Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể coi cuộc gặp với ông Trump tạo cơ sở để Moscow hoàn thành mục tiêu trong xung đột ở Ukraine. Ảnh: NYT.
NYT dẫn nhận định từ các chuyên gia am hiểu ông Putin, cho biết mục tiêu lớn nhất của Tổng thống Nga không hẳn là kiểm soát thêm lãnh thổ Ukraine, mà là đạt được một thỏa thuận hòa bình bảo đảm các lợi ích chiến lược, trong đó có việc ngăn Kiev gia nhập NATO và hạn chế sự mở rộng của liên minh quân sự này.
Thúc đẩy hòa bình thông qua cuộc gặp Trump – Putin
Ông Sergei Markov, nhà phân tích chính trị thân Điện Kremlin, nhận định: “Ông Putin muốn để ngỏ việc đạt thỏa thuận với ông Trump như một kênh để chuyển tiếp sang hòa bình. Cuộc gặp Trump – Putin sắp tới có thể cần thiết để Nga đạt mục tiêu đề ra”.
Theo NYT, đầu năm nay, ông Putin từng nói về khả năng gặp ông Trump: “Có lẽ tốt hơn là chúng ta nên gặp nhau và dựa trên thực tế hiện nay, trao đổi bình tĩnh về mọi vấn đề mà cả Mỹ và Nga cùng quan tâm”.
Một ngày sau khi đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff gặp ông Putin ở Moscow, Điện Kremlin xác nhận ông Putin và ông Trump dự kiến sẽ gặp nhau trong những ngày tới. Địa điểm tổ chức cuộc gặp mà phía Nga đề xuất là ở Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).
Nhà Trắng ban đầu đề cập khả năng có một cuộc gặp ba bên mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có thể tham gia. Trả lời các phóng viên hôm 7/8, ông Trump nói vẫn sẽ gặp ông Putin mà nhà lãnh đạo Nga không cần thiết phải gặp ông Zelensky.
Phía Nga cũng khẳng định chưa đồng ý phương án đàm phán ba bên. Ông Putin nói không phản đối gặp ông Zelensky, nhưng nhấn mạnh “vẫn còn khoảng cách rất xa” để cuộc gặp như vậy diễn ra.
Nga sẵn sàng nhượng bộ?
Theo NYT, trong nhiều tháng, chính quyền ông Trump đã chờ tín hiệu từ Moscow về thiện chí ngừng bắn trước khi hai nhà lãnh đạo gặp mặt. Việc Nhà Trắng bất ngờ chốt kế hoạch khiến dư luận đặt câu hỏi liệu ông Putin có nhượng bộ gì trong cuộc gặp với ông Witkoff hay không. Theo trợ lý Điện Kremlin Yuri Ushakov, ông Putin đã gửi “một số tín hiệu” liên quan đến Ukraine, nhưng nội dung cụ thể không được công khai.
Báo Mỹ nhận định, có khả năng ông Putin tỏ ra linh hoạt hơn về vấn đề lãnh thổ ở Ukraine. Trước đây, Nga luôn yêu cầu Mỹ và phương Tây công nhận toàn bộ 4 vùng lãnh thổ sáp nhập ở Ukraine vào năm 2022. Một số nhà quan sát cho rằng lập trường cứng rắn này có thể chỉ là chiến thuật để buộc ông Trump phải gặp trực tiếp.
Ông Putin gặp đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff vào ngày 6/8. Ảnh: Reuters.
Bà Tatiana Stanovaya, chuyên gia tại Tổ chức nghiên cứu Carnegie Russia Eurasia Center có trụ sở ở Berlin (Đức), nhận định yêu cầu cốt lõi của ông Putin là đảm bảo Ukraine không gia nhập NATO, các nước NATO không hiện diện quân sự ở Ukraine, đồng thời đạt được những điều chỉnh chính trị ở Kiev có lợi cho Moscow. Theo bà Stanovaya, “vấn đề lãnh thổ đối với Nga hiện tại chỉ là thứ yếu” và có thể linh hoạt đàm phán.
Một số nhà phân tích cho rằng Nga có thể sẵn sàng trao đổi phần lãnh thổ đang kiểm soát ở các vùng Kharkiv và Sumy để đạt thỏa thuận. Dù vậy, bà Stanovaya nhấn mạnh ông Putin không có kế hoạch cố định, mà chỉ tập trung vào mục tiêu cuối cùng: đưa Ukraine trở lại quỹ đạo ảnh hưởng của Nga, dù thông qua bảo đảm từ phương Tây hay bằng kiểm soát trực tiếp.
Ông Feodor Voitolovsky, Giám đốc Viện Kinh tế và Quan hệ Quốc tế Thế giới ở Moscow, cho rằng việc ông Putin đồng ý đàm phán vào lúc Nga đang có lợi thế trên chiến trường có thể coi là một nhượng bộ. Quân đội Nga hiện đang tiến gần hơn tới việc kiểm soát các thành trì kiên cố của Ukraine như Pokrovsk, Kupiansk và Siversk.
Theo bà Stanovaya, ông Putin muốn ông Zelensky chấp nhận nhượng bộ dưới sức ép từ ông Trump để đạt thỏa thuận hòa bình.
Tuy nhiên, ông Putin được cho là vẫn duy trì lập trường “theo đuổi chiến dịch quân sự đặc biệt cho đến khi đạt được mục tiêu đề ra”, kể cả phải kéo dài xung đột nhiều năm. “Dĩ nhiên Nga muốn xung đột sớm kết thúc, nhưng nếu cần tiếp tục, Nga cũng vẫn sẽ theo đuổi mục tiêu đề ra”, bà Stanovaya nói, theo NYT.
Đăng Nguyễn - NYT
