Theo Sina, Tây Du Ký bản 1986 được sản xuất với khoản kinh phí vỏn vẹn 6 triệu NDT. Dù quy tụ dàn sao hùng hậu, diễn xuất tốt song họ chỉ được trả mức thù lao khiêm tốn, ngay cả nam chính Lục Tiểu Linh Đồng (một trong những người được trả lương cao nhất đoàn phim) chỉ nhận vài chục NDT, lúc cao nhất là 100 NDT cho một tập phim.
Suốt 6 năm ròng rã đóng Tôn Ngộ Không, nghệ sĩ lừng danh này được trả tổng cộng khoảng 2.000 NDT. Thế nhưng Mã Lan đóng vai mẹ ruột Đường Tăng lại nhận được mức đãi ngộ cao hơn thế gấp hàng chục lần dù bà chỉ xuất hiện trong vài cảnh của Tây Du Ký.
Thời điểm đó, Mã Lan là tên tuổi cực kỳ nổi tiếng, nghệ sĩ cấp quốc gia của Trung Quốc. Bà không đóng phim mà hoạt động trong lĩnh vực sân khấu và là ngôi sao kịch Hoàng Mai ở tỉnh An Huy (Trung Quốc).
Nữ diễn viên cùng đạo diễn Dương Khiết là người quen cũ, khi đoàn phim Tây Du Ký chuẩn bị quay sự ra đời của Đường Tăng, nhà làm phim tài danh này đã nhắm ngay Mã Lan vào vai Ân tiểu thư - mẹ của Đường Tam Tạng. Dương Khiết khi ấy đã mời nghệ sĩ này đến Vân Nam để quay phim, tuy nhiên, từ An Huy đến đó phải mất mấy ngày tàu mới tới và ảnh hưởng lớn đến lịch trình của nữ diễn viên.
Khi nhận lời từ chối từ đoàn kịch cũng như Mã Lan với lý do lịch trình bận rộn, Dương Khiết vẫn cương quyết không đổi diễn viên vì cho rằng chỉ có mỹ nhân họ Mã mới thể hiện được nhân vật này một cách xuất sắc.
Trước tình thế tiến thoái lưỡng nan, đạo diễn Tây Du Ký phái trợ lý đến An Huy “đòi người”, nếu trong vòng 5 ngày không mời được, phim sẽ ngừng quay. Sau nhiều lần bị Sở Văn hóa tỉnh, đoàn kịch làm khó dễ, cuối cùng vị này cũng mời được Mã Lan.
Tuy nhiên, thời gian quá ngắn ngủi, họ phải tức tốc từ An Huy về Bắc Kinh sau đó từ Bắc Kinh thuê máy bay bay thẳng đến Vân Nam để kịp thời gian. Nhờ thế mà nữ diễn viên có mặt trên phim trường đúng ngày, bà không ăn uống gì, quay một mạch hết các cảnh phim của mình rồi liền gấp rút trở về An Huy.
Theo Sina tiết lộ trong bài đăng hồi tháng 7/2020, việc mời Mã Lan đã tiêu tốn biết bao tâm sức, tiền bạc của Dương Khiết cũng như đoàn phim Tây Du Ký. Chỉ riêng chi phí đi lại đã ngốn 20.000 NDT, chưa kể khoản thù lao trả cho một ngôi sao cấp quốc gia như bà. Mã Lan là nghệ sĩ được đãi ngộ cao nhất trong tác phẩm kinh điển, tính riêng tiền thuê máy bay cho cô đến phim trường đã gấp 10 lần so với thù lao đóng cả bộ phim của Lục Tiểu Linh Đồng.
Lục Tiểu Linh Đồng từng chia sẻ: "Lúc làm phim, chỉ có tôi và Mã Đức Hoa đóng vai Trư Bát Giới được nhận cát-sê cao hơn những người còn lại. Chúng tôi được khoảng mấy chục NDT. Nhưng Mã Lan thì khác hẳn, vì cô ấy là ngôi sao đặc biệt nên mức lương phải nói là được ưu ái rất nhiều".
Tuy nhiên, những gì bỏ ra để có được Mã Lan xuất hiện trong phim hoàn toàn xứng đáng. Nữ diễn viên gốc An Huy khi ấy đã hóa thân xuất sắc thành một Ân tiểu thư đoan trang, e lệ, say đắm lòng người. Bà chỉ xuất hiện trong 4 cảnh phim hiếm hoi nhưng để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.
Đặc biệt, cảnh Ân tiểu thư tung cầu kén rể và chạm mặt trạng nguyên Trần Quang Nhụy, Mã Lan toát lên vẻ đẹp kinh diễm và được ví như giai nhân bước ra từ trong tranh. Những cảnh phim về Ân tiểu thư không lời thoại, chỉ được truyền tải bằng âm nhạc và hình ảnh, dẫn dắt người xem vào một chuyện tình đẹp đầy bi thương và sự ra đời của một vị cao tăng hiền danh.
Diễn viên Mã Lan sinh năm 1962 tại An Huy, Trung Quốc. Năm 13 tuổi, bà đỗ vào đoàn kịch Hoàng Mai. Bà được coi là diễn viên hạng A cấp quốc gia khi mới 20 tuổi
Trong suốt sự nghiệp của mình, Mã Lan nhận được rất nhiều giải thưởng danh giá như Hoa Mai (giải thưởng cao quý nhất dành cho các nghệ sĩ kịch sân khấu), Bạch Ngọc Lan, Phi Thiên, Kim Ưng... Năm 2017, Trung tâm Nghệ thuật Biểu diễn Lincoln tại New York và Hiệp hội Mỹ - Hoa trao tặng Mã Lan giải thưởng thành tựu trọn đời - Nghệ sĩ xuất sắc châu Á.
Ngoài diễn xuất, bà còn là giáo sư, giảng dạy tại Trường Đại học Truyền thông Chiết Giang, Học viện Sân khấu Thượng Hải.
Chồng của Mã Lan là nhà nghiên cứu văn hóa Dư Thu Vũ, hơn bà 16 tuổi. Khi hai người đến với nhau, Dư Thu Vũ từng có một đời vợ. Chính vì thế, Mã Lan mang tiếng là người thứ 3. Tuy nhiên, sau này cả Dư Thu Vũ và vợ cũ của ông đều phủ nhận thông tin trên.
Sống với nhau nhiều năm nhưng Mã Lan và Dư Vũ Thư không có con cái. Cuộc hôn nhân của bà nhiều lần bị đồn là đã tan vỡ. Tuy nhiên, Mã Lan từng chia sẻ trên truyền thông Trung Quốc: "Nếu có kiếp sau, tôi nguyện vẫn kết hôn với anh ấy".
Lam Anh (t/h theo Thanh Niên, VTC)