Trên cơ sở kết quả làm việc với các địa phương của Tổ công tác số 5, Bộ Tài chính đã có công văn số 3780 báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đẩy mạnh giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023 theo Quyết định số 235 đối với 4 địa phương: Đắk Nông, Gia Lai, Đồng Nai, Bình Dương.
Trước đó, Thủ tướng Chính phủ giao 4 địa phương trên là hơn 31.400 tỷ đồng, tổng số vốn đã phân bổ chi tiết của 4 địa phương là 41.700 tỷ đồng.
Trong đó, có 3 địa phương Đắk Nông, Gia Lai, Đồng Nai chưa phân bổ hết kế hoạch vốn ngân sách trung ương năm 2023 và tỉnh Gia Lai mới phân bổ vốn ngân sách địa phương đạt 91,35% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Về tình hình giải ngân của 4 địa phương tính đến ngày 31/3/2023 được 2.791 tỷ đồng, đạt 8,78% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; ước 4 tháng đầu năm 2023 giải ngân được 4.200 tỷ đồng, đạt 13,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Cụ thể, ước 4 tháng đầu năm tỉnh Đắk Nông 18,61%; tỉnh Gia Lai 13,82%; tỉnh Đồng Nai đạt 12,57%; tỉnh Bình Dương đạt 14,64%.
Ngoài ra, các địa phương đều có các dự án chưa giải ngân hoặc số vốn đã giải ngân rất thấp (dưới 5% kế hoạch vốn năm 2023). Cụ thể, tỉnh Đắk Nông 36 dự án; tỉnh Gia Lai 21 dự án; tỉnh Đồng Nai 9 dự án; tỉnh Bình Dương 21 dự án.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc làm việc với địa phương phân bổ vốn kế hoạch năm 2023 chậm.
Theo báo cáo của các địa phương, một số nguyên nhân dẫn đến giải ngân vốn chưa cao là khó khăn về cơ chế, chính sách; trình tự lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công hằng năm; thẩm quyền quyết định thời gian bố trí vốn; trình tự, thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm vốn ngân sách nhà nước; vướng mắc trong công tác tổ chức thực hiện. Đơn cử, đối với vấn đề cơ chế, chính sách….
Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính nguyên nhân không chỉ như các địa phương đã chỉ ra. Qua công tác kiểm tra phân bổ kế hoạch vốn năm 2023 của Bộ Tài chính cho thấy, chậm giải ngân vốn đầu tư công còn ở khâu phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án chưa đảm bảo theo quy định của pháp luật đầu tư công, Quyết định giao vốn kế hoạch năm 2023 của Thủ tướng chính phủ.
Do đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đề nghị Lãnh đạo các địa phương phải đúng nguyên tắc, tiêu chí theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, rà soát những dự án đã được giao kế hoạch không có khả năng giải ngân (nhất là các dự án đến nay có số giải ngân bằng 0) để phân bổ đủ kế hoạch vốn cho các dự án đã được phê duyệt quyết toán, dự án đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, dự án chuyển tiếp hoàn thành trong năm 2023 còn thiếu vốn.
Bên cạnh đó, khẩn trương phân bổ chi tiết hết số vốn kế hoạch năm 2023 đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho các dự án để không ảnh hưởng đến công tác giải ngân vốn, Khẩn trương triển khai các giải pháp để đẩy nhanh công tác hoàn thiện thủ tục đầu tư, phê duyệt dự án đầu tư để phân bổ chi tiết toàn bộ kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2023 đã được Thủ tướng Chính phủ giao theo đúng quy định.
Nhập đủ, kịp thời kế hoạch vốn của từng dự án trên Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (Tabmis) đối với số phân bổ chi tiết đủ điều kiện thanh toán theo quy định.
Bộ trưởng đề nghị các địa phương thực hiện kiểm tra, giám sát, đôn đốc các chủ đầu tư, ban quản lý dự án thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn của các dự án ngay từ những tháng đầu năm. Kịp thời, chủ động tháo gỡ ngay các vướng mắc, khó khăn trong tổ chức thi công và giải ngân của từng dự án.
Đồng thời, phối hợp với nhà thầu để hoàn thiện hồ sơ tạm ứng, thanh toán gửi Kho bạc Nhà nước kiểm soát chi ngay sau khi đủ điều kiện tạm ứng vốn hoặc có khối lượng hoàn thành.
Đối với các dự án ODA và vay ưu đãi nước ngoài, các đơn vị khẩn trương gửi hồ sơ rút vốn tới Bộ Tài chính (Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại) để thực hiện giải ngân theo quy định đối với các khối lượng đã được kiểm soát chi, không để tồn đọng, đặc biệt là các khoản hoàn chứng từ tài khoản đặc biệt.
Bộ trưởng yêu cầu đẩy mạnh việc thanh toán nhanh qua cổng dịch vụ công trực tuyến, giảm thời gian giải ngân vốn cho đơn vị thụ hưởng, đáp ứng kịp thời nhu cầu chi tiêu của đơn vị đối với cơ quan kiểm soát thanh toán vốn đầu tư.
Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc “thanh toán trước, kiểm soát sau” cho từng lần giải ngân cho đến khi giá trị giải ngân đạt 80% giá trị hợp đồng thì mới chuyển sang hình thức “kiểm soát trước, thanh toán sau” theo quy định.
