm để máy bay có thể duy trì tình trạng chiến đấu, báo Anh nhận định.
Đăng Nguyễn - The Economist, Sputnik
